Blažić za "Vijesti" o događanjima u Budvi: Svega ima osim vladavine prava

Aktuelna situacija u Budvi je primjer životnog i pravnog galimatijasa u kome ima svega osim vladavine prava, a ponajviše politizacije, ocijenio je dekan Fakulteta za državne i evropske studije u Podgorici i ekspert za oblast lokalne uprave Đorđije Blažić.

On je za “Vijesti“ rekao da bi takav društveni galimatijas, čak i u pokušaju pravnog “raščlanjivanja“, zahtijevao analizu velikog broja zakona koji se direkno ili indirektno odnose na multidisciplinarne životne događaje u Budvi prethodnih dana.

“I njihov pokušaj pravne analize, s obzirom na multidisciplinarnost životnih i pravnih oblasti, bi zahtijevao veoma obimnu sistemsko-pravnu analizu pod uslovom da su nesporne i činjenice. Nažalost, tako nešto pragmatično nije moguće, bar u ovom trenutku do smirenja uzavrelih strasti“, kazao je Blažić odgovarajući na pitanja “Vijesti“, kako bi sa pravnog aspekta objasnio situaciju u Budvi i kako policija može da blokira jednu opštinu.

Prema njegovim riječima, situacija u Budvi nastala političkom konfuzijom u pravnom smislu je veoma kompleksna i ima neposredno dejstvo na funkcionisanje sistema ključnih predstavničkih, izvršnih, ali i upravnih organa i lokalnih javnih službi, ali i još šire, na oblast javnog reda i mira, intervencija policijskih organa, angažovanja službi obezbjeđenja objekata itd.

Ta situacija, kako je dodao, obuhvatala bi analizu seta zakona i podzakonskih akata koji se prepliću iz različitih društvenih i užih pravnih oblasti, kao što su propisi o lokalnoj samoupravi (zakon, statut i podzakonski akti opštine), koji imaju za dejstvo u odnosu na sporna pitanja nelegaliteta paralelnih skupština i njihovih odluka prilikom smjena predsjednika opštine i skupštine i izbora novih funkcionera, nemogućnosti obezbjeđenja kancelarijskog poslovanja i primjena zakona o upravnom postupku u odnosu na upotrebu pečata organa kao uslova pravne valjanosti autentičnosti akata koje su donosile “skupštine“.

Zahtijevala bi, kako kaže, i analizu niza drugih pitanja i problema koji su se odnosila na javni red i mir, sporna postupanja policijskih organa, angažovanja firmi za “obezbjeđenje“ službenih objekata, do uključivanja sudskih, tužilačkih, prekršajnih i drugih organa vlasti.

“Moglo bi se reći - primjer životnog i pravnog galimatijasa u kome ima svega, ponajviše politizacije, osim vladavine prava“.

Tenzije u Budvi podignute su ponovo početkom sedmice, a došlo je i do incidenata tokom preuzimanja vlasti.

Odbornici Demokrata i DF-a probili su kordon privatnog obezbjeđenja koju je angažovala nova većina (DPS, Crnogorska i Stevan Džaković) i ušli u zgradu Opštine.

Sredinom sedmice okupljeni građani su se sukobili sa policijom koja nije dozvoljavala nikome ulazak u zgradu, osim zaposlenima sa spiska.

Policija je građane rastjerala suzavcem, a prema nekima je primijenila i silu...

Blažić podsjeća da Zakon o lokalnoj samoupravi, pored ostalog, uređuje skupštinu opštine, njen pravni status, sastav, način izbora odbornika (član 35), mandat i prestanak mandata (član 37), nadležnosti (član 38), konstituisanje skupštine (član 39-41), organizacija i način rada, sazivanja, rukovođenja, izbor predsjednika skupštine i njegove funkcije, razrješenje, prestanak mandata po sili zakona (član 45,46,47), zaštita od odgovornosti odbornika za izneseno mišljenje (član 42)...

“Pravni položaj predsjednika opštine uređen je odredbama člana 55-68, među kojima i odredbe o prestanki mandata (član 61), razrješenje od strane skupštine (član 62), razrješenje od strane Vlade (član 63) i ostavka (član 65). U slučaju prestanka mandata predsjednika opštine, funkciju predsjednika opštine, do izbora novog predsjednika vrši potpredsjednik opštine koga odredi skupština (član 66 stav 1), a izbor novog predsjednika opštine izvršiče se u roku od 30 dana od dana prestanka mandata (član 66 stav 2)“, objasnio je Blažić.

