Diskreditacija je bila jedini cilj
Osnivač Skala radija kažnjen zbog objavljivanja tekstova u kojima se blati jedan od osnivača Vijesti Sud konstatovao da namjera Slavka Mandića nije bila debata o temama od javnog značaja, već isključivo diskreditacija Ivanovića
Jedan od osnivača Vijesti Željko Ivanović, povrijeđen je na izraženo uvredljiv i štetan način, objavljivanjem serijala tekstova na portalu Skala radija - pri čemu korišćenje takvog rječnika nije opravdano javnim interesom, niti može imati bilo kakav generalni značaj.
To između ostalog piše u presudi sutkinje Narcise Maje Bošković, kojom je direktora tog kotorskog radija Slavka Mandića, obavezala da Ivanoviću plati plati 1.500 eura na ime duševnih bolova.
“Tuženi je objavljivanjem spornih tekstova prekoračio granice profesionalnosti u radu, granice tolerancije i prilikom kritikovanja javnih ličnosti i debate o temama od javnog interesa, postupao sa namjerom da diskredituje i stvori negativan utisak o tužiocu u javnosti, prikazujući ga kao lice povezano sa pljačkom, državnim udarom i svim aktivnostima u vezi sa istim, kao nemoralnog, nečasnog, beskrupuloznog čovjeka, koji zloupotrebljava svoj medij radi manupilisanja i obmanjivanja javnosti”, navodi se u prvostepenoj odluci sutkinje Bošković.
Osnivač portala, kako piše u obrazloženju presude, objavio je desetine neistinitih i uvredljivih informacija, a nakon što su Vijesti, poput ostalih profesionalnih medija, izvještavale o Dušku Kneževiću - kao insajderu koji je 25 godina bio dio sistema i odlučio da o nepočinstvima dijela vlasti svjedoči, između ostalog, i objavljivanjem audio i video zapisa...
Umjesto takvog pristupa, Mandić u svom mediju pokušava da diskredituje Ivanovića i Vijesti, koje tragom Kneževićevih objava, otvaraju teme od javnog interesa...
I sutkinja u prvostepenoj presudi konstatuje da se takvi tekstovi ne mogu smatrati bilo kakvim doprinosom javnoj raspravi koja je u opštem interesu, uprkos što je aktuelna tema svjedočenje Kneževića...
Sud je utvrdio da se Mandić nije rukovodio pravom i obavezom da upozna javnost, ne samo sa činjenicama, već i indicijama koje treba da navedu na određeno razmišljanje, što je interes svakog demokratskog društva: “Već ličnim ubjeđenjima i sa namjerom omalovažavanja i diskreditacije tužioca”.
U spornim tekstovima, Ivanović se, između ostalog, naziva zlikovcem, zločincem, mafijašem, promoterom laži, lopovom, prevarantom...
“Takođe, u ovim tekstovima iznesene su neargumentovane i uvredljive tvrdnje o cilju djelovanja i aktivnosti tužioca, i to da uruši bankarski sistem Crne Gore i da je učestvovao i namjeravao smjenu vlasti, sa ambicijama da nelegalno dođe do dobiti i moći... Neargumentovane tvrdnje o istom, uz uvredljive riječi koje se tiču njegove ličnosti i rada koje prelaze granicu tolerancije, jer sa polja informisanja javnosti, javne debate i kritike rada i djela tužioca (Ivanovića), prelaze u polje omalovažavanja, diskreditacije i uvrede... Ovakav zaključak sud je izveo analizom spornih tekstova”, stoji u obrazloženju odluke kotorskog Osnovnog suda.
Navodi se da, kod tako utvrđenog stanja, sud cijeni osnovanim tužbeni zahtjev - nalazeći da su serijalom tekstova povrijeđena zajamčena lična prava tužioca na psihički (duševni) integritet, čast i ugled i dostojanstvo...
“Tuženi je objavljivanjem spornih tekstova, prekoračio granice profesionalnosti u radu, granice tolerancije i prilikom kritikovanja javnih ličnosti i debate o temama od javnog interesa, postupao sa namjerom da diskredituje i stvori negativan utisak o tužiocu u javnosti, prikazujući ga kao lice povezano sa pljačkom, državnim udarom i svim aktivnostima u vezi sa istim, kao nemoralnog, nečasnog, beskrupuloznog čovjeka, koji zloupotrebljava svoj medij, radi manupilisanja i obmanjivanja javnosti”.
Sud je istakao da sloboda izražavanja predstavlja jedan od suštinskih osnova demokratskog društva, podsjećajući da je pravo suda da u svakom konkretnom slučaju cijeni koji su to navodi koji prelaze granicu dopuštenog i predstavljaju objektivno uvredljivu ili omalovažavajuću kvalifikaciju: “Sloboda izražavanja ne važi samo za informacije koje se smatraju poželjnim i neuvredljivim, već za sve informacije - pa i one koje vrijeđaju, šokiraju ili uznemiravaju”, citira se stav Evropskog suda izražen u presudi iz 2007. godine.
