VREMEPLOV Moćne firme, samo još da spuste cijenu

Grčko-izraelski konzorcijum Aktor-HCH, sa kojim će crnogorska Vlada uskoro početi pregovore o gradnji autoputa Bar-Boljare, ima jake reference, i to znatno u odnosu na hrvatski Konstruktor koji je ispao iz posla jer nije uspio da obezbijedi bankarske garancije za finansiranje projekta.

Crnogorskoj javnosti su kompanije grčko-izraelskog konzorcijuma nepoznate, jer do sada nijesu pokazivale značajnije interesovanje za infrastrukturne objekte u Crnoj Gori.

Aktor je najveća grčka građevinska firma, koja je realizovala neke od najvažnijih infrastrukturnih objekata u toj zemlji.

Uloga Aktora posebno je bila bitna u projektu Olimpijskih igara, koje su u Atini održane 2004. godine. Aktor je u pripremi Atine odigrao značajnu ulogu, kroz gradnju većeg broja velikih objekata, poput olimpijskog sela sa 555 rezidencija, medijski rezidencijalni kompleks sa 200 kuća za smještaj 1.600 novinara, međunarodni radio-difuzni centar, a učestvovao je i u proširenju gradskog metroa i autoputeva. Aktor je gradio i ima koncesije nad Atiki odos-om, autoputem koji prolazi pored Atine. Godišnji prihod od naplate na toj cesti iznosi skoro 300 miliona eura.

Aktor je trenutno uključen u izgradnju važnih putnih objekata u Grčkoj, a posebno izdvajaju Sjeverno-južni autoput, nakon čije izgradnje će najveći gradovi u Grčkoj biti povezani na brz i jednostavan način.

Kompanija planira širenje, posebno u Jugoistočnoj Evropi Srednjem istoku.

Posao izgradnje autoputa u Crnoj Gori mogao bi biti jedan od najvrednijih projekata, i za Aktor i za izraelski Šikun Binui, jer se radi o jednom od skupljih autoputeva.

Stručnjaci konzorcijuma procijenili su gradnju autoputa od Bara do Boljara na 3,92 milijarde eura, što je za skoro 1,3 milijarde skuplje nego što su to ponudili Hrvati.

U pitanju je cesta dužine 170 kilometara, što znači da jedan kilometar budućeg autoputa prosječno košta 23 miliona eura. Činjenica je da troškove izgradnje drastično povećava konfiguracija terena, kao i potreba da se izgradi veliki broj objekata – na cijeloj trasi biće 50 tunela i preko 90 mostova.

Iz Vlade je saopšteno da će cifru koju je ponudio grčko-izraelski konzorcijum u pregovorima pokušati sniziti, i da ima signala od investitora da će do toga doći.

Grčki Aktor posluje više od 60 godina i u 100-odstotnom je vlasništvu velike poslovne grupacije Elaktor, u čijem sastavu posluju i firme za nekretnine, energiju, tretman otpada, reciklažu i koncesije.

Ukupna vrijednost Aktora, prema konsolidovanom finansijskom izvještaju, krajem 2008. godine iznosila je 1,53 milijarde eura, što je 57 odsto više nego godinu ranije. Struktura pasive, međutim, nije tako povoljna, jer su kratkoročne obaveze kompanije krajem 2008. bile 1,09 milijardi eura, a godinu ranije 619,5 miliona.

Dugoročne obaveze iznosile su 95,1 milion 2008, u odnosu na 28,6 miliona iz 2007. godine.

Vlasnički kapital firme je 2008. bio 342,5 miliona eura, neto godišnji profit iste godine iznosio je 38,43 miliona, upola manje nego godinu ranije.

Grčku u ovom trenutku potresa jaka ekonomska kriza sa neizvjesnim ishodom, pa je otvoreno pitanje da li se to odražava i na firme kao što je Aktor. U krugovima bliskim Aktoru, “Vijestima” je rečeno da je u pitanju jaka firma sa velikim iskustvom, 100 odsto u privatnom vlasništvu, kao i da su već sarađivali sa multilateralnim finansijskim institucijama od kojih se očekuje i dobijanje garancija za finansiranje autoputa u Crnoj Gori. Te garancije hrvatski konzorcijum nije mogao da obezbijedi.

I druga članica konzorcijuma, Šikun Binui je razvijena izraelska kompanija, mnogo puta dokazana u izgradnji infrastrukture. Na zvaničnom sajtu kompanije, koju drži najbogatija Izraelka Šari Arison, navodi se da je tokom proteklih 80 godina ta firma učestvovala u najkompleksnijim projektima u Izraelu i inostranstvu.

Ukupna vrijednost imovine firme krajem 2008. iznosila je 3,7 milijardi eura, 300 miliona više nego godinu ranije. Neto dobit 2008. godine je iznosila 45,7 miliona, nešto više nego prethodne, ali su obaveze porasle sa 3,35 milijardi na 3,6 milijardi.

( Arhiva Vijesti )