Crna Gora uštedjela jer kasni sa naftnim rezervama
Obaveza u pridruživanju EU je da država ima rezerve goriva u vrijednosti tromjesečne potrošnje. Prije tri mjeseca to bi koštalo 35 miliona, a sada je 15 miliona eura
Cijene nafte u svijetu su na istorijskom minimumu, Crna Gora tokom protekle tri godine još nije dobila novi zakon i naftne rezerve, a u Vladi tvrde da nijesu pogriješili jer bi budžet bio na gubitku oko 20 miliona da su požurili sa donošenjem novog propisa.
“Formiranje strateških rezervi nafte je obaveza koja proističe iz pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji i podrazumijeva obezbjeđenje dovoljne količine nafte i derivata za potrebe grđana i privrede u slučaju nestašice. Prema energetskim bilansima, procijenjeni nivo propisane rezerve, primjera radi kreće se oko 55 miliona litara eurodizela, što bi podmirilo ukupne tromjesečne potrebe našeg društva u normalnim okolnostima”, saopštili su “Vijestima” iz Ministarstva ekonomije kojim rukovodi Dragica Sekulić.
Cijena nafte u svijetu je sve niža, a u SAD-u se sirova nafta u barelima (160l) od preksinoć prodaje čak i uz negativnu cijenu (kupcima doplaćuju da je odvoze iz skladišta) samo da bi se proizvođači do ugovorenog roka (terminski ugovori) što prije oslobodili svih zaliha i nastavili proizvodnju.
“Vijesti” su Ministarstvo ekonomije pitale zašto Crna Gora još nema naftne rezerve, da li država ili njena kompanija Montenegro bonus uopšte imaju skladišne kapacitete za tu namjenu i da li bi se Vladi ili državnoj kompaniji isplatilo da zakupi privremeno neki tanker, prije formira naftne rezerve, imajući u vidu da je cijena sirove nafte preksinoć u SAD-u bila negativna.
Iz Ministarstva ekonomije su saopštili da naftna “rezerva, prvenstveno ima za cilj sprečavanje nestašice, zbog globalnih poremećaja i po pravilu podrazumijeva ne samo trošak nabavke već i trošak za njeno održavanje, zbog potrebe povremenog planskog ispuštanja, zanavljanja, isparenja i sličnih elemenata tehnološkog postupka”.
“Samo nabavka cjelokupnog iznosa rezervi, primjera radi, početkom ove godine predstavljala bi izdatak vrijednosti od oko 35 miliona eura. Upravo je to osnovni razlog zbog kojeg se sa uspostavljanjem rezervi postupa sa oprezom. Svakako, Crna Gora je riješena da i ovu evropsku obavezu ispuni, kao i sve ostale, ali uz minimalan uticaj na javne finansije. Prethodni primjer je posebno interesantno posmatrati iz sadašnje perspektive - današnja vrijednost rezerve bila bi tek oko 15 miliona eura. Dakle to formiranje bilo bi direktan gubitak državnog budžeta između 20 i 25 miliona eura, zavisno od momenta formiranja. U tom smislu, ispostavlja se ispravnom odluka, da se sa usvajanjem zakona i fizičkim formiranjem rezervi pričeka”, naglasili su iz Ministarstva ekonomije.
To, kako novede, ne znači “da se aktuelna dešavanja na globalnom tržištu nafte ne posmatraju veoma pažljivo”.
“Opcije formiranja rezervi su brojne, a među njima ima i onih koje ne zahtijevaju posebno duge pripreme za realizaciju u tehničkom smislu. Važno je, međutim napomenuti da primarna svrha ovih rezervi nije uticaj na cijene nafte - što zbog EU propisa, što zbog činjenice da je crnogorsko tržište, pa time i naše rezerve, isuviše malo da bi moglo amortizovati eventualni rast cijena koji bi uslijedio. Sa druge strane, naši propisi omogućili su da crnogorski potrošači odmah osjete benefit trenutnog pada cijena, pa je cijena svih vrsta derivata značajno niža u odnosu na početak ove godine”, zaključili su iz Ministarstva ekonomije.
( Milorad Milošević )