Budva najrazvijenija opština, Petnjica na začelju
Ministarstvo ekonomije uradilo novu listu stepena razvijenosti crnogorskih opština prema kojoj se dijeli novac iz Egalizacionog fonda
Najrazvijenije opštine u Crnoj Gori su Budva, Tivat i Podgorica, dok su najmanje razvijene Gusinje, Andrijevica i Petnjica, pokazuje Pravilnik o utvrđivanju liste stepena razvijenosti jedinica lokalne samouprave koji je objavilo Ministarstvo ekonomije u Službenom listu od 31. decembra.
Na osnovu indeksa razvijenosti, koji se računa za svaku opštinu na osnovi više statističkih podataka, određuje se koliko ta opština može da dobije novca iz Egalizacionog fonda i od preusmjeravanja prihoda od naplate poreza na dohodak. Ovi prihodi mnogim opštinama, naročito nerazvijenim, čine značajan dio njihovih budžeta.
Izračunavanje indeksa razvijenosti radi se jednom u trogodišnjem periodu. Ovaj indeks odnosi se na statističke podatke za period 2016/2018, a primjenjuje se tri godine od dana objavljivanja - 2020, 2021. i 2022.
Srednji indeks je 100 i on predstavlja prosjek razvijenosti crnogorskih opština, pa opštine koje imaju indeks iznad stotinu spadaju u natprosječno razvijene. Indeks razvijenostu Budve je 156,71, što znači da je ona za 56,71 odsto razvijenija od prosjeka.
Ispod prosjeka 17 opština
Svega šest opština ima indeks iznad 100, dok je preostalih 17 razvijeno manje od prosjeka.
Osim Budve među razvijenim opština su Tivat sa indeksom od 133,59, Podgorica sa 122,11, Kotor sa 118,73, Herceg Novi sa 115,17 i Bar koji je za dlaku iznad ove granice, sa indeksom od 100,36.
Opštine koje imaju indeks razvijenosti iznad 100 nemaju pravo na rapospodjelu novca iz Egalizacionog fonda, dok se ostalima on dijeli prema formuli koja zavisi i od broja stanovnika i prihoda od poreza na dohodak fizičkih lica po stanovniku.
Iz Egalizacionog fonda 2018. godine podijeljeno je 35 miliona eura manje razvijenim opštinama, od čega je skoro 26 miliona otišlo opštinama na sjeveru, Nikšić, Danilovgrad i Cetinje dobile su 8,7 miliona, a sa primorja novac je dobio samo Ulcinj i to oko 700 hiljada. Cetinje više nema pravo na novac iz Egalizacionog fonda, jer prema novom Zakonu o prijestonici dobija direktno jedan odsto projektovanog državnog tekućeg budžeta.
Promjene
U odnosu na prethodni indeks iz perioda 2013/15 bilo je promjena u vrhu liste razvijenih opština. Podgorica je sa četvrtog mjesta izbila na treće, dok je Kotor pao na četvrto. Takođe, prije četiri godine Plužine su bile među razvijenima sa indeksom od 105,24 i na sedmom mjestu, dok su sada pale na 12 mjesto sa indeksom od 82,27.
Na sedmom mjestu sada se nalazi Danilovgrad sa indeksom od 94,82 a zatim slijede Nikšić sa 93,4, Cetinje sa 91,09, Žabljak sa 89,89 i Ulcinj sa 83,31, koji je jedini primorski grad koji nije među razvijenim opštinama.
Na 13. mjestu se nalaze Pljevlja sa indeksom od 78,47, a zatim slijede Kolašin sa 74,03, Mojkovac sa 73,41, Šavnik sa 66,45, Bijelo Polje sa 64,68, Berane sa 58,32 i Rožaje sa 52,6.
U odnosu na prethodni period, Kolašin je napredovao sa 17. na 14. mjesto, Šavnik se 20. popeo na 16. mjesto, a Bijelo Polje sa 19. na 17. mjesto. Lošiji rezultat imaju Berane koje su sa 14. pale na 18. mjesto kao i Plav koji je sa 16 pao na 20 mjesto.
Među veoma nerazvijenim opština, sa indeksom ispod 50, nalazi se Plav sa 47,14, Gusinje sa 43,82, Andrijevica sa 41,56 i Petnjica sa 27,98 odsto. U ovoj grupi ranije je bio Šavnik, a sada ga je zamijenio Plav. Andrijevica je sa 21. pala na 22. mjesto, dok je Gusinje sa 22. mjesta napredovalo za jednu poziciju.
Petnjica je na dnu kao i u ranijem izvještaju, s tim što je pogoršala indeks koji je ranije iznosio 30,31 a sada je 27,98. Na osnovu ovolike nerazvijenosti, Petnjica je lani iz Egalizacionog fonda dobila milion eura, dok je svojih prihoda imala oko 650 hiljada.
Na listi nema Opštine Tuzi
Na novoj listi razvijenosti nema Opštine Tuzi koja je postala samostalna 1. septembra 2018. godine. Za nju je u protekle dvije godine važio indeks razvijenosti kao za Podgorica koji je bio iznad 100, pa nije dobijala novac iz Egalizacionog fonda.
Poslanik DPS-a iz Tuzi Halil Duković je u decembru 2018. godine na sjednici Odbora za ekonomiju tražio da se uradi indeks razvijenosti za novu opštinu jer je ona nerazvijenija od Podgorice i imala bi pravo na novac iz Egalizacionog fonda. To je sada izostalo i pored najave da će biti urađeno. U ovoj godini Tuzi će iz državne kasi dobiti 1,5 miliona na osnovu preusmjeravanja prihoda.
( Goran Kapor )