Graditelji auto-puta oslobođeni plaćanja 11,4 miliona akciza na gorivo i carine

Kineska kompanija China Road and Bridge Corporation (CRBC), koja je glavni izvođač na prvoj dionici auto-puta od Smokovc do Mateševa, od početka gradnje do kraja aprila ove godine je oslobođena plaćanja carina u iznosu od 2,35 miliona eura.

Istovremeno, povraćaj akciza na gorivo za CRBC i podizvođače je dostigao iznos od oko devet miliona eura, zaključno sa podacima na kraju marta ove godine.

To pokazuju podaci u koje su „Vijesti“ imale uvid, a koje je dobila nevladina organizacija Akcija za socijalnu pravdu od Uprave carina Crne Gore, na osnovu Zakona o slobodnom pristupu informacijama.

"Prema posebnom Zakonu o izgradnji auto-puta izvođač radova oslobođen je plaćanja carine na uvoz građevinskog materijala, opreme i postrojenja namijenjenih za prioritetnu dionicu"

Posmatrano pojedinačno po godinama - u odnosu na oprost kod carine, u 2015. je CRBC oslobođen sume od 658 hiljada eura, godinu kasnije 66 hiljada, 2017. godine 661 hiljadu, a 2018. je to iznoslilo 476 hiljada eura.

Lani su oslobađanja dostigla 165 hiljada, a u od januara do kaja aprila ove godine 325 hiljada eura.

Prema posebnom Zakonu o izgradnji auto-puta Bar-Boljare izvođač radova oslobođen je plaćanja carine na uvoz građevinskog materijala, opreme i postrojenja namijenjenih izgradnji prioritetne dionice.

Prema informacijama Uprave carina, Akcija za socijalnu pravdu je dobila potvrdu da podizvođači koje CRBC angažuje na izgradnji dijela auto-puta nijesu oslobođeni plaćanja carine za uvoz građevinskog materijala, opreme i postrojenja.

Kada je riječ o povraćaju akcize na gorivo, ukupan iznos za glavnog izvođača CRBC i podizvođače je dostigao iznos od devet miliona eura.

Glavni izvođač i podizvođači angažovanu na projektu, imaju pravo na povraćaj dijela akciza na gorivo.

U početnoj godini gradnje država je vratila 109 hiljada eura po osnovu akciza za gorivo, u 2016. je suma iznosila 724 hiljade, godinu kasnije 2,5 miliona, a u 2018. godini 2,86 miliona eura.

Prošle godine je izvođaču i podizvođačima vraćeno oko dva miliona, a u prvom kvartalu ove godine ta suma iznosi 850 hiljada eura.

Prvi dio auto-puta od oko 40 kilometra, prema ugovoru, trebalo je da bude završen 11. maja prošle godine, ali je tada aneksom ugovora, bez utvrđivanja ičije krivice, rok produžen do 30. septembra ove godine.

Sada je posao prolongiran do sredine naredne godine, što je potvrdio Nadzorni organ.

CRBC je podnio zahtjev kojima traži produžetak roka i dodatna plaćanja “usljed određenih događaja ili okolnosti koji utiču na projekat, a spadaju u rizike investitora”.

Ukoliko bude odbijen zahtjev za dodatna plaćanja, partner Vlade može zaštitu tražiti pred Komisijom za rješavanje sporova (institut DAB-a uspostavljen pravilima FIDIC-a) ili u krajnjem pred Arbitražnim sudom Trgovinske komore u Cirihu.

U dokumentu Vlade je navedeno da planiraju gradnju druge dionice Mateševo - Andrijevica, koja bi koštala 273 miliona eura, a i sami navode da se zbog veličine trenutne zaduženosti Crne Gore, polazi od pretpostavke da će se u to ući preko privatno-javnog partnerstva da bi se smanjilo dodatno zaduživanje.

Javni dug države je, prema procjeni Ministarstva finansija, 82,5 odsto bruto-domaćeg proizvoda.

( Milorad Milošević )