Potreban nam je savez za Evropu

Izvršna direktorica Centra za građansko obrazovanje Daliborka Uljarević smatra da je cilj nove metodologije procesa pristupanja Evropskoj uniji da “snažno stimuliše one koji posvećeno rade, ali isto tako da efikasno kazni one koji ignorišu domaće zadatke”.

Evropski komesar za proširenje Oliver Varhelji prije dva dana je u Briselu rekao da je Kolegijum komesara EU usvojio novu metodologiju procesa pristupanja EU čija je svrha da se ponovo uspostavi vjerodostojna perspektiva članstva zapadnog Balkana u EU. Varhelji danas stiže u Podgoricu, gdje bi trebalo sa zvaničnicima da razgovara i na ovu temu.

Premijer Duško Marković (DPS) je pozvao civilni sektor, akademsku zajednicu, opozicione partije i štampane medije na dijalog o evropskoj perspektivi Crne Gore, koji je dio stranaka već odbio ili uslovio.

Uljarevićeva smatra da treba prihvati ponuđeni razgovor, koji već kasni: “Odavno smo morali imati institucionalno iniciran široki i inkluzivni dijalog o tome kakva nam Crna Gora treba i što svako može uraditi izvan nekih svojih agendi. Izostanak takvog dijaloga, u koji se ulazi sa istinskom voljom da se doprinese opštem a ne partikularnom interesu, posljedicu ima u činjenici da je Crna Gora i 14 godina nakon obnove nezavisnosti duboko podijeljeno društvo sa preslabim institucijama a prejakim pojedincima čija moć nije praćena adekvatnom odgovornošću”, rekla je Uljarevićeva “Vijestima”.

Ona smatra da je dobro što se i sada prepoznaje “potreba nekog vida saveza za Evropu”, koji podrazumijeva modernizaciju Crne Gore u kojoj će, između ostalog, građanski predznak biti ispred svih kolektivnih identiteta, podjednako otvoren za sve građane nezavisno koje ih različitosti karakterišu.

“To je jedna od vrijednosti koja je izgradila onu Evropu kojoj stremimo, a koja ovdje nije još zaživjela. (Ne)sposobnost da se nađe vezivno tkivo i naše razlike, makar oko nekih ključnih pitanja, prevaziđu, jedno je od najznačajnijih mjerila koje diktira dinamiku evropeizacije Crne Gore. I to ne briselsko, nego crnogorsko mjerilo koje sami sebi treba da odredimo i na kojem bi dosljedno morali raditi”, kaže direktorica CGO.

Za poziv premijera ona kaže da “inače ima načelno pozitivan stav prema dijalogu u javnom interesu”, posebno ako može voditi i promjenama pozicije Vlade oko ključnih pitanja koja već neko vrijeme blokiraju naš put ka EU, ali i unutrašnju demokratizaciju. “Naravno, svima nam je jasno da su Vladi zaista prioritet reforme, do sada bi ih imali, ali to ne znači da ovakve pozive ne treba testirati”.

Komentarišući novu metodologiju EK, izvršna direktorica CGO kaže da treba sačekati konačnu odluku, šta će biti usvojeno i za koga će važiti: “Ali već sad je jasno nekoliko stvari. Prvo, simuliranje umjesto dosljednog sprovođenja reformi kojima je Crna Gora pribjegla više nije moglo da se toleriše i nanijelo je štetu ne samo Crnoj Gori nego i onim državama regiona koje još nijesu otvorile pregovore. Time je data snažna argumentacija onim državama članicama koje su rezervisane prema dalje proširenju da proces učine složenijim i strožim. Drugo, predstavljeni nacrt, po mom sudu, šalje poruku da EU hoće da snažno stimuliše one koji posvećeno rade, ali isto tako da efikasno kazni one koji ignorišu domaće zadatke. To je pošteno, ali vjerujem nepopularno u regionu čiji su lideri skloni izigravanju pravila i izbjegavanju obaveza. Uvođenje na velika vrata mogućnosti reverzibilnosti procesa i naglašavanje političke dimenzije znači i prepoznavanje nedostatka političke volje kao ključne prepreke, a što se jasno vidi na primjeru Crne Gore”.

GA i CDT: Dijalog potreban, razgovarati i o pravosuđu

Aktivisti CDT-a Dragan Koprivica i Građanske alijanse Boris Raonić takođe su voljni da učestvuju u dijalogu koji je premijer inicirao.

„To je bila i naša ideja, više puta smo pozivali da takav dijalog treba da počnemo. Kakav će on biti, to će zavisiti od Vlade“, ocijenio je Koprivica.

Raonić je kazao da jedino što zabrinjava je što crnogorsko društvo ne baštini kulturu dijaloga. Istakao je da pitanje stvaranja uslova za fer izbore jeste primarno, ali da se ni ostala pitanja ne mogu zapostaviti, pogotovo ona koje se odnose na Tužilaštvo, Ustavni sud i ostale pravosudne institucije.

Brine glasno ćutanje pravosuđa na prozivku Đukanovića

“Kada svedemo ocjene iz relevantnih međunarodnih i domaćih izvještaja možemo zaključiti da oni unisono ukazuju na vazalski položaj pravosuđa u odnosu na vladajuću partiju i njima bliske interesne centre, čime blokiraju i naš put ka EU. Činjenica da ni to nije dovoljan stepen servilnosti (Milu) Đukanoviću samo naglašava ranije izražena ograničenja njegovog demokratskog kapaciteta. Međutim, glasno ćutanje čelnika pravosuđa, ali i drugih u tom sistemu, mnogo više brine jer nam osvjetljava dubinu mora u kojem će se morati roniti za zgaženim integritetom jednog od stubova razvoja društva. A ovo naglašavam upravo zato što im postojeća ustavna i zakonska rješenja daju značajan stepen nezavisnosti i samostalnosti koje očito ne smiju koristiti”, kaže Uljarevićeva povodom opomene predsjednika države da pravosuđe, posebno sudstvo, nijesu ažurni u odbrani nacionalnog interesa koji se, smatra on, narušava u vezi sa Zakonom o slobodi vjeroispovijesti.

( Željka Vučinić, Mila Radulović )