Kamate na kredite 15 puta veće od kamata na depozite

Prosječna efektivna kamatna stopa na kredite na kraju prošle godine iznosila je 6,02 odsto, dok je efektivna kamatna stopa na depozite/štednju bila 0,4 odsto. Prosječna efektivna kamata na kredite 15 puta je veća od kamata na depozite koje su niže od stope inflacije (1 odsto) u 2019. godini. Pad kamatnih stopa na kredite postoji kod firmi, a blagi rast za građane. Ukupni odobreni krediti na kraju 2019. vrijedjeli su 3,06 milijardi eura, dok su ukupni depoziti u crnogorskim bankama veći za 400 miliona.

Prosječno zaduženje građanina iznosi 9.468 eura, a pravnih lica 218.986 eura na kraju prošle godine.

To pokazuju podaci koje su “Vijesti” dobile od Centralne banke.

Prema preliminarnim podacima koje su poslovne banke dostavile Centralnoj banci, na 31. decembar 2019. godine ukupni krediti iznose 3,061 milijardu eura. Na sektor domaće privrede u državnom i privatnom vlasništvu odnosi se 1,072 milijarde ili 35,03 odsto, a na fizička lica i preduzetnike 1,373 milijarde ili 44,87 odsto.

Ukupni krediti, kada se isključe dvije banke u stečaju, u decembru prošle godine u odnosu na isti mjesec 2018. godine imaju rast od 11,7 odsto. Na kraju decembra 2018. godine, kod 13 banaka, krediti sektora privrede iznosili su 974,8 miliona, dok su krediti fizičkih lica iznosili 1,23 milijarde.

“Novoodobreni krediti kod 13 banaka u toku 2019. godine iznose 1,234 milijarde eura. S obzirom na to da su novoodobreni krediti ostvarili rast od 8,15% u odnosu na 2018. godinu, očekujemo da će se pozitivan trend nastaviti, tim prije što su banke, kao i prethodnih godina, veoma likvidne. Prosječna ponderisana efektivna kamatna stopa na novoodobrene kredite u decembru 2019. godine iznosi 6,02% i u odnosu na januar 2019. godine niža je za 0,47 procentnih poena, tako da očekujemo dalji pad kamatnih stopa”, saopštili su iz CBCG.

Prosječna kamata na novoodobrene kredite građana iznosila je 7,72% u decembru, dok je na početku godine bila 7,27 odsto. Za pravna lica istovremeno kamatna stopa je smanjena sa 5,55 na 4,9 odsto.

“Shodno višegodišnjem trendu i stanju na finansijskim tržištima, očekuje se dalje smanjenje kamatnih stopa. U prilog navedenom očekivanju ide stabilnost bankarskog sektora, visoka likvidnost banaka, kao i pojačana konkurencija na bankarskom tržištu. Smanjenju kamatnih stopa doprinosi i njihova transparentnost. CBCG smatra da se transparentnošću u okviru bankarskog sistema podstiče konkurencija na tržištu koja može dovesti do daljeg smanjenja kamatnih stopa. Dodatno, CBCG na svojoj internet stranici mjesečno objavljuje podatke o aktivnim i pasivnim kamatnim stopama pojedinačnih banaka, kao i na agregatnom nivou. Takođe, CBCG objavljuje i prosječne ponderisane kamatne stope aktivnih kredita po bankama (nominalne i efektivne), po namjenama i ročnosti za pravna i fizička lica, kao i za cjelokupan portfolio”, naveli su iz CBCG.

Prema najnovijim podacima za januar ove godine, prosječna ponderisana efektivna kamatna stopa na ukupne kredite iznosila je 5,99 odsto.

Banke su od građana na kraju 2019. za odobrene kredite potražuju 1,372 milijarde eura, a od pravnih lica 1,5 milijardi.

“Broj pravnih lica koja imaju aktivna zaduženja u sistemu banaka iznosi 6.875, pa jedno zaduženo pravno lice ima u prosjeku dug od 218.986 eura, dok prosječno kreditno zaduženih fizičkih lica, kojih je prijavljeno 144.998, iznosi u prosjeku 9.468 eura”, naveli su iz CBCG.

Od ukupno odobrenih kredita na kraju decembra 2019. godine na domaća pravna lica odnosi se 44,92 odsto, na domaća fizička lica 44,15 odsto, a na strana fizička i pravna lica 10,92 odsto.

“Od odobrenih kredita na pravna lica rezidente, najveći udio ostvaruju sektori trgovine sa 26,59%, državna uprava i odbrana i obavezno socijalno osiguranje 18,46%, usluge pružanja smještaja i ishrane 13,58% i građevinarstvo 12,58%”, naveli su iz CBCG. Ukupni depoziti na 31. decembar iznosili su 3,475 milijardi. Od toga se na domaća fizička lica i preduzetnike odnosi 1,773 milijardi, dok su depoziti domaće privrede vrijedili 1,048 milijardi. Ukupni depoziti su za godinu porasli za 8,02 odsto, dok su depoziti građana porasli za 52,3 miliona ili 3,04 odsto, a depoziti domaće privrede za 31,4 miliona ili 3,09 odsto. Depoziti nerezidenata povećani su za 6,5 odsto ili za 48 miliona na 785 miliona.

U CBCG ne očekuju rast kamata na štednju

U decembru 2019. pasivna prosječna ponderisana efektivna kamatna stopa na ukupne depozite iznosila je 0,4 odsto i u odnosu na isti mjesec 2018. je niža za 0,16 procentnih poena.

“S obzirom da je prisutan višegodišnji trend smanjenja pasivnih kamatnih stopa, ne očekujemo neki značajniji rast u skorijoj budućnosti. Naime, s obzirom na jaku likvidnu poziciju, banke nijesu motivisane da pribavljaju dodatna sredstva u vidu depozita, što znači da nijesu motivisane ni da ponude veće kamatne stope. Ovako niskoj prosječnoj efektivnoj pasivnoj kamatnoj stopi doprinosi i struktura depozita u kojoj dominiraju depoziti po viđenju”, naveli su iz CBCG na pitanje “Vijesti” da li se može očekivati rast kamata na štednju.

Prosječna efektivna kamatna stopa na depozite fizičkih lica iznosila je 0,56 odsto, a na depozite pravnih lica 0,25%. Najveća efektivna kamata na depozite zabilježena je na depozite pravnih lica do pet godina i to 2,06 odsto.

( Marija Mirjačić, Goran Kapor )