Zašto EU mijenja strategiju za Zapadni Balkan: Uvidjeli da nema demokratije
Biber tvrdi da zemlje Zapadnog Balkana posljednjih godina sve više bivaju autoritarne i da se udaljavaju od demokratije
Evropska unija (EU) želi da ubrza učlanjenje država Zapadnog Balkana jer se plaši jačanja uticaja Rusije u regionu, ocijenio je Florian Biber, profesor Florijan Biber sa Univerziteta u Grazu. Komentarišući Strategiju za evropsku perspektivu Zapadnog Balkana, Biber je za portal “Dojčlandfunk” rekao da je, i pored straha Brisela, manje realna trajna orijentacija regiona ka Rusiji. On smatra da većina balkanskih država ima jasnu zapadnu orijentaciju, ističući da se stanovništvo Balkana ne iseljava za Moskvu, već želi da preuzme privredne i socijalne modele sa Zapada.
“Vjerujem da se opanost skriva u činjenici da ove zemlje posljednjih godina sve više bivaju autoritarne. To znači udaljavanje od demokratije, ograničavanja medijskih sloboda, korupciju i partijsku svevlast. I sve su to problemi koji su ove zemlje poslednjih godina i te kako udaljili od demokratskih ideala, što je itekako povezano sa tim da je osećaj za evropsku perspektivu bio naizgled izmešten u daleku budućnost”, kazao je Biber.
On je podsjetio da se u Strategiji upozorava na problem “zarobljenih država”, koji ukazuje na uticaj privatnih interesa kroz političke partije.
“To znači da Komisija savršeno precizno upire prstom na te probleme. I to po prvi put vrlo jasnim jezikom, kao nikad do sada. A to onda znači-da, ove države mogu da uđu, ali moraju da se napregnu da bi stvarno realizovale ovaj datum”, smatra on, ističući da se pravna država ne formira pukim štancovanjem zakona.
“Uvijek i iznova posmatramo u regionu kako se pišu prelijepi zakoni, po najvišim standardima EU, ali koje niko ne sprovodi u djelo. A ako ih i sprovodi, realizacija biva izbušena neformalnim mehanizmima vlasti. A to znači da ni najbolji zakoni ne znače ništa ako premijer ili predsjednik države mogu da nazovu medije i na njih izvrše pritisak, da zovu sudije i rade slično”.
Biber je istakao i da je za evropsku budućnost sloboda medija veoma važna i da se medijima mora omogućiti da izvještavaju kritički.
“Oni često pribjegavaju autocenzuri i ne usuđuju se da stvarno kritikuju vladu”, kazao je on.
Biber je ocijenio i da Crna Gora i Srbija, sa sadašnjim vladama i političkim sistemima “zasigurno neće moći u EU”. On smatra da Brisel neće popuštati u pregovorima, ali će biti ače angažovan.
( Samir Kajošević )