ASK kažnjavala i gradonačelnike, ali ne smiju reći koje

Agencija za sprečavanje korupcije (ASK) u posljednje dvije godine kaznila je dvojicu gradonačelnika i još desetak visokih zvaničnika zbog kršenja Zakona o sprečavanju korupcije, ali njihova imena ostaće tajna zbog mišljenja Agencije za zaštitu ličnih podataka (AZLP), kojim je precizirano da se to ne smije saopštiti bez saglasnosti kažnjenih.

Iz Instituta alternativa (IA) smatraju da je takva prksa vrlo sporna i poručuju da je jasno propisana obaveza ASK da objavi na svojoj internet stranici odluku kojom se utvrđuje da je javni funkcioner povrijedio odredbe Zakona.

“Kada su u pitanju podaci o prekršajnim postupcima koje je pokrenula ASK protiv fizičkih lica, podaci o pokrenutim prekršajnim postupcima i odluke sudova za prekršaje se bez saglasnosti lica na koja se podaci odnose mogu od strane ASK prikazivati samo statistički bez navođenja podataka na osnovu kojih se može utvrditi identitet lica”, stoji u odgovoru Agencije, na čijem je čelu v.d. direktor Savo Milašinović.

U mišljenju Savjeta AZLP od 20. februara 2018. konstatovano je da objavljivanje tih podataka bez saglasnosti lica na koje se isti odnose ne bi bilo u skladu sa Zakonom o zaštiti podataka o ličnosti.

Po preporukama Savjeta Evrope, ASK je prije dvije godine godine uvela detaljnu provjeru prihoda i imovine za 20 javnih funkcionera koji se biraju na osnovu “vulnerabilnosti oblasti, institucije ili funkcije na korupciju”. Ovaj postupak se ne temelji isključivo na posljednjem izvještajima o imovini i prihodima, već detaljnoj provjeri svih prethodno dostavljenih kartona.

Među tih 20 se uglavnom nalaze po dva ministra, pet gradonačelnika, direktori zdravstvenih i obrazovnih institucija... Međutim, nije uglavnom poznato ko su konkretno oni koji su “pod lupom”.

Prve godine protiv njih petoro pokrenuti su prekršajni postupci.

“Odnosno protiv dva izvršna direktora privrednog društva u državnom vlasništvu, jednog direktora javne ustanove, jednog predsjednika opštine i jednog sekretara sekretarijata opštine”, navodi se u odgovorima Agencije, dostavljenom “Vijestima”, a koji se tiču rezultata iz 2018. godine.

Prošle godine imala je još bolje rezultate, pa je podnijela sedam prekršajnih naloga. “Odnosno protiv tri člana organa upravljanja privrednog društva u državnom vlasništvu, jednog izvršnog direktora privrednog društva u državnom vlasništvu, jednog direktora javne ustanove, jednog predsjednika opštine i jednog sekretara sekretarijata opštine”, stoji u odgovoru.

Zakonom je propisano da su oni dužni da prijave tačne i potpune podatke, u suprotnom im slijedi novčana kazna od 500 do 2.000 eura. Međutim, prema Izvještaju o radu ASK za 2019, šestoro njih blagovremeno je platilo prekršajne naloge ukupnom iznosu od 2.002 eura, dok je jedan tražio sudsko odlučivanje, nakon čega je izrečena novčana kazna 250 eura.

Njima šestoro izrečena je najniža novčana kazna, a sedmom i ispod zakonskog minimuma.

Đurnić: Štite neke funkcionere, za druge odluke javne

Kontradiktorno je da ASK štiti privatnost javnih funkcionera kojima je direkto izrekla kaznu, a sa druge strane objavljuje odluke o kršenju Zakona od strane istih tih javnih funkcionera, ocijenila je istraživačica javnih politika u Institutu alternativa Ana Đurnić.

“Pojedini javni funkcioneri su smijenjeni sa svojih funkcija zbog odluka ASK naočigled cjelokupne crnogorske javnosti, a javlja se potreba zaštite funkcionera koji su se o Zakon ‘ogriješili’ na nivou prekršaja”, kazala je Đurnić za “Vijesti”.

Napominje i da je i Evropski sud za ljudska prava stava da javni funkcioneri, zbog toga što im se zarade isplaćuju iz državnog budžeta, treba da trpe” manji stepen zaštite ličnih podataka od ostalih građana.

Zakon o sprečavanju korupcije brojnim svojim odredbama jasno kaže da javna funkcija nije privatna stvar. Tako, na primjer, Zakon propisuje obavezno objavljivanje podataka o prihodima i imovini javnih funkcionera.

Zakon takođe propisuje obavezu ASK da objavi na svojoj internet stranici odluku kojom se utvrđuje da je javni funkcione povrijedio odredbe ovog zakona i da za to, ističe predstavnica IA, nije potrebna saglasnost kažnjenog.

“Ni Zakon o slobodnom pristupu informacijama ime i prezime javnog funkcionera ne tretira kao lični podatak, budući da nalaže obavezu proaktivnog objvaljivanja spiskova javnih funkcionera sa njihovim zaradama. Zbog toga je i logično i neophodno da javnost zna na koji se način i u kojoj mjeri sankcionišu oni funkcioneri koji ne poštuju crnogorske zakone. I ASK i sudovi za prekršaje morali bi u ovom dijelu ostvarivati veću transparentnost, naročito ako, iz ovo malo podataka što nam je dostupno, znamo da su sankcije koje im se izriču najčešće minimalne”, kazala je ona.

( Miloš Rudović )