Kako su poraženi admirali otišli u smrt

Sredinom avgusta 1945.godine, u temeljima poluzrarušene kontrolne kuće velike vazduhoplovno-pomorske baze Omura, u maloj odaji, dvojica ćutljivih ljudi s napregnutom pažnjom slušaju Radio Tokio. Signal je slab, glas spikera isprekidan, ali je smisao saopštenja jasan:

„Hirošima... mrtvih suviše mnogo da bi se mogli izbrojati... nemogućno je razlikovati mrtve od ranjenih, a još teže ih identifikovati... novo oružje i vatra s neba... častan mir... častan mir...“.

Dakle, poziv na kapitulaciju.

Jedan od ove dvojice, bliži aparatu, naglo gasi radio, a potom se okreće drugom koji se svo vrijeme, pomalo odsutno, igra sa svojim samurajskim mačem.

Obojica su u jednostavnim crnim uniformama japanske carske mornarice, s pantalonama ukrašenim crnom svilom koja se pruža dužinom šava. Na jakni tamne dolame jedan nosi zlatnu zvjezdicu - to je kontraadmiral Ugaki, komandant Pete vazdušne flote; na jakni drugog izvezene su dvije zvjezdice - to je viceadmiral Fukada, komandant Mobilnog odreda pomorskog vazduhoplovstva.

I jedan i drugi su visokodostojnici poražene vojske, čije su jedinice uništene, avioni onesposobljeni, aerodromi neupotrebljivi....

Sada se približio trenutak o kome su posljednjih mjeseci, pijući zeleni čaj, često razgovarali. Za njih postoji samo jedan častan izlaz - samoubilački let. Gledajući se pravo u oči, bez ijedne izgovorene riječi, prema običaju po kome se opraštaju braća po oružju, oni se pozdravljaju dubokim naklonom. Zatim mijenjaju svoje mačeve, pošto su im prethodno poljubili balčake od slonove kosti. Sada su spremni za posljednji let.

Slijede kratka naređenja i dvojica ordonansa sa stotinjak ljudi spuštajući se strmom stazom koja vodi morskoj obali i prostranoj plaži. Dok jedni metlama brzo čiste tanak sloj pijeska kojim je kamuflirana dugačka drvena pista, drugi sa stijena skidaju mreže za kamuflažu a potom se spuštaju u ogromne pećine u kojima je sklonjeno nekoliko aviona.

S velikim naporom, teško dišući, oni uspijevaju da izguraju dva dvomotorca do “piste“. Tu ih prihvataju mehaničari koji odvezuju motore a potom, uz pomoć konopaca obmotanih oko kljuna aviona, uspijevaju i da upale.

Potom jedan mali traktor vuče dva postolja na koja su položene dvije velike bombe. Vojnici na kolicima privlače i valjke od kojih svaki sadrži po tonu eksploziva. Sada je par hiljada očiju uprto u stepenice niz koje se lagano, kao u posmrtnoj povorci, spuštaju admirali Ugaki i Fukada.

Ugaki silazi prvi. Preko njegove uniforme leluja dugačka bijela haljina na čijoj je pozadini izvezen raskošni cvijet trešnje sa pet latica - prepoznatljiv simbol kamikaza.

Fukada je preko ramena prebacio bijeli ogrtač dok obijema rukama na grudi pritiska samurajski mač.

I dok se prisutni, skrštenih ruku, nisko saginju da bi pozdravili vojne dostojanstvenike, s druge strane zaliva, iza zelenih brda, uzdiše se neobičan plameni stub u kome nestaje grad Nagasaki.

Ljudi stoje skamenjeni od užasa i tako bi u nedogled stajali da ih ne „probudi“ zvuk pištaljke. Kao prenuti iz dubokog sna, vraćaju se na svoja mjesta, okrećući i nehotice glave prema jugu.

Admirali pak, poslije naklona, dodiruju se svojim mačevima i uz pomoć mehaničara smještaju u tijesne kabine malih baka - bombi kako su ovaj minijaturni avion nazivali Amerikanci.

Prvi u “mrtvački kovčeg“ ulazi Ugaki. Njegovu “baka - bombu“ nosi avion - nosač koji će ga i primaći cilju. Usput, sa aerodroma na Kumamotu, pridružuju im se dva aviona - svaki od njih nosi po jedan torpedo. Prethodno su piloti „vukli kocku“ kako bi odredili ko će imati čast da učestvuje u posljednjem letu kamikaza.

Iznad aerodroma u Konari pridružuju im se „lovci“ koji će ih štititi u letu do Okinave, čiji se obrisi brzo ukazuju pred Ugakinim očima.

Iz ptičije perspektive Okinava izgleda kao lešina na leđima velike morske nemani. I dok Ugaki kruži nad ostrvom birajući cilj, baka-bomba kojom upravlja Fukada, kroz „kišu“ protivavionskih granata, brzinom meteora udara u avion - transporter koji se ubrzo ruši u okean.

Ugaki pak još bira metu dostojnu čina akontraadmirala. Tu su krstarice sa vitkim dimanjacima, bojni brod „Južna Dakota“, uz njega još tri moćna broda. Ugaki ipak bira zdepasti, četvrtasti nosač aviona sa nesimetričnim gornjim dijelom. Poput komete, on leti tek koji metar iznad talasa. Siva masa nosača aviona iz sekunde u sekund sve više raste i Ugaki u magnovenju razaznaje mornare u višebojnim majcama kako unezvjereno trče po brodu.

Ugaki je još stigao da vikne tradicionalno „Banzai“!

Baka - bomba kontraadmirala probila je trup broda, eksplodiravši u hangaru nosača aviona „Savo Island“. Uništeno je dvjesta aviona - koliko ih je bilo u hangaru - raskomadano 39 ljudi. Kasnije, kada su brodske pumpe pjenom ugljene kisjeline ugasile požar, na palubu broda od baka-bombe i njenog pilota nađeni su samo bronzani propeler, nekoliko zgužvanih komadića crnog lima i samurajski mač u uvrnutoj kaniji. Oštica mača bila je netaknuta.

Nad admiralima je, na njihovom posljednjem letu, svo vrijeme „bdjelo“ dvanaest japanskih „lovaca“.

Ali, ubrzo poslije obrušavanja kamikaza, u borbu s Japancima stupila su 54 američka „lovca“. Osam japanskih „lovaca“ ubrzo je podleglo američkoj premoći, ali su preostala četiri uspjela da se oslobode progonilaca.

Potom su se ova četiri aviona pregrupisala iznad mora i u početku, kao patrola na paradi, krilo uz krilo, ustrijemila na jedan veliki teretni brod koji je manevrisao da bi se vratio u luku Kjukiu.

Američka protivavionska odbrana, misleći da se radi o američkim lovcima - na koje su japanski lovci mnogo ličili - nije ni intervenisala.

Dvije ipo hiljade tona eksploziva koje je brod nosio u svojim magacinima proizveli su pravu plimu.

Poslednja počast Okeana svojim neposlušnim sinovima.

( Nebojša B. Knežević )