Tajkunizacija socijalne pravde (2)

Socijalna pravda podrazumijeva postojanje jednakih sloboda, prava i mogućnosti za sve građane, nezavisno od njihove rasne, klasne, nacionalne, rodne, religijske ili bilo koje druge pripadnosti.

Generalna skupština Ujedinjenih nacija je 2007. godine 20. februar proglasila za Svjetski dan socijalne pravde, kako bi ujedinila napore država u suočavanju sa siromaštvom, očekujući da svaka od njih svoje blagostanje gradi na temeljima pravičnosti i solidarnosti, uz stalno unaprjeđenje ekonomskih i socijalnih ljudskih prava.

Prema izvještaju humanitarne organizacije “Oxfam”, objavljenom uoči Svjetskog ekonomskog foruma u Davosu pod nazivom “Vrijeme je za brigu”, “jaz između najbogatijih ljudi na svijetu i ostatka čovječanstva dostigao je groteksne razmjere.” 2.153 milijardera u svijetu raspolažu bogatstvom kao 62 odsto svjetske populacije, odnosno 4,6 milijardi ljudi. Ako se uporedi kombinovani prihod najbogatijih sa prihodima ostatka čovječanstva, onda proizilazi da 1 procenat najbogatijih ljudi ima dvostruko veće bogatstvo nego 90 odsto svjetske populacije. Dvadeset dva najbogatija muškarca u svijetu imaju više novca nego sve žene u Africi. (Oxfam)

U Crnoj Gori, koja je po Ustavu “država socijalne pravde”, 23,6 odsto građana Crne Gore živi u riziku od siromaštva, dok je u riziku od socijalne isključenosti 10 odsto stanovništva. U 2018. godini bilo je oko 50.000 korisnika socijalnih naknada, ne računajući 15.000 djece sa dječjim dodatkom, (Monstat). Materijalno obezbjeđenje porodice iznosi od 66 eura za pojedinca do 126 za porodicu sa pet i više članova??

Prema rezultatima ankete humanitarne organizacije “Dignitas” o položaju socijalno ugroženih starih osoba u Crnoj Gori, njih 43 odsto žive sami, 7,8 je bez prihoda, dok 34,1 odsto živi od primanja ispod 100 eura. Bez struje ih je 3,3 odsto, bez vode 12,7 a bez kanalizacije 16,7 procenata. Kod starijih korisnika socijalne pomoći 58,6 procenata je lošeg zdravstvenog stanja, a njih 84 odsto stalno konzumira ljekove.

Od 125.000 penzionera njih 66.000 prima penziju nižu od prosječne, (koja je 288 eura), a najnižu od 128,14 eura prima oko 12.000 korisnika. Svi penzioneri su socijalno ugroženi, jer materijalno pomažu svoje potomstvo.

Na evidenciji Zavoda za zapošljavanje Crne Gore nalazi se 35.609 osoba, dok je broj nezaposlenih mimo evidencije Zavoda nepoznat.

Prema podacima Poreske uprave, preko 60.000 zaposlenih prima platu do 250, a oko 95.000 do 400 eura. U zoni sive ekonomije, iz godine u godinu, nalazi se oko 40.000 radnika.

Gornje brojke govore da preko 40 odsto stanovnika Crne Gore živi bez ikakvih primanja ili sa primanjima do 400 eura, koliko iznosi četvrtina, eventualno trećina plate većine državnih funkcionera, koji ne žive isključivo od plate.

Prema preliminarnim podacima CBCG, u januaru 2020. godine u Crnoj Gori je bilo 66 milionera fizičkih lica i 254 milionera pravnih lica, koji depozite čuvaju u bankama. U januaru 2019. godine bilo ih je čak 77, od kojih je jedan raspolagao depozitom od 50 miliona eura, dok ih je u oktobru 2017. bilo 48 (bankar.me). Tajkuni, koji raspolažu višemilionskim depozitima u bankama i na desetine ili stotine miliona vrijednim nekretninama, uživaju brojne povlastice kod države, kao što je stopa PDV-a od 7%, oprošteni milionski porezi i doprinosi itd.

Naši višedecenijski reformatori, koji su zadovoljno trljali ruke nad zgarištima crnogorske industrije, nikada nijesu razmišljali o žrtvama tranzicije. Dok oni gomilaju sopstveno bogatstvo i milijarde državnog duga, broj siromašnih ubrzano raste!

( Milojka P. Perović )