Šta ako MCP ne prijavi litije: Red i mir u rukama građana?

Ko će obezbjeđivati litije, ako policija odbija da to čini ubuduće i ako Mitropolija crnogorsko primorska (MCP) šetnje ne prijavljuje u skladu sa Zakonom, “Vijestima” juče nije odgovoreno.

Uprava policije je juče saopštila da policija od danas neće obezbjeđivati litije koje se širom Crne Gore održavaju u znak protesta zbog Zakona o slobodi vjeroispovijesti.

Uprava policije je jutros saopštila da će u skladu sa Zakonom i precizno definisanim procedurama nastaviti sa obezbjeđivanjem litija uz insistiranje na potpunom poštovanju jasnih obaveza i procedura i pojačanoj odgovornosti organizatora.

Zakon o javnim okupljanjima, između ostalog, propisuje da se organizator i policija dogovaraju i zajedno staraju o očuvanju reda na skupovima.

Skup se mora prijaviti najmanje pet dana prije održavanja, a organizator mora da odredi osobu za kontakt sa policijom...

Iz MCP takav stav okarakterisali su kao “jednostran i neobjašnjiv potez” i tražili formalno i pravno obrazloženje, kako ne bi shvatili da je njihove skupove vlast zabranila naprasno i bez povoda. Uprava policije u saopštenju indirektno je priznala da su u pojedinim situacijama postupali nezakonito, dozvoljavajući održavanje skupova koji nisu prijavljeni.

“U najvećem broju slučajeva ova javna okupljanja nijesu prijavljena shodno Zakonu o javnim okupljanjima i javnim priredbama, gdje je policija pokazala visok prag tolerancije i skupove tretirala kao spontana javna okupljanja ulažući pune kapacitete na čuvanju stabilnog reda i mira”.

Nijesu odgovorili na pitanja “Vijesti” - zašto su dozvoljavali održavanje neprijavljenih okupljanja, koliko ih je bilo i zašto su neke od tih šetnji tretirali kao “spontana okupljanja”...

Sve smo se dogovarali

Iz MCP su, međutim, novinaru kazali da su prijavljivali samo one skupove “u sredinama gdje je policija insistirala na pisanoj prijavi”...

“Gdje nisu ispostavljali takav zahtjev, dogovor je ostvarivan u usmenoj komunikaciji, a saradnja je bila nesmetana i na korist učesnika litija i svih građana. U Podgorici je, na primjer, uoči svake litije posljednjih sedmica policiji mejlom slat grafički prikaz sa maršrutom. Napominjemo da su, po potrebi, prijave podnošene i nadležnim opštinskim sekretarijatima”.

Saopštili su da su posljednja okupljanja potpuno različita od svih koja su dosad bila u Crnoj Gori:

“I policijski službenici su, imajući to u vidu, što se tiče molebana i litija, pokazali profesionalan i korektan odnos. Nadležni iz policije sa kojima smo redovno komunicirali su se vrlo pohvalno izjašnjavali o našoj organizaciji i činjenici da sve protiče izuzetno mirno. Nemojmo zaboraviti da se i direktor Uprave policije zahvalio Mitropoliji ‘na doprinosu da okupljanja građana i litije proteknu bez incidenata’. Tada je još rekao i da Uprava policije ‘garantuje bezbjednost svim građanima i vjernicima, uz ostvarivanje prava da na miran način javno ispoljavaju svoja opredjeljenja i osjećanja’. U međuvremenu se, da nam je poznato, nije desio nijedan incident, niti se šta promijenilo u pristupu crkve prema litijama”, rečeno je “Vijestima” iz MCP.

Kao jedan od razloga što odustaju od obezbjeđivanja litija, policija je navela mogućnost da ​kriminogene strukture mogu iskoristiti zauzetost njihovih službenika na tim događajima, kako bi nezakonite radnje činile na drugim mjestima.

“Primjetno je da veliki broj građana svoje demokratsko pravo iskazuje na miran način, ali isto tako činjenica je da litijama prisustvuju i bezbjednosno interesantna lica, lica odranije poznata policiji po izazivanju incidenta, pojedinci i grupe građana pod dejstvom alkohola. Osim toga, tokom litija registrovano je paljenje baklji, vatrometa i drugih pirotehničkih sredstava ali da i, po saznanjima policije, ima pojedinaca koji sa sobom nose hladno i vatreno oružje. Sve ovo može dovesti do neželjenih incidenta, prekršaja i najtežih krivičnih djela. Policija radi intenzivno na prikupljanju dopunskih saznanja o čemu će u utvrđenoj proceduri obavijestiti nadležnog tužioca. Navedene okolnosti mogu ugroziti bezbjednost svih građana i odluka nadležnog organa je u skladu sa bezbjednosnim procjenama i zakonskim ovlašćenjima”, naveli su iz policije.

