Premijer Malte "kriminalac godine"

Projekat za izvještavanje o organizovanom kriminalu i korupciji (OCCRP) izabrao je premijera Malte Džozefa Muskata za “kriminalca godine”. Glavni faktori koji su uticali na odluku su ubistvo novinarke, mutni ofšor dilovi i to što se mediteranska državica našla u kandžama kriminalnih interesa velikog obima, saopštio je OCCRP.

“Pod Muskatovim vođstvom, kriminal i korupcija su procvjetali, i u mnogim slučajevima prošli nekažnjeno, što je stvorilo ambijent koji je doveo do ubistva istraživačke novinarke Dafne Karuana Galicije, kažu istražitelji i kritičari vlade,” piše OCCRP.

Istraga o ubistvu novinarke, koja je razotkrila koruptivne radnje u vrhu vlasti, godinama je tapkala u mjestu. Klupko je počelo da se odmotava u novembru, kada je uhapšen navodni organizator, malteški biznismen Jorgen Fenek, koji je bliski prijatelj Muskatovog dugogodišnjeg saradnika Kita Šembrija. Šembri, bivši šef kabineta premijera Malte, hapšen je i ispitivan u vezi sa ubistvom. Muskat je odbio da smijeni umiješane zvaničnike i opirao se sve većem pritisku da podnese ostavku.

“Muskat je pokazao potpuni prezir prema medijima, slobodi govora i omogućio je korumpiranim figurama da nekaženjeno naređuju ubistva,” kazala je Luiz Šeli, direktorka centra za praćenje terorizma, transnacionalnog kriminala i korupcije na Univerzitetu Džordž Mejson. “OCCRP ovog nagradom ukazuje čast hrabrim istražiteljima ovog gnusnog ubistva i pokazuje da moćni mogu biti natjerani da snose odgovornost.”

OCCRP podsjeća da su Karuana Galicija i njene kolege redovno pisali o tome kako je Malta pod Muskatom postala raj za organizovani kriminal i korupcije - prevare sa programom zlatnih viza, šverc oružja, nafte, droge, pranje novca i omogućavanje italijanskim kriminalnim grupama da operišu iz te države. Novinari su se žalili da ih Muskatova vlada zastrašuje umjesto da istražuje te tvrdnje. Karuana Galicija je u vrijeme kada je likvidirana bila suočena sa desetinama parnica, uključujući Muskatovu. Nakon što je ubijena u eksploziji bombe u oktobru 2017, 45 novinara iz međunarodnih medijskih organizacija nastavilo je njen rad, što je pomoglo da se otkriju informacije koje potkrepljuju njeno izvještavanje.

Skoro 20 hiljada ljudi je izašlo na ulice Valete 1. decembra, tražeći pravdu za Karuana Galiciju i pozivajuću Muskata da podnese ostavku pošto je odbio Fenekov zahtjev za imunitet u zamjenu za informacije o slučaju, uključujući moguće veze sa visokim funkcionerima vlade.

Muskat je najavio da će se povući u januaru, nakon skoro sedam godina na funkciji premijera.

OCCRP, neprofitna medijska organizacija koja obezbjeđuje platformu za istraživačko novinarstvo za mrežu od 45 neprofitnih centara u 34 države, od 2012. bira Osobu godine u organizovanom kriminalu i korupciji, od imena koja predlože novinari i predstavnici javnosti. Prošle godine je izabrana Danske banka zbog uloge u velikom skandalu pranja novca.

Ove godine su u finale ušli i predsjednik SAD Donald Tramp, optužen da je prekršio zakon time što je vršio pritisak na predsjednika Ukrajine da istraži političkog rivala na predstojećim izborima, kao i Trampov lični advokat Rudi Đulijani.

Prije četiri godine, neslavnu titulu je odnio premijer Milo Đukanović zbog “rada na promovisanju kriminala, korupcije i negrađanskog društva.”

OCCRP je tada naveo da ga je odabrao zbog stvaranja “represivne političke atmosfere i ekonomije koju guši korupcija i pranje novca”.

Svi dobitnici

• 2019: Džozef Muska
• 2018: Danske banka
• 2017: Rodrigo Duterte
• 2016: Nikolas Maduro
• 2015: Milo Đukanović
• 2014: Vladimir Putin
• 2013: Rumunski parlament
• 2012: Ilham Alijev

( Angelina Šofranac )