Traže dozvolu za ubijanje galebova

Agencija za zaštitu prirode i životne sredine (EPA) odbila je zahtjev tivatskog aerodroma da im se dozvoli odstrijel galebova, zaštićene vrste. U odgovoru EPA, u koji su “Vijesti” imale uvid, navodi se da preduzeće Aerodrom Tivat, prije podnošenja zahtjeva, nije iscrpilo druge mjere za tjeranje ptica.

Iz Aerodroma Crne Gore, preduzeća u okviru kojeg posluje i tivatska vazdušna luka, nisu odgovorili na pitanja redakcije.

Iz Aerodroma Tivat, kao mjeru za sprečavanje kolizije aviona i ptica, Agenciji su 23. januara uputili zahtjev za uklanjanje divljeg svijeta - vrste žutonogi galeb, navodeći da im te ptice - smetaju. U odgovoru EPA, kojim odbijaju taj zahtjev, pored ostalog, navodi se da je nadgledanje aerodroma posljednjih dvije decenije pokazalo da bi u tivatskoj vazdušnoj luci trebalo da se ozbiljnije pozabave problemom “prije nego zatraže dozvolu za odstrijel”.

Tivatski aerodrom nalazi se u Tivatskom zalivu, uz more i obalnu močvaru, specijalni rezervat prirode i ramsarsko područje Tivatska solila. Solila su dio Jadranskog migratornog koridora, kojim tokom jesenje i proljećne seobe prelijeću milioni ptica iz Sibira, sjeverne, istočne i centralne Evrope. To područje, podsjećaju iz EPA, bogato je ornitofaunom - od 352 vrste, koliko je dosad registrovano u Crnoj Gori, gotovo trećina (120 vrsta) registrovano je na Solilima. Ljeti, kad je to područje suvo, objašnjavaju iz EPA, ptice se uglavnom koncentrišu ispred Solila, u moru. Podsjećaju da se na tivatskom aerodromu, u okviru međunarodnog projekta IWC - zimskog prebrojavanja ptica, godinama broje ptice i da više desetina galebova pistu koristi kao odmorište.

“Pista je, zbog tamnije boje, u tom dijelu toplija nego okolna staništa. Ptice se tu koncentrišu i zbog činjenice da su tu sigurnije od grabljivica jer je okolni prostor čist i prilazi su lakše vidljivi”, objašnjavaju iz Agencije.

Dodaju i da su iz tivatske vazdušne luke, ali i deponije Lovanja, koja se nalazi u blizini aerodroma, u vezi sa problemom ptica više puta kontaktirali Agenciju i obrazlažu da je “pticama mnogo lakše hraniti se na otvorenoj deponiji nego loviti hranu”. Zato kao jednu od mjera u rješavanju problema sa pticama preporučuju i sređivanje stanja na deponiji.

“Galebovi na deponiji imaju ‘švedski sto’, a ostale vrste mogu da se hrane glodarima i ostalim vrstama koje takođe posjećuju deponiju iz razloga ishrane. Na deponiji Lovanja tjerane su ptice emitovanjem zvuka grabljivica i to je davalo efekta prvih dvadesetak minuta. Nakon toga, ptica vidi da opasnosti nema, budu opreznije, ali nastave da slijeću na deponiju… Sređivanjem stanja na deponiji, dnevnim zatrpavanjem otpada, čistijom okolinom oko deponije i implementacijom mjera za tjeranje ptica, problem bi bio riješen”, navodi se u preporukama EPA.

U Crnoj Gori gnijezdi 50 parova

U odgovoru menadžmentu tivatske vazdušne luke na zahtjev da im se odobri odstrijel galobova, iz EPA podsjećaju i da je sredozemni galeb, vrsta koja se navodi kao problematična, u Crnoj Gori zaštićena.

“Gnijezdi se svega nekoliko parova na Skadarskom jezeru i Ulcinjskoj solani, do nedavno i na ostrvu Mamula. Ukupna gnjezdeća populacija ne prelazi 50 parova”, piše u odgovoru EPA u koji su “Vijesti” imale uvid. Dodaje se i da su u pitanju jedinke koje dolaze sa hrvatske obale Jadrana, gdje gnijezdi više od 55 hiljada parova.

“Kako populacije pomenutog galeba nisu ekskluzivno crnogorske, već u najmanju ruku imaju i državljanstvo susjedne Hrvatske, nalažu da se, prije nego se zatraže mjere odstrjela, upotrijebe sve druge raspoložive, uključujući upotrebu pirotehnike, sokolarenja i plinskih topova”, piše u odgovoru EPA.

Objašnjavaju i da je priroda galebova takva da te ptice ako ocijene da na nekoj lokaciji ima hrane, krikovima na hranilište pozivaju i ostale ptice, pa bi eventualna mjera odstrjela bila neproduktivna.

“Imala bi samo trenutni efekat, kako zbog priliva novih skitačica iz Hrvatske, tako i svakodnevnog dopremanja novih količina lako dostupne hrane na Lovanji”, piše u odgovoru Agencije.

Uz zaključak da Aerodrom Tivat nije iscrpio sve mjere za tjeranje ptica, tom preduzeću sugerisali su da “zaposli i obuči tim za kontrolu divljeg svijeta”.

“I primijeni sve mjere rastjerivanja ptica, uključujući pirotehniku, plinske topove, sokolove i zvuke grabljivica prije nego zatraži dozvolu za ubijanje zaštićenih vrsta”, piše u odgovoru EPA.

Sokolar čuva beogradski, aerodrom u Sarajevu štite košenjem trave, uklanjanjem gnijezda...

Aerodrom “Nikola Tesla” u Beogradu od ptica štiti profesionalni sokolar Hani Girgis.

“Zadatak nam je da rastjeramo ptice koje se najčešće nalaze na krovovima zgrada i hangara, a time čuvamo ne samo avione ‘JAT tehnike’ već sve one koji koriste naš aerodrom”, rekao je on ranije za medije u Srbiji.

Sarajevski aerodrom od ptica i drugih životinja štiti se različitim metodama.

“Uklanjanje staništa (jazbina i gnijezda) na ili u blizini aerodroma... Trava se kosi i održava na odgovarajućoj visini, minimum 15 cm, tokom čitave sezone košenja i kad god je to izvodljivo kosi se noću… Rastjerivanje, plašenje ptica i divljih životinja upotrebom raznih sredstava... Recimo rastjerivanje raznim tehnikama zastrašivanja i upozoravanja, te hvatanjem u zamke i upotrebom vatrenog oružja”, kazali su avgustu prošle godine iz Aerodroma Sarajevo za portal faktor.ba.

Neke od tih metoda su, objašnajvaju, efikasne “kada se koriste kao dio cjelokupnog sistema zaštite zračnih operacija Aerodroma Sarajevo od ptica i divljih životinja”. Dodaju i da “mogu biti vrlo neefikasne ako se koriste na pogrešan način”. Ukazuju da neke nesmrtonosne metode dugoročno nisu djelotvorne, da se opasnost od prisustva pojedinih vrsta “mora smanjiti njihovim fizičkim uklanjanjem, ograničenom upotrebom vatrenog oružja ili zamki”.

“Za rastjerivanje velikih ptica kao što je galeb koriste se nesmrtonosne metode”, kazali su iz Aerodroma Sarajevo.

( Damira Kalač )