"Em dezembro de '81": Podsjećanje na meč kada je Flamengo nadigrao Liverpul, a Ziko stekao status božanstva u Japanu

Em dezembro de ‘81/Botou os ingleses na roda/ 3 a 0 no Liverpool/ Ficou marcado na história/ E no Rio não tem outro igual/ Só o Flamengo é campeão mundial/ E agora seu povo/ Pede o mundo de novo.

Dá-lhe, dá-lhe, dá-lhe, Mengo/Pra cima deles, Flamengo! Dá-lhe, dá-lhe, dá-lhe, Mengo/Pra cima deles, Flamengo!

Navijači Flamenga ne zaboravljaju – a i opjevali su – dan kada je njihov klub bio prvak svijeta. Tog 13. decembra 1981, ekipa iz Rija je u finalu Interkontinentalnog kupa na “Nacionalnom stadionu” u Tokiju bila bolja od Liverpula 3:0. Bio je to nezaboravan momenat za sve Brazilce, kojima je crveno-crna kombinacija dresova bliža srcu, ali i dan kada su Japanci upoznali i zavoljeli “bijelog Pelea” – Zika.

Flamengo je u Tokio stigao nakon osvajanja Kopa Libertadoresa, prvog u klupskoj istoriji. Nakon tri utakmice finala, ekipa Paula Karpeđanija bila je bolja od čileanske Kobreloe. U prvom meču, na “Marakani” “Mengao” je trijumfovao 2:1, da bi u revanšu Čileanci slavili minimalnim rezultatom. Budući da nije važilo pravilo gola u gostima, pristupilio se odigravanju trećeg meča u kojem je Flamengo – na neutralnom terenu u Montevideu – ponovo bio bolji (2:0). Južna Amerika poklonila se ekipi iz Rija.

Čovjek, koji je najzaslužniji za Flamengovo pokoravanje kontinenta je Artur Antunješ Koimbra ili, jednostavno, Ziko. Brazilac je postigao sva četiri gola u finalnim utakmicama, 11 ukupno u takmičenju i 1981. godine proglašen je za najboljeg fudbalera u Južnoj Americi. Bio je pokretačka snaga ekipe, sa njim na terenu, Flamengova igra imala je potpuno drugačiju dimenziju, a tako je bilo i u Tokiju.

Sa druge strane, Liverpul je u Zemlju izlazećeg sunca došao nakon trijumfa nad madridskim Realom (1:0) u finalu Kupa evropskih šampiona (KEŠ). Strijelac jedinog gola na “Parku prinčeva” bio je Rej Kenedi.

Bila je to treća evropska titula Liverpula, ali prvo učešće na Interkontinentalnom kupu. Nakon osvajanja pehara 1977. i 1978. godine, “redsi” nijesu htjeli da učestvuju u ovom takmičenju. Njihovo mjesto 1977. zauzela je Borusija Menhengladbah kao finalista KEŠ-a, koja je u finalu izgubila od Boke juniors. Godinu kasnije finale nije igrano.

Meč najbolje južnoameričke i evropske ekipe na “Nacionalnom stadionu” u Tokiju odigran je pred 62.000 gledalaca. Bila je to fudbalska samba u Zikovoj režiji – Brazilac je na terenu radio šta je htio, dok posljednja linija engleskog tima nije imala rješenje da ga zaustavi.

Već do poluvremena bilo je 3:0 za Flamengo. Prvo je u 12. minutu Ziko maestralno prebacio Alana Hansena i sa golom spojio Nunjesa. Vođstvo je duplirao Adilio, kada je – poslije Zikovog udarca – lopta ispala iz Grobelarovog naručja i došla mu pred noge. Konačan rezultat postavio je Nunjes, drugim golom na meču. Opet je asistent bio “bijeli Pele”, koji je proglašen za igrača utakmice.

Bila je to zlatna generacija Flamenga, koja je u razmaku od četiri godine tri puta osvojila prvenstvo Brazila (1980, 1982. i 1983.), jedan Kopa Libertadores, te pomenuti Interkontinentalni kup.

A Ziko?

Njegovo ime ostalo je zlatnim slovima upisano u Japanu. Ne samo zbog te utakmice. Karijeru je završio u Kašimi – gdje je kasnije bio trener – a njegov odnos prema dresu, profesionalizam i zalaganje na terenu očarali su Japance, koji su mu ispred stadiona podigli spomenik i nazvali ga “Bogom fudbala”.

Sjutra, 38 godina kasnije, Flamengo i Liverpul će u direktnom dvoboju u Kataru (18:30h) odlučiti ko će biti najbolji na svijetu.

"Em dezembro de ‘81..." ili You'll Never Walk Alone...

( Savo Njunjić )