Usvojena Deklaracija POSP-a

Parlamentarni odbor za stabilizaciju i pridruživanje Evropske unije i Crne Gore (POSP) usvojio je danas, na 18. sastanku, Deklaraciju i preporuke koje se tiču rješavanja najznačajnijih problema crnogorskog društva.

Crnogorski i evropski poslanici dostavili su 32 amandmana na Deklaraciju, od kojih je većina usvojena.

Deklaracijom se, kada je riječ o Zakonu oslobodi vjeroispovijesti, konstatuju mirna okupljanja onih građana koji se protive usvajanju zakona; ohrabruju sve inicijative sa relevantnim akterima za prevazilaženje razlika kroz istinski dijalog, u skladu sa relevantnim međunarodnim i evropskim standardima zaljudska prava, naročito mišljenjem Venecijanske komisije od 24. juna 2019. godine i navodi da su saglasni da zakonsko uređenje vjerskih zajednica spada u nadležnost države. Konstatuje se da je 27. decembra 2019. godine usvojen Zakon i osuđuje ponašanje onih poslanika koji su pokušali da remete raspravu i opstruiraju proces glasanja.

Naglašava se da je sprovođenje reformi vezanih za vladavinu prava i dalje osnovno za napredak Crne Gore u pristupnim pregovorima i izražava žaljenje što privremeni parlamentarni Odbor za sveobuhvatnu reformu izbornog i drugog zakonodavstva nije uspio da postigne međustranački sporazum o nizu reformi. Napominje se da su potrebni dodatni i kontinuirani napori za povećanje nezavisnosti, transparentnosti, odgovornosti i učinkovitosti svih institucija pravosuđa i uspostavljanje bilansa ostvarenih rezultata koji se odnose na postupanje u i rješavanje predmeta ratnih zločina pred domaćim sudovima.

Takođe se naglašava značaj poštovanja svih evropskih standarda za nezavisnost pravosuđa, uključujući biranje iskusnijih i zapošljavanje novih sudija.

Prepoznaje se određeni napredak u borbi protiv korupcije i organizovanog kriminala i insistira na potrebi da se nastavi sa ostvarivanjem konkretnih rezultata na svim nivoima, uključujući efikasne finansijske istrage, oduzimanje imovine, krivično gonjenje i konačne presude, posebno u oblastima kao što su pranje novca i trgovina ljudima. Podsjeća se na potrebu za efikasnim odgovorom na navodnu zloupotrebu državnih resursa za političke stranke i nezakonito finansiranje političkih stranaka i poziva Agenciju za sprječavanje korupcije da djeluje nezavisno od bilo kakvog političkog uticaja.

U Deklaraciji se izražava zabrinutost zbog malog broja konačnih presuda u predmetima organizovanog kriminala i širokorasprostranjene upotrebe sporazuma o priznanju krivice u predmetima organizovanog i teškog kriminala.

Konstatuje se, između ostalog, da sloboda izražavanja i sloboda medija čine osnovne vrijednosti Evropske unije i izražava zabrinutost zbog nedostatka napretka u ovoj oblasti.

Ukazuje se na potrebu da se takođe osnaži profesionalizam medija i da se unaprijede uslovi za rad novinara i medijskih organizacija, koji bi trebalo da bude bez političkog i uređivačkog pritiska.

Oštro se osuđuju sve vrste napada i zastrašivanja novinara koje bi trebalo efikasno istražiti i procesuirati kao prioritetne, naročito kada postoji rizik od zastare u procesuiranju i naglašava da javni emiteri treba uvijek da ostanu nezavisni i zaštićeni od neprimjerenog uticaja i pritiska sa bilo koje strane.

Pozdravlja se dalje usklađivanje zakona i unaprjeđenje opšte svijesti institucija o osnovnim pravima i nastavak razvoja ekonomije u državi tokom 2019. Godine. Međutim, primjećuje se trenutno postojanje visokog budžetskog deficita i rast javnog duga.

Poslanik SDP-a Ranko Krivokapić podnio je amandmane kojima se upozorava na prisutne regionalne tendencije jačanja nacionalizama, oživljavanja nacionalističke retorike i miješanja u unutrašnje stvari drugih suverenih zemalja, da se u parlamentu vodi debata na način što će se snažiti nivo političke kulture i poziva parlamentarnu većinu u parlamentu da svoja ovlašćenja ne upotrebljava na način na koji se derogira pozicija i status poslanika i tako doprinese većem povjerenju na relaciji vlast-opozicija.

Dio njegovih amandmana unijet je u paragrfa jedan deklaracije kroz kompromisni tekst evropskih parlamentaraca.

Oprezno sa zaštićenim područjima

Poziva se na krajnju opreznost u zaštićenim područjima UNESCO-a, uključujući rijeku Taru i planinsko područje Sinjajevine, gdje je u septembru 2019. godine uspostavljeno područje za potrebe vojne obuke i testiranja oružja u okviru biosfernog rezervata UNESCO-a.

Evropski parlamentarci tražili su amandmanom 30 da se u Deklaraciju unese da se „naglašava potreba za nezavisnom studijom društvenog i ekološkog uticaja Vojnog poligona“, što nijesu podržali poslanici vladajuće partije u crnogorskom parlamentu.

( Biljana Matijašević )