Dobra namjera Mandića, konstatuje se, svakako nije postojala - imajući u vidu cjelokupan sadržaj teksta, nadimke i imena kojim se Ivanović naziva, kao i neargumentovane tvrdnje: “Nesumnjivo proizilazi da tuženi u konkretnom slučaju nije postupio u dobroj namjeri, posebno kod činjenice što je objavljivanjem spornih tekstova, tužioca predstavio javnosti kao nemoralno lice, kao lice bez iole moralnih skrupula koje jedino za cilj ima da se, koristeći svoj položaj, obogati i stekne vlast”...
Navodi se da je vlasnik tog portala morao biti svjestan da prenošenjem takvih informacija - može značajno negativno uticati na život Ivanovića i narušiti sliku o njemu u javnosti.
“Protežira Kneževića, ruši sistem i predsjednika”...
Sud cijeni da je tuženi Skala radio objavljivanjem spornih tekstova, kojima je tužilac lično omalovažavan i vrijeđan, osim namjere privlačenja pažnje javnosti, imao i namjeru da tužioca široj javnosti predstavi kao ličnost od koje se treba paziti, zazirati, od koga treba prezati, bojati se i sklanjati.
“Ovo i kod činjenice da čitalac, nakon upoznavanja sa sadržinom ovih tekstova, ne bi mogao a da ne stekne jedini logičan utisak i zaključak - da je tužilac sa svojom medijskom kućom, podstrekač, učesnik i akter tih događaja i optužbi koje se stavljaju na teret navodnom insajderu (Duško Knežević), da ga protežira i podržava, da mu obezbjeđuje prostor radi lične dobiti a sa ciljem da uruši predsjednika i bankarski sistem, kako bi Crna Gora doživjela ekonomski i državni slom, sve na uštrb krađe novca od građana, kreiranja građanskog nemira i političkog haosa”, piše u presudi.
Dovoljno argumenata za sankciju
U odluci Boškovićeve konstatuje se da je etiketiranje Ivanovića pogrdnim i uvredljivim nazivima, iznošenjem neutemeljenih tvrdnji o njegovom profesionalnom radu, stvaralaštvu pa i o njegovoj ličnosti, dovoljno činjenično utemeljenje za primjenu Evropske konvencije o ljudskim pravima (člana 10 st.2) i izricanje tuženom građansko - pravnih sankcija”...
Navodi se da se zbog zahtjeva za pluralizam, toleranciju i širokogrudost, polje primjene koju pruža Evropska konvencija o ljudskim pravima, obuhvata i informacije i jezičke konstrukcije koje mogu uvrijediti neke ljude: “Međutim, zabranjene su uvredljive riječi, psovke, klevete, uopšte riječi u kojima se može sastojati ili upućivati na govor mržnje”.
“Mora se razlikovati uvredljiv govor od govora mržnje, čije eventualno postojanje treba razmatrati kroz standard da - tolerancija i poštovanje za ravnopravno dostojanstvo svih ljudskih bića, predstavljaju temelje jednog demokratskog, pluralističkog društva. Stoga, načelno gledano, u određenim demokratskim društvima, može se posmatrati neophodnim da se kazne ili spriječe svi oblici izražavanja koji šire, podstiču, promovišu ili opravdavaju mržanju zasnovanu na netoleranciji (presuda Evropskog suda iz 2006)”.
Portret linčovanja Vijesti
Ivanović je saopštio da ohrabruje spoznaja da, makar na nivou osnovnih sudova u Crnoj Gori, počinje da zaživljava vladavina prava.
“Prvostepenom presudom Osnovnog suda u Kotoru, samo je potvrđeno ono što tvrdimo godinama - da je vlast unajmila grupu propagandista kako bi linčovala i ućutkala sve koji se usude da kritikuju vladajuće strukture i njihove strateške investitore. Ta, kako je zovem, Organizovana propagandna grupa (OPG) je od referenduma fabrikovala preko 1.200 fake priča o Vijestima, osnivačima, urednicima i novinarima. Sve je to ostalo nezapaženo od strane nadležnih institucija koje se ovih dana ubiše da zaštite Crnu Goru i naše zvaničnike od istovrsne propagandne hobotnice koja je, po uzoru na crnogorski model, napravljena u susjednoj Srbiji. Posebno bih istakao značaj obrazloženja presude koje je napisano po najvećim standardima Evropskog suda iz Starzbura i u kome je jasno objašnjeno kako je i zašto OPG u konkretnom slučaju sprovela linč Vijesti i posebno nas osnivača. U svakom normalnom društvu nadležne institucije bi nakon ovakvih presuda, ili nekih prethodnih, sličnih, oduzele licence za rad i potpisnicima takvih pamfleta i organizovanoj grupi koja je prenosila takve pamflete. U Crnoj Gori se to neće desiti, jer naše institucije trenutno se bave sređivanjem medijskog stanja i standarda u Srbiji”, kazao je Željko Ivanović, predsjednik Odbora menadžera Vijesti.
( Danilo Mihajlović )