Afera Spisak: Svi smo u bazi

Demokratska partija socijalista (DPS) ima pristup podacima o građanima koji nisu dostupni ostalim partijama preko biračkog spiska, a u bazi koja sadrži te podatke procjenjuje da li će ih građani glasati na izborima. Opštinskim odborima su za kampanju 2016. na raspolaganju bili i ministri u Vladi Crne Gore, što se može eksplicitno vidjeti u zapisniku sa partijske sjednice u Kotoru, u kom sadašnji predsjednik Opštine Željko Aprcović kaže da mu je to u razgovoru saopštio tadašnji premijer i šef DPS-a, a sadašnji predsjednik Crne Gore Milo Đukanović.

"Vijesti“ su se na više načina uvjerile u autentičnost dokumenata, između ostalog, i uvidom u e-mail koji je distribuiran članovima Opštinskog odbora u Kotoru, a autor kreiranih dokumenata je onaj koji je kreirao i vršio izmjene i na izvodu iz baze glasača.

I ime oca i rođeno prezime

Izvod iz baze za dva biračka mjesta u Kotoru, oba u naselju Škaljari, otkriva da DPS ima pristup podacima iz biračkog spiska - prezime, ime, adresa, jedinstveni matični broj građana, pol, datum, državu i mjesto rođenja, ali i ime oca i rođeno prezime, što birački spisak ne sadrži, kako se navodi u Zakonu o biračkom spisku.

Ti podaci se mogu naći u Centralnom registru stanovništva koji vodi Ministarstvo unutrašnjih poslova. U članu 19 Zakona o Centralnom registru stanovništva navodi se da organi i drugi korisnici podatke iz Centralnog registra mogu koristiti isključivo za obavljanje poslova iz svoje nadležnosti i da se podaci iz CR mogu koristiti za statističke, naučne, istraživačke i druge namjene, bez oznake identiteta lica na koje se podaci odnose. I birački spisak i Centralni registar stanovništva vodi Ministarstvo unutrašnjih poslova i ono je odgovorno za njihovo čuvanje, korišćenje podataka i sl.

Prva procjena, druga procjena...

U bazi stoje i sljedeći podaci - da li je upisani ili upisana član partije, da li je siguran glasač i kako je glasao na izborima 2012. 2013. i 2014. godine, te procjene kako će glasati na izborima 2016. Sigurni glasači se označavaju plusom, a oni koji po procjeni neće glasati za DPS - minusom. Tu su i šifrovane oznake: A što označava apstinenta, I - osobu koja živi ili značajno vrijeme provodi u inostranstvu (npr. pomorci), N - nezainteresovan ili nepoznato i R - osoba sa kojom treba obaviti razgovor.

Baza u koju "Vijesti“ imaju uvid sadrži i tri procjene koje obično rade različite osobe, a postoji i kategorija napomena - od toga u kojoj je građanin partiji, do podataka da li je u inostranstvu, da li je na neki način povezan sa nekom institucijom (npr. Dom starih) i slično. Demokratski front je još 2012. godine optužio DPS da vodi bazu „siguran glas“ i tada su optužili šeficu administracije Filozofskog fakulteta u Nikšiću Nadu Martinović da je zadužena za nju, što je ona negirala.

Vešović, Miranović, Aprcović..

Među imenima onih koji su, prema bazi, radili procjene za DPS, najpoznatiji su predsjednik Opštinskog DPS u Podgorici i zamjenik gradonačelnika glavnog grada Časlav Vešović, direktorica Narodnog muzeja Anastazija Miranović, sadašnji predsjednik Opštine Kotor Željko Arpcović i bivši vaterpolo reprezentativac i odbornik DPS u Kotoru Mirko Vičević.

