Kina da očekuje globalno neprijateljstvo, moguć sukob sa SAD

U internom kineskom izvještaju upozorava se da se Peking suočava sa porastom neprijateljstva usljed epidemije koronavirusa što bi moglo izazvati sukob sa Sjedinjenim Državama, kazali su za Rojters izvori upoznati sa sadržajem dokumenta.

Izvještaj, koji je prošlog mjeseca predstavilo ministarstvo državne bezbjednosti vodećim liderima u Pekingu, uključujući i predsjednika Si Đinpinga, zaključuje da je globalno antikinesko raspoloženje na najvišem nivou od masakra na Tjenanmenu 1989. godine, kazali su izvori.

Usljed toga, Peking treba da bude spreman na najgori scenario za oružani sukob sa SAD, kazao je za britansku agenciju izvor koji je želio da ostane anoniman.

Izvještaj je sastavio Kineski institut za savremene međunarodne odnose, organizacija koja se povezuje sa Ministarstvom državne bezbjednosti, vodećim obavještajnim tijelom u Kini.

Rojters nije imao uvid u dokument, ali su ga opisali zvaničnici koji su direktno upoznati sa sadržajem.

Britanska agencija takođe nije mogla da utvrdi u kojoj mjeri sadržaj dokumenta odražava pozicije kineskih državnih lidera i da li će, i u kolikoj mjeri, uticati na njihovu politiku.

Međutim predstavljanje izvještaja ukazuje koliko ozbiljno Peking doživljava prijetnju koju predstavlja rastući animozitet koji bi mogao ugroziti strateške kineske investicije u inostranstvu i bezbjednosnu poziciju Kine.

Sadašnji odnosi između Kine i SAD se smatraju najgorim posljednjih decenija sa dubokim nepovjerenjem i sporenjem počev od američkih optužbi za nefer trgivinu i tehnološke prakse do spora oko Hong Konga, Tajvana i teritorija u Južnom kineskom moru.

Proteklih dana, predsjednik SAD Donald Tramp, suočavajući se sa teškom predizbornom kampanjom pošto je koronavirus odnio živote desetina hiljada Amerikanaca i rasturio ekonomiju, pojačava kritike upućene Pekingu i prijeti da će uvesti nove tarife Kini.

Njegova administracija, u međuvremenu, razmatra kaznene mjere prema Kini zbog pandemije.

Rasprostranjeno je mišljenje da SAD žele da suzbiju uspon Kine, koja sa rastom svoje ekonomije postaje sve nametljivija na globalnoj sceni.

U dokumentu se zaključuje da Vašington uspon Kine smatra ekonomskom i nacionalnom bezbjednosnom prijetnjom i izazovom za zapadne demokratije. Takođe stoji da SAD žele da ugroze vladajuću Komunističku partiju podrivajući javno povjerenje.

Kineski zvaničnici su imali „posebnu odgovornost“ da obavijeste svoj narod i svijet o prijetnji koju predstavlja koronavirus „pošto su prvi saznali za njega“, saopštila je portparolka Stejt departmenta Morgan Ortagus odgovarajući na pitanja Rojtersa.

Ne osvrćući se direktno na ocjene iznijete u kineskom izvještaju, Ortegus je dodala: „Napori Pekinga da ućutka naučnike, novinare i građane i šireći dezinformacije pojačali su opasnosti ove zdravstvene krize“.

U izvještaju se, kako je rečeno Rojtersu, upozorava da bi antikinesko raspoloženje moglo podstaći otpor protiv kineskih investicionih projekata u infrastrukturi u okviru inicijative Pojas i put, i da bi Vašington mogao pojačati finansijsku i vojnu pomoć regionalnim saveznicima, usljed čega bi bezbjednosna situacija u Aziji mogla postati napeta.

Prije tri decenije, nakon masakra na Trgu Tjenanmen, SAD i mnoge zapadne vlade uvele su sankcije Kini uključujući i zabrane i ograničavanje prodaje oružja i tehnološke transfere.

Kina je međutim danas mnogo moćnija.

Si je reformisao kinesku vojnu strategiju kako bi stvorio borbene snage opremljene da pobjeđuju u modernim ratovima. On proširuje vazdušni i pomorski domet Kine dovodeći u pitanje 70-ogodišnju američku vojnu dominaciju u Aziji.

U saopštenju, kinesko ministarstvo inostranih poslova pozvalo je na saradnju, navodeći, da „razumno i čvrsto razvijanje odnosa Kine i SAD“ služi interesima obje zemlje i međunarodnoj zajednici.

„Svaka riječ ili aktivnost koja vodi političkoj manipulaciji i stigmatizaciji pod izgovorom pandemije, uključujući i korištenje prilike da se posije razdor između država, ne se može smatrati međunarodnom saradnjom protiv pandemije“.

SAD optužuju Kinu da je potiskivala rane informacije o virusu i umanjila rizike, dok Peking odbacuje da je zataškavao razmjere i ozbiljnost epidemije.

Kina je uspjela da suzbije širenje virusa u toj zemlji i pokušava da se nametne kao lider u globalnoj borbi protiv kovida-19. To uključuje i propagandu preko donacija i prodaje medicinske opreme SAD i drugim zemljama.

Međutim, Kina je suočena sa sve većim brojem kritičara koji smatraju da Peking treba da snosi odgovornost za ulogu u pandemiji.

Vlada Australije je pozvala na sprovođenje međunarodne istrage o porijeklu i širenju virusa.

Prošlog mjeseca, Francuska je pozvala kineskog ambasadora u znak protesta zbog publikacije na sajtu kineske ambasade u kojoj se kritikuje način reakcija Zapada na koronavirus.

Virusom je do sada zaraženo preko 3,5 miliona ljudi širom svijeta, a preko 240.000 ljudi je umrlo.

Kineska verzija „Novikov telegrama“

Jedan od zvaničnika koji je upoznat sa sadržajem izvještaja kazao je da ga u kineskoj obavještajnoj zajednici smatraju kineskom verzijom „Novikov telegrama“, iz 1946. koji je poslao sovjetski ambasador iz Vašingtona, Nikolaj Novikov, u kojem se naglašavaju opasnosti američkih ekonomskih i vojnih ambicija nakon Drugog svjetskog rata.

Novikov je na taj način odgovorio na „dugi telegram“ američkog diplomate Džordža Kenana iz Moskve u kojem se navodi da Sovjetski Savez ne vidi mogućnost mirne koegzistencije sa Zapadom, i da je kontrolisanje najbolja dugoročna strategija.

Ta dva dokumenta su doprinijela stvaranju scene za strateško razmišljanje koje je definisalo obje strane u Hladnom ratu.

( Nada Bogetić )