Iz Mitropolije su odgovorili da sumnjaju da je to samo izgovor policije za njihov novi stav prema litijama: “Ali ih ujedno i pozivamo da, u skladu sa svojim nadležnostima, obavljaju sve zakonske aktivnosti u tom smislu”.

Tvrde da bi do sada došlo do ozbiljnih incidenata, da su ti podaci tačni.

“Dosad od strane policijskih službenika nismo upozoreni na prisustvo naoružanih ljudi među učesnicima litija ili na mogućnost da će neko od njih u toku litije vršiti protivzakonite radnje”. Iz Uprave policije naglasili su da ostvarivanje prava učesnika litija na ulicama širom Crne Gore - ne treba da ugrožava prava drugih građana koji u njima ne učestvuju:

“Zbog prekida u saobraćaju kretanje je potpuno onemogućeno na određenim relacijama, te se samim tim dovodi u pitanje, između ostalog, normalno funkcionisanje određenih gradskih i medicinskih službi ali i građana samih, iz čega može da proistekne i narušavanje javnog reda”, piše u saopštenju.

U zakonu piše da se od organizatora okupljanja očekuje da preduzme potrebne mjere da obezbijedi red na javnom okupljanju i da upozori učesnike javnog okupljanja na obavezu poštovanja zakona: “Organizator ili vođa okupljanja je dužan da omogući nesmetan prolazak vozilima policije, hitne medicinske pomoći, vatrogasnim vozilima i vozilima drugih službi potrebnim za održavanje reda i mira na javnom okupljanju”, navodi se u tom propisu.

Piše i da je učesnicima javnog okupljanja zabranjeno nošenje predmeta pogodnih za nanošenje tjelesnih povreda, kao i alkoholnih pića.

Iz Mitropolije su najavili da će se njihova molitvena i protestna okupljanja “bez izuzetka nastaviti”...

Vođa okupljanja kontaktira sa policijom...

Prema Zakonu, javno okupljanje podrazumijeva svako mirno okupljanje više od 20 osoba na otvorenom prostoru: “Radi izražavanja političkih, socijalnih i drugih uvjerenja i ciljeva, protesta, interesa i različitosti”...

Propisana je dužnost organizatora da ima vođu okupljanja - koji će biti zadužen za kontakt sa policijom i drugim nadležnim organima: “Preduzima potrebne mjere i upozorava učesnike na obavezu poštovanja zakona”...

Organizator je dužan da najmanje pet dana prije održavanja skupa podnese prijavu, o čemu zatim, piše u zakonu, policija obavještava nadležne organe i službe (službe hitne medicinske pomoći, vatrogasne službe i sl.)...

Policija može prekinuti javno okupljanje ako ono nije prijavljeno, ako je usmjereno na nasilno ugrožavanje ustavnog poretka, ako se učesnici pozivaju ili podstiču na oružani sukob ili nasilje, kršenje ljudskih prava i sloboda i posebnih manjinskih prava i sloboda drugih lica, nacionalnu, rasnu, vjersku ili drugu neravnopravnost, mržnju i netrpeljivost...

Skup se može prekinuti i ako je ugrožena bezbjednost lica i imovine, kad nastupi stvarna ili neposredna opasnost od nasilja, uništavanja materijalnih dobara ili drugih oblika narušavanja javnog reda i mira u većem obimu...

“Postoje osobe za održavanje reda i mira na litijama”...

Iz MCP tvrde da na svim litijama postoje kontakt osobe zadužene za održavanje reda i mira među učesnicima.

“Postojala je redovna komunikacija sa policijom - više puta sedmično, što na sastancima, što u telefonskim razgovorima. Naravno da se i prilikom samog održavanja skupa ona neprestano održavala. Blagodareći upravo takvoj saradnji, litije su prošle bez ikakvih problema”.

Navode da su u pisanim izjavama slali procjene broja učesnika, ali da je “svima jasno da je broj učesnika izuzetno rastao iz dana u dan”.

( Jelena Jovanović )