Nema para za rekonstrukciju ruine u kojoj je vaskrsla Crna Gora

Država ni ove godine nije predvidjela novac za rekonstrukciju zgrade u Kolašinu u kojoj je u novembru 1943. konstituisano Zemaljsko antifašističko vijeće narodnog oslobođenja (ZAVNO) za Crnu Goru i Boku.

Zgrada koju lokalni i državni zvaničnici često nazivaju mjestom gdje je tokom Drugog svjetskog rata “obnovljena crnogorska državnost“, do prije devet godina bila je dio OŠ “Risto Manojlović“. Od kako se tu ne održava nastava, zgrada je bez namjene i, iz godinu u godinu, u sve lošijem stanju. Polomljeni su prozori, fasada išarana grafitima, propali podovi... Tako trenutno izgleda “objekat memorijalnog značaja i velike istorijske važnosti“.

U decembru minule godine, poslanici Socijdemokratske partije (SDP) podnijeli su amandman na predlog Zakona o budžetu Crne Gore, kojim su predložili da se 300.000 eura opredijeli za izradu tehničke dokumentacije i izvođenja radova na rekonstruciji zgrade. Amandman je odbijen, uprkos tome što je iz Ministarstva kulture krajem prošlog ljeta obećavano da će radovi na rekonstrukciji započeti ove godine.

“Objekat je od nespornog istorijskog značaja i predstavlja kulturno dobro Crne Gore. Uprkos deklarativnom zalaganju Vlade, nalazi se u nedopustivo lošem stanju... Kako je, nakon radne posjete Kolašinu, kazao ministar kulture Aleksandar Bogdanović, shodno glavnom projektu 2020. godine, opredijeliće se sredstva u kapitalnom budžetu kako bi se taj objekat i stavio u funkciju“, podsjetili su poslanici SDP-a u obrazloženju amandmana koji je odbijen.

Iz kolašinske Opštine nijesu odgovorili na pitanja “Vijesti” koja su se odnosila na konkretne aktivnosti u cilju rekonstrukcije i privođenja namjeni te zgrade. Nezvanično, u lokalnoj upravi kažu da nijesu zaboravili na zgradu “stare škole“, radili su puno, u skladu sa dogovorom sa resornim Ministarstvom i poslali idejno rješenje.

Iz UBNOR-a Kolašina, čiji članovi su bili i najuporniji incijatori rekonstrukcije zgrade “stare škole“, kažu da je, prema njihovim informacijama, u toku izrada projekta.

“Sa zadovoljstvom možemo konstatovati da smo naišli na podršku Vlade Crne Gore i Ministarstva kulture i da je u toku izrada projekta rekonstrukcije zgrade. U toj zgradi, pored istorijskog zasjedanja ZAVNO-a, konstituisane su i druge asocijacije, kojima je počela obnova crnogorske državnosti“.

Tokom prošlogodišnje posjete ministra Bogdanovića Kolašinu, dogovoreno je formiranje radne grupe u kojoj će biti predstavnici Ministarstva kuture, Opštine, Narodnog muzeja, Državnog arhiva i SUBNOR-a. Pređašnja ideja Ministarstva kulture bila je da u zgradi bude državni institut za izučavanje crnogorske istorije i valorizacije državnog integriteta.

SUBNOR je, međutim, 2016. godine predložio da u zgradi bude Dom revolucije sa određenim muzejskim postavkama.

Iz Uprave javnih radova još prije pet godina najavili su da će kapitalnim budžetom planirati izradu glavnog projekta rekonstrukcije i adaptacije. Za tu namjenu, kako su tada kazali, planirano je da se izdvoji 20.000 eura.

Ruiniranu zgradu zaobilazili su predstavnici državne vlasti do prošle godine, kada je obišao Bogdanović. Čak niko od zvanica svečanosti povodom 40 godina od konstitusanja ZAVNO-a, među kojima je bio tadašnji predsjednik Filip Vujanović, nije kročio u dvorište “stare škole“.

Prethodno je iz Kolašina poslato više incijativa kojim je od države traženo da zgrada dobije tretman kakav zaslužuje. Nekoliko takvih apela potpisali su bivši predsjednici opštine i SO, Darko Brajušković i Mile Šuković, kao i predsjednik UBNOR-a Gojko Vlahović.

U zgradi održan i Prvi kongres Antifašističkog fronta žena

Pored konstituisanja ZAVNO-a, u “staroj školi su tokom Drugog svjetskog rata održani i Prvi kongres Antifašističke omladine Crne Gore i Boke (25. i 26. novembra 1943. godine), a početkom decembra iste godine i Prvi kongres Antifašističkog fronta žena Crne Gore i Boke. U februaru 1944. godine to je bilo mjesto gdje je drugi put zasijedalo ZAVNO, a u julu iste godine obilježeno je tri godine ustanka naroda Crne Gore protiv okupatora. Istog dana počelo je i Treće zasjedanje ZAVNO-a koji je postao Crnogorska antifašistička Skupština narodnog oslobođenja (CASNO).

( Dragana Šćepanović )