Tu su i imena brojnih lokalnih funkcionera - direktor Direkcije za uređenje i izgradnju Kotora Zoran Mrdak, predsjednik odbora direktora Crnogorska plovidba AD, te bivši predsjednik OO DPS Kotor i bivši direktor JU Resursnog centra za gluve „Dr Peruta Ivanović“ Borislav Kašćelan, direktor Doma zdravlja Kotor Igor Kumburović, predsjednik sindikata vatrogasaca Kotor (Služba zaštite i spasavanja) Nenad Krivokapić, zamjenik načelnika Službe zaštite i spasavanja Kotor Edo Kovačić, direktorica JU Dječiji vrtić „Radost“ Kotor Vjera Rašković, odbornica kotorskog DPS iz NVO “Delfin” Kotor Ljilja Radunović, trener FK Bokelj Slobodan Kepo Drašković, bivša sekretarka za urbanizam opštine Kotor Slavica Vojinović, bivša direktorica kotorskog Pomorskog muzeja Mileva Vujošević Pejaković, bivši direktor “Vodovod i kanalizacija” Kotor Ilija Vujović, bivši gradonačelnik Kotora Andrija Perišić, nekadašnji reprezentativac u vaterpolu Zoran Radić, bivši direktor “Lovanja” DO Rade Ćoso…

Da li je procjena omanula

Iako očigledno provjereni kadar radi procjene, DPS-ove projekcije za ova dva biračka mjesta, bar u svojoj trećoj iteraciji, nisu bile naročito pouzdane. Na spisku se vidi da je posle treće (od četiri planirane) procjene, DPS planirao da će na biračkom mjestu imati 192 glasa. Međutim, rezultati izbora pokazuju da je na tom biračkom mjestu za DPS glasalo 136 građana, što je 28% manje od projektovanog. Slično je i na biračkom mjestu 15 gdje se očekivalo da 160 građana glasa DPS, ali je glasalo 126, odnosno 22% manje.

Demokratska partija je 2016. izgubila vlast u Kotoru, koju su tada formirale Demokrate, Demokratski front, Socijalistička narodna partija, Socijalistička narodna partija i Građanski pokret URA. DPS se ipak 2019. vratio na vlast kada je predsjednik Opštine Vladimir Jokić smijenjen presudnim glasom odbornice sa liste SDP Brunom Lončarević, koja je isključena iz te partije.

Svi resursi na raspolaganju

Da je čitava operacija koordinisana sa Opštinskim odborom kotorskog DPS, ali i centralom partije pokazuje i Zapisnik sa 17. sjednice Izvršnog odbora DPS održane 9. juna 2016. u prostorijama Mjesne zajednice Škaljari, a kojoj su osim skoro svih članova OO, prisustvovali i Branko Čavor, koordinator za Kotor ispred Predsjedništva DPS i Tamara Vukašinović kao član Izvršnog odbora DPS-a.

“Predsjednik Željko Aprcović dao uvodne napomene i obavijestio IO o sastanku predsjednika OO sa predsjednikom (Milom) Đukanovićem. Sa sastankom je praktično počela izborna kampanja. Svi resursi su stavljeni u službu izbora. Tu se prevashodno misli na sve ministre i druge funkcionere”, piše u Zapisniku sa sjednice. Aprcović nije odgovorio na poruku koju su mu “Vijesti” uputile.

Dodaje se i da je “politički sporazum dobra volja DPS-a i tako ga treba tumačiti u daljoj komunikaciji sa našim glasačima”. Misli se najvjerovatnije na Vladu izbornog povjerenja.

“Dogovoreno je da se do izbora urade 4 procjene i to: prva do 30. 6; druga do 25. 7; treća do 10. 9; i četvrta do 5. 10. Krajem jula održaće se još jedan sastanak sa predsjednikom Đukanovićem da se izanalizira što se do tada uradilo. Branko Čavor je naglasio potrebu da se naša infrastruktura podigne. Današnjim sastankom formiraće se Izborni štasb i sva druga potrebna tijela. Odmah otpočeti sa drugim krugom obilaska MO. Na sastancima predsjednik Opštine treba da odgovori na sva pitanja postavljena do sada. Realno i konkretno obrazložiti one pozicije koje se ne mogu realizovati do izbora. U drugom dijelu sastanka analizirati birački spisak. Predsjednik Aprcović predložio je Opštinski izborni štab. Dejan Adžić je predložio da u štab uključimo Nikolu Janovića, člana GO kao istaknutog sportistu. Predlog je prihvaćen”, piše u Zapisniku.

( Srdan Kosović )