Portovo specijalno osvajanje Evrope

Početkom 2002. Porto je patio. U januaru je bilo jasno da od titule nema ništa, i to treću godinu zaredom, a eliminacija iz Kupa ubrzala je rezove. Kako to obično biva, ceh je prvi platio trener - Oktavio Maćado je dobio otkaz, a na njegovo mjesto došao je Žoze Murinjo.

Bio je to Murinjov povratak na “Dragao”, ovog puta u drugačijoj ulozi. Poznata je priča kako je Portugalac sarađivao sa legendarnim Bobijem Robsonom - Englezu je bio prevodilac u Sportingu i pomoćnik u Portu i Barseloni. Sa “zmajevima“ su njih dvojica osvojili dvije titule i Kup.

Nepoznat široj javnosti, Murinjo je u Porto došao iz Uniao Leirije, u tom trenutku trećeplasirane ekipe u Primeri. U trenerskoj biografiji zapisano je da mu je prvi samostalan posao bio u Benfici, gdje je ostao svega nekoliko utakmica.

U preostalom dijelu sezone sa Murinjom na klupi navijači Porta mogli su da naslute kako će njihov tim igrati u budućnosti. “Plavo-bijeli“ do kraja sezone 2001/2002. upisali 11 pobjeda na 15 mečeva i završili na trećem mjestu. Izborili su izlazak u Evropu, te je sezona donekle spašena.

Murinjov Porto jedan je od najboljih portugalskih timova svih vremena. Za dvije i po godine osvojio je šest trofeja. Prvenstvo je 2003. završio sa velikih 11 bodova više od Benfike. Slavio je i u Kupu, a kruna sezone je trijumf nad Seltikom u finalu Kupu Uefa. Oko 80.000 navijača Seltika došlo je u Sevilju na finale, čekajući prvi evropski trofej Kelta poslije 36 godina. Svaku nadu ugasio im je Derlej, pet minuta prije kraja drugog produžetka (3:2). Prethodno je Porto dva puta vodio, ali je Henrik Larson oba put vraćao “zelene“ u igru. Murinjo je stisnutom pesnicom proslavio prvi evropski trofej.

Poslije prvog došao je i drugi - onaj najveći. Samo godinu kasnije, naime, “zmajevi“ su osvojili Ligu šampiona.

Niko na početku te sezone, 2003/04, nije mogao ni da pretpostavi da će u finalu u Gelzenkirhenu biti Porto i Monako, a naslov “Sad i ko zna kad”, objavljen u “Vijestima” tog 26. maja 2004. u najavi utakmice, možda je i najbolje odslikao uloge u kojima su se našli timovi sa Atlantskog okeana i Azurne obale.

Portugalci su, prethodno, prošli grupu u kojoj su bili Real Madrid, Olimpik Marsej i Partizan. U osmini finala su senzacionalno eliminisali Mančester junajted, a protiv Liona i Deportiva imali su potom lakši zadatak, iako je Super Depor do tog polufinala igrao zadivljujuće dobar fudbal (čuvenih 4:0 protiv evropskog prvaka Milana, nakon poraza 4:1 u prvoj utakmici).

I dok je plasman Porta u finale okarakterisan kao iznenađenje, Monakov je bio prava senzacija. Francuzi su možda te sezone igrali najljepši fudbal u Evropi, ali njihova bajka nije imala srećan kraj. Žili, Evra, Skilaći, Pršo, Morijentes, Nonda i saigrači u četvrtfinalu su bili bolji od Reala, u polufinalu od Čelsija, ali su imali tu nesreću da u finalu ostanu bez najboljeg igrača i vođe te generacije. Ludovik Žili je zbog povrede napustio igru u 23. minutu. Bez njega više ništa nije bilo isto - Porto je do poluvremena poveo golom Luisa Alberta, da bi u nastavku Deko i Alejničev osigurali titulu. Drugi put u istoriji Porto je bio šampion Evrope, prvi od 1987.

Vitor Baija, Žorža Koša, Paulo Fereira, Rikardo Karvaljo, Nunjo Valente, Koštinja, Dimitrij Alejničev, Maniš, Deko, Karlos Alberto i Beni Mekarti ispisali još jedno blistavo poglavlje u klupskoj istoriji.

Najveći uspjeh u dotadašnjoj karijeri Žoze Murinjo mirno je proslavio. Poljubio je pehar, skinuo medalju i odšetao u tunel.

Trenersku karijeru nastavio je u Čelsiju. Tada je već bio Specijalni.

Gol u foto-finišu i trk duž aut-linije: Kako je počela Murinjova era

Momenat koji je obilježio pohod Porta ka evropskoj kruni, ali i Murinjovo prvo pravo “predstavljanje” široj evropskoj fudbalskoj javnosti, dogodio se u revanšu osmine finala na “Old trafordu“.

Nakon 2:1 za Portugalce u prvom meču kod kuće, Junajted je u revanši bio pred prolaskom dalje, iako je trener Aleks Ferguson iznenađujuće ostavio na klupi tada mladog supertalenta, Kristijana Ronalda.

“Crveni đavoli” su, međutim, od starta kontrolisali stvari, u 31. minutu su poveli golom Pola Skolsa, a još jedan, čist pogodak riđokosog veziste u finišu prvog dijela, pogrešno je poništen zbog ofsajda.

Domaći u nastavku nisu, međutim, mogli do drugog gola, kako bi rasterećenije dočekali finiš, a onda su bukvalno šokirani u 90. minutu - Koštinja je izjednačio na 1:1 odveo svoj tim u četvrtfinale.

Dok su igrači slavili, kamera je snimala Murinja kako skače sa klupe i trči duž aut linije, pokazujući navijačima Mančestera da ućute. Jedna velika era evropskog fudbala tada je zvanično počela...

Kada je Murinjo već od ljeta te godine počeo da pobjeđuje Fergusona vodeći Čelsi, navijači Junajteda su ga još više omrzli. Sve dok ga 2015. nisu dočekali kao trenera...

( Savo Njunjić )