Takođe, kako dodaje, ovaj zakon uređuje i odnose nadzora ministarstva i Vlade nad organima lokalne samouprave i to odredbe o vršenju nadzora vlade nad zakonitošću ili ustavnošću opštih akata skupštine ili predsjednika opštine (član 183, 184) sa ovlašćenjima Vlade da obustavi takve akte od izvršenja i pokrene postupak njihove ustavnosti ili zakonitosti, ali i nadzora Vlade nad obavljanjem redovnih funkcija skupštine ili neizvršavanjem odluka nadležnih sudova ili zakonom utvrđenih obaveza čime se onemogućava ostvarivanje prava građana (tzv. blokada) Vlada raspušta skupštinu i uvodi tzv “prinudnu upravu“ (član 185) i pomenuta ovlašćenja u odnosu na nadzor nad predsjednikom opštine.

Kada je riječ o inspekcijskom nadzoru u odnosu na funkcionisanje kancelarijskog poslovanja organa uključujući i korišćenje pečata i dokazivanja autentičnosti pojedinačnih i opštih akata organa opštine, ta oblast je uređena Zakonom o inspekcijskom nadzoru, Zakonom o upravnom postupku, Zakonom o upravnoj inspekciji, a detaljnije Uredbom i Upustvom o kancelarijskom poslovanju.

“Zakon o lokalnoj samoupravi uređuje pečat opštine i njenih organa njihovu sadržinu a tekst pečata se ispisuje u skladu sa zakonom kojim se uređuje pečat državnih organa. Izrada, upotreba, čuvanje i uništavanje pečata i druga pitanja koja se odnose na upotrebu pečata uređuju se odlukom Skupštine opštine. (član 23). To znači da svaka jedinica lokalne samouprave mora imati Odluku o pečatu i pečatima organa“, navodi Blažić.

Podsjeća da Zakon o inspekcijskom nadzoru propisuje da inspekcijski nadzor vrši organ uprave nadležan za poslove inspekcijskog nadzora.

Njime se, taksativno, uređuje nadležnost upravne inspekcije u različitim upravnim oblastima, posebno nad primjenom propisa o upravnom postupku, upotrebe rodno osjetljivog jezika, propisa o državnoj upravi, državnim službenicima i namještenicima, zabranu diskriminacije, a metodom generalne klauzule uređuje i nadležnosti upravne inspekcije u drugim oblastima, kao što je kancelarijsko poslovanje, a posebno administrativno-tehnička obrada, tj. sadržina akata organa među kojima je i otisak pečata, ili napredni elektronski potpis.

“Takođe, Zakon o upravnom postupku propisuje da nadzor nad sprovođenjem ovog zakon vrši organ državne uprave nadležan za poslove uprave, a da inspekcijski nadzor vrši upravna inspekcija. U tom kontekstu upravna inspekcija vrši nadzor i na upravnima aktima svih organa lokalne samouprave (skupštine, predsjednika, lokalne uprave i službi, itd) koji se eksplicitno odnose na upravne stvari, upravne radnje, upravne ugovore, upravne akte (rješenja), kao što su akti imenovanja, razrješenja, postavljanja posebno u odnosu na formalno pravnu zakonitost upravnih akata u pogledu primjene člana 22 stav 1 Zakona o upravnom postupku koji uređuje strogu formu rješenja (uvod, dispozitiv, obrazloženje, potpis ovlašćenog službenog lica i pečat organa), kojim se potvrđuje autentičnost donošenja akta od strane nadležnog organa, njegovh sastavnih djelova, tj. njegova pravna valjanost“, naveo je Blažić.

Zakon poznaje 11 vrsta policijskih sredstava prinude

Blažić kaže da su u odnosu na postupanje policije relevantne odredbe Zakona o unutrašnjim poslovima kojma se uređuju posebno policijska ovlašćenja, a naročito 11 vrsta sredstava prinude i uslovi za njihovu upotrebu, uključujući ograničenja dozvoljene prinude, i princip srazmjernosti prinude u pogledu težine posljedica i vremena korišćenja prinude samo dok se ne savlada otpor (član 57).

“Takođe su bitne odredbe o upotrebi sredstava prinude prema grupi lica (član 58) po istovjetnim principima. Oblast obezbjeđenja objekata i ličnosti, subjekata koji su ovlašćeni, djelatnost poslova zaštite, fizička, tehnička zaštita objekata, obavezno štićeni odbjekti, odobrenje za obavljanje ovih poslova i uslovi za lica koja obavljaju poslove zaštite i druga relevantna pitanja uređena su Zakonom o zaštiti imovine i lica“, naveo je Blažić.

( Biljana Matijašević )