Najviše kredita odložili oni koji se bave trgovinom, građevinarstvom...
Prema posljednjim raspoloživim podacima iz kreditnog registra CBCG, na kraju maja ukupan iznos kredita firmama i preduzetnicima kojima su banke odobrile moratorijum na stanje duga po kreditnim obavezama (dospjeli i nedospjeli sa kamatom) iznosi 562,5 miliona eura
Sektor trgovine iskoristio je mogućnost prvog moratorijuma da privremeno obustavi otplatu kredite kod komercijalnih banaka u ukupnom iznosu od 148,3 miliona eura, pokazuju podaci Centralne banke (CBCG), dok su kompanije iz hotelijerstva i ugostiteljstva zamrzle kredite vrijedne 98 miliona.
Na trećem mjestu je oblast građevinarstva, čiji rad nisu zaustavljale mjere protiv epidemije, sa 74 miliona eura.
U ukupnom stopiranim kreditima privrede trgovina se nalazi na prvom mjestu. Taj sektor nije bio na spisku djelatnosti kojima je, zbog pandemije koronavirusa, bio potpuno zabranjen rad u skladu sa odlukom Nacionalnog korodinacionog tijela (NKT), osim trgovina u tržnim centrima, butika... Ugostiteljske radnje i hoteli bili su većinom zatvoreni, osim restorana koji su organizovali dostavu hrane.
Prema posljednjim raspoloživim podacima iz kreditnog registra CBCG, na kraju maja ukupan iznos kredita firmama i preduzetnicima kojima su banke odobrile moratorijum na stanje duga po kreditnim obavezama (dospjeli i nedospjeli sa kamatom) iznosi 562,5 miliona eura.
To predstavlja 38,89 odsto ukupnog stanja duga ove kategorije klijenata u sistemu, koji iznosi 1.446.253.611 eura.
Koliko i kome
“Od navedenog iznosa kredita u moratorijumu, 148,3 miliona eura, odnosno 26,37 odsto se odnosi na kompanije koje se bave trgovinskom djelatnošću, 97,8 miliona eura (17,39%) su kompanije koje pružaju usluge smještaja i ishrane. Slijede kompanije iz oblasti građevinarstva sa 74,1 milion eura kredita u moratorijumu, odnosno učešćem od 13,18%, zatim kompanije iz djelatnosti informisanja i komunikacija u iznosu od 45,5 miliona eura, odnosno 8,08%. Sve ostale djelatnosti učestvuju sa 34,98 odsto u ukupnom moratorijumu ovih korisnika kredita”, odgovoreno je zvanično “Vijestima” iz vrhovne monetarne institucije.
Osim sektora trgovine, rad je bio omogućen i građevinskim kompanijama, a onim koje su bile angažovane na kapitlanim projektima Vlada je iz državnog trezora uplaćivale avanse. Odlukom CBCG prvi moratorijum kao mjera pomoći građanima i privredi u ublažavanju posljedica ekonomske krize izazvane koronavirusom počeo je da se primjenjuje od 22. marta ove godine i njime je bilo omogućeno svim klijentima banaka koji žele da stopiraju otplatu kredita do 90 dana. Kamata iz tromjesečnog grejs perioda se pripisuje ostatku duga, što blago uvećava mjesečni iznos obaveze, a rate iz perioda čekanja se plaćaju u dodatnom roku od tri mjeseca.
CBCG je sredinom maja izmijenila odluku o moratorijumu kojom je predviđeno da on bude na snazi još tri mjeseca, ali da ga mogu dobiti samo klijenti banaka čije su finansije ugrožene. Banke će samostalno, na osnovu dokumentacije koju im dostave klijenti (građanin ili firma), procjenjivati koliko je neko od njih finansijski ugrožen, odnosno da li će mu odboriti produžetak moratorijuma na kredite za dodatna tri mjeseca. Uz to, prepušteno im je da same odluče da li će dodatno stopiranje otplate da ponude za sve kredite ili samo za određene vrste kreditnih proizvoda. Za razliku od odluke koja je još aktuelna i koja je propisivala obavezu bankama da na zahtjev korisnika kredita odobre korišćenje moratorijuma, novom odlukom banke mogu odobriti zastoj u otplati kredita do tri mjeseca.
“To znači da banke nijesu u obavezi da ponude moratorijum korisnicima kredita, čak i ako korisnici ispunjavaju uslove propisane novom odlukom. Međutim, očekuje se to da ako je finansijska pozicija korisnika kredita narušena ili će biti narušena kao posljedica primjene mjera u cilju suzbijanja epidemije, da će banke biti motivisane da izmijene inicijalne uslove ugovora o kreditu u cilju usklađivanja plana otplate sa novim očekivanim novčanim tokovima korisnika kredita”, procjena je CBCG.
Građani zamrzli vraćanje 764 miliona
Podaci CBCG pokazuju da su građani stopirali ukupno 763,7 miliona eura. To predstavlja 56,32 odsto ukupnog stanja duga ovih klijenata u sistemu koji iznosi 1.335.940.986 eura.
“Prema izvještajima o kreditima građanima u moratorijumu koje su banke dostavile na kraju aprila ukupan iznos potraživanja za koje je predat zahtjev za moratorijum 314,1 milion eura se odnosi na zaposlene koji uredno primaju zarade”, kazali su iz CBCG.
( Marija Mirjačić )