Opraštanjem kamata banke bi izgubile 36 miliona

Ako se tokom moratorijuma od 90 dana na kredite ne bi obračunavale kamate, banke bi izgubile prihod od oko 36 miliona eura, što bi uticalo na umanjenje kapitala i koeficijenta solventnosti banaka i ugrozilo bankarski sektor. To piše u mišljenju Vlade kojim su predložili parlamentu da se odbaci Predlog zakona o odlaganju plaćanja kreditnih obaveza, koji je u skupštinskoj proceduri na inicijativu poslanika SDP-a.

Prema predlogu SDP-a, tokom moratorijuma ne bi bilo moguće obračunati kamate. Prema odluci Centralne banke o moratorijumu, kamate se tokom tri mjeseca moratorijuma obračunavaju, a ne naplaćuju. Iznos kamata se, nakon motarorijuma, naplaćuje - dodaje na ukupan dug i ponovo se radi obračun otplate kredita sa novim iznosom rate, a period otplate se produžava za tri mjeseca.

Iz SDP-a su obrazložili da se kamata na tri mjeseca moratorijuma može smatrati ekstra profitom banaka u periodu kada se svi suočavaju sa krizom. Iz Udruženja banaka tvrde da se ne radi o ekstra profitu, ističući da se radi o odlaganju obaveza a ne praštanju.

Iz Vlade smatraju da bi ovaj predlog zakona ugrozio bankarski sektor.

“Ideja da se kamata tokom trajanja moratorijuma ne obračunava, odnosno da je banka otpiše bi za posljedicu imalo značajan negativan efekat na poslovanje banaka. Naime, imajući u vidu da je ukupni prihod od kamata na kredite banaka, tokom februara 2020. godine iznosio oko 12 miliona eura, te bi se banke otpisom kamata tokom trajanja moratorijuma u trajanju od 90 dana, odrekle prihoda od kamate na kredite od oko 36 miliona eura. Navedeno bi za posljedicu imalo da bi velika većina banaka ušla u zonu poslovanja sa gubitkom, što bi za posljedicu imalo umanjenje njlhovog kapitala, sopstvenlh sredstava i koeficijenta solventnosti, kao relativnog pokazateija adekvatnosti kapitala”, navedeno je u mišljenju Vlade koje je potpisao premijer Duško Marković.

Vlada predviđa da će banke u narednom periodu zbog nove ekonomske krize imati veće troškove i zbog rezervacija za očekivane gubitke.

“Imajući u vidu smanjenje ekonomske aktivnosti, porast nezaposlenosti i smanjenje prosječne zarade koji se mogu očekivati kao posljedica pandemije novog koronavirusa, u budućem periodu se očekuje rast nivoa nekvalitetnih kredita, što će za posljedicu imati i veći nivo rezervacija, odnosno nižu neto dobit banaka ili poslovanje sa gubitkom”, očekuje Vlada.

Smatraju da će samim moratorijumom biti smanjena likvidnost banaka jer će za ta tri mjeseca biti uskraćene za sve novčane prilive po osnovu glavnice i kamate, što bi za taj period iznosilo 315 miliona eura.

“To predstavija četvrtinu godišnjeg priliva banaka po tom osnovu, odnosno predstavlja snažan negativan uticaj na likvidnu paziciju banaka. Jaka likvidna pozicija banaka u pretkriznom periodu, izražena kroz visok nivo likvidne aktive od skoro milijardu eura, odnosno preko 20% ukupne aktive, omogućiće bankama da se na uspješan način izbore sa umanjenim prilivima likvidnih sredstava takom trajanja maratorijuma”, navode u mišljenju.

Iz Vlade konstatuju da od banaka očekuju da tokom i nakon moratorijuma nastave sa kreditnom aktvnošću, uz “ekstenzivna restrukturiranja, uključujući grejs periode, što će sve za posljedicu ima dodatnl pritisak na njihovu likvidnu poziciju”.

CBCG smanjila bankama naknadu za rezerve

Savjet Centralne banke juče je donio odluku da smanji iznos naknade bankama za korišćenje obavezne rezerve za 50 odsto, kako bi preduprijedili mogući pad likvidnosti.

“Konstatovano je da je bankarski sektor likvidan, kao i da je nivo depozita stabilan. I pored dobre likvidnosti bankarskog sektora, Savjet je usvojio odluku kojom se za 50 odsto smanjuje naknada koju su banke dužne da plate za korišćenje propisanog iznosa obaveze rezerve, a koju ne vrate istog dana, sa sadašnjih 12%, na 6% na godišnjem nivou”, navedeno je iz CBCG.

Najavjeno je i da će CBCG najkasnije do kraja maja pripremiti novi paket mjera usmjerenih na pružanje dodatne podrške oporavku stanovništva i privrede. Prema kalkulaciji CBCG, uvođenje moratorijuma za tri mjeseca će uvećati likvidnost građanima i privredi za oko 150 miliona eura, ocjenjujući da je dat značajan doprinos. Banke su tokom marta i aprila, ističu iz CBCG, odobrile 4.940 novih kredita, u vrijednosti od oko 115 miliona eura, od čega je za privredu oko 80 miliona.

( Marija Mirjačić, Goran Kapor )