Bez prevoza pet opština, snalazi se kako ko umije

Više tendera za organizovanje lokalnog javnog prevoza na teritorijama sjevernih opština Berane, Andrijevica, Petnjica, Plav, Gusinje i Rožaje nijesu uspjeli, pa je stanovništvo u tim gradovima i njihovim seoskim mjesnim centrima, prepušteno samo sebi.

Sve te lokalne linije držala je kompanija Simon vojaž, čijih više od trideset radnika od nekadašnjih stotinu dvadeset, štrajkuju već šest sedmica zbog neizmirenih zarada za posljednje čak dvije godine, i postepeno ih ukidala nakon privatizacije nekadašnjeg Jugoprevoza.

“Vijestima” je u lokalnoj upravi u Beranama rečeno da je tender za javni prevoz u lokalnom saobraćaju objavljivan više puta, ali da se, uprkos tome, niko nije javio.

“Kod privatnih preduzetnika jednostavno nema interesovanja. Svi su nam i u direktnim kontaktima kazali da nemaju ekonomskog interesa”, kazali su iz Opštine i naveli da se problem ne može riješiti bez dotacija države ili lokalne samouprave.

“Po sadašnjoj zakonskoj regulativi, lokalne uprave ne mogu to činiti, osim država. U nekim primorskim opštinama to je riješeno tek nakon što su lokalne skupštine donijele odluke i to odobrile. Možda je to način da i mi na sjeveru učinimo, jer državu očigledno nije briga za sjever”, smatraju u lokalnoj samoupravi.

U Beranama su zbog nedostatka javnog provoza na lokalnim linijama najviše pogođeni građani koji su zaposleni u susjednim gradovima, kao i stanovnici mjesnih centara Lubnice, Šekular, Kaludra i Štitare.

U selu Štitare je prošle jeseni doveden u pitanje opstanak tamošnje osnovne škole, kao i problematizovan prevoz učenika koji sa tog područja pohađaju srednje škole u gradu.

Lokalnih autobusa više nema ni na relaciji prema mjesnom centru Lubnice u Beranama, gdje su u srećnija vremena saobraćala po čak četiri autobusa dnevno.

“Sada jedva da ima jedan polazak privatnog kombija. To je sa jedne strane posljedica činjenice da je veliki odliv satanovništva sa ovog područja, a sa druge da je država neodgovorna i da ne mogu da natjeraju prevoznike, odnosno da lokalni prevoz proglase javnim interesom. U tom slučaju bi neka privatna autoprevozna preduzeća mogla da se natrjeraju da obavljaju prevoz”, smatraju u Mjesnoj zajednici Lubnice.

Na području takozvane Gornjoselske župe, smještene na padinama Bjelasice, koju čine sela Lubnice, Praćevac, Bastahe, Glavace, Kurikuće i Vuča, 1948. godine živjelo je 1.800 stanovnika, da bi taj broj 2003. godine bio sveden na nešto više od 600. Danas je ta cifra vjerovatno zabrijavajuća, što će sljedeći popis sigurno pokazati.

Da je situacija poprimila karakter “nepogode” govori i podatak da je Osnovnu školu u Lubnicama ove godine pohađalo svega četrdeset učenika, iako je nekada brojala i do četiri stotine đaka.

Još gora je situacija kada su u pitanju beranski mjesni centri Kaludra i Šekular, odakle nema nijednog polaska čak ni kombi prevoznika, a stanovništvo i za najhitnije potrebe koristi taksi usluge i skupo plaća put do bolnice i državnih ustanova u gradu. I nazad do kuće.

Tender za organizovanje lokalnog javnog prevoza nije uspio ni u Petnjici, pa su stanovnici ove opštine ostali bez autobuskog prevoza čak i prema Beranama, a kamoli prema mjesnim centrima, kao što su Savin Bor na jednoj, ili Trpezi na drugoj strani.

“Na području Petnjice prije četiri decenija imali smo daleko uredniji i organizovaniji prevoz putnika i đaka, nego danas”, kaže stanovnik Zaim Ličina. On podsjeća da na području Petnjice živi veliki broj ljudi koji su u poodmaklim godinama, a zbog nedostatka autobuske linije do Berana često ne mogu doći do ljekara i dobiti adekvatnu ljekarsku pomoć.

Slična priča može se čuti i u Andrijevici i najvećem mjesnom centru Konjuhe, odakle je nekada takođe bilo nekoliko autobuskih polazaka za Andrijevicu i Berane tokom dana.

Mještanin Radenko Janković smatra da andrijevička sela moraju da imaju mnogo bolju i kvalitetniju povezanost sa gradskim jezgrom i susjednim Beranama, gdje su sve važnije isntitucije, od Opšte bolnice do Osnovnog suda.

“Pitamo se da li u bilo kojoj drugoj zemlji danas postoji opština čiji su građani suočeni sa činjenicom da ne mogu dobiti osnovnu uslugu - uslugu javnog prevoza”, kaže Janković.

Ništa bolja situacija nije ni na području opština Rožaje, Plav i Gusinje. Ako nemaju sopstveni automobile, i u ovim opštinama su za prevoz do susjednih gradova ili mjesnih centara osuđeni da koriste skupe taksi usluge.

Ako bi se kao parameter razvoja uzeo javni prevoz, onda bi se vrlo lako moglo zaključiti kako su opštine na sjeveroistoku Crne Gore, Berane, Petnjica, Andrijevica, Plav, Gusinje i Rožaje, napredovale unazad, geometrijskom progresijom.

Dok sa istih područja tajkuni kroz nemolisrdnu ekploataciju prirodnih resursa izvlače milione eura, obični narod daje posljednji euro za taksi usluge da se preveze do bolnice, da ovjeri zdravstvenu knjižicu, do suda, do policije i Opštine, da izvadi ličnu kartu ili najobičnije uvjerenje.

Adrović zaključava autobusku stanicu u Beranama

Problemi sa javnim prevozom na području pet opština, osim sa migracijama, poklopili su se i sa sve evidentnijim propadanjem beranskog autoprevoznog preduzeća Simon vojaž.

Predstavnik štrajkača Nenad Radičević kaže da im se ni poslije toliko vremena još niko nije obratio, niti su državne institucije preduzele bilo kakvu mjeru osim što im je, kako kažu, Crveni krst nakon apela za pomoć, dodijelio pakete u hrani i higijeni.

“Naša kompanija je, nažalost, u potpunom kolapsu. To se vidi i po autobuskoj stanici. Mi je i dalje blokiramo po tri sata dnevno, a izvršni direktor, koji se predstavlja kao suvlasnik, bukvalno je zaključa poslije dvadeset sati. Drugi prevoznici se snalaze kako znaju. Primaju i ostavljaju putnike pored kapije, gdje stignu”, kaže Radičević.

On pita da li postoji državna institucija koja bi ukazala na to da je autobuska stanica javni interes.

“Kada smo mi počeli da je blokiramo, direktor Mehmed Adrović je zvao policiju. Sada je sam zaključava. Potpuna propast”, dodaje Radičević.

“Vijestima” se prošle sedmice iz Luksemburga javio državljanin te zemlje Simon Bernard koji tvrdi da je on stoodstotni vlasnik, i da ne zna po kojem se osnovu Adrović predstavlja kao suvlasnik.

Adrović je visoki funkcioner DPS-a. On je predsjednik lokalnog odbora te partije u Petnjici i predsjednik SO Petnjica. Do sada nije odgovarao na telefonske pozive i pitanja koja su mu “Vijesti” prosljeđivale putem SMS poruka.

( Tufik Softić )