Kreditiranje građana i privrede palo za 42 odsto
Tokom marta, aprila i maja podignuti krediti u iznosu 185 miliona, dok je lani u istom periodu ta cifra iznosila 317 miliona
Banke u Crnoj Gori su u prva tri korona mjeseca, martu, aprilu i maju, odobrile kredite ukupne vrijednosti 185 miliona eura, dok su u ista tri mjeseca lani odobreni krediti iznosili 317 miliona eura, što je pad od 42 odsto.
Prema podacima Centralne banke, iznos odobrenih kredita u martu ove godine iznosio je 73,8 miliona, dok je prošle godine i istom mjesecu bio 109,8 miliona. U aprilu je odobreno 46,6 miliona eura kredita, a lani 119,4 miliona, dok je maju 64,5 miliona eura kredita za razliku od prošlogodišnjih 89,5 miliona eura.
I prije pojave korone u Crnoj Gori u januaru i februaru, kada se počela osjećati svjetska ekonomska kriza, značajno je bilo smanjeno kreditiranje crnogorskih banaka. U ova dva mjeseca ove godine odobreni su krediti u vrijednosti od 120 miliona eura, dok je u istom periodu lani ta cifra iznosila 157 miliona eura.
U tri mjeseca korone građani su od banaka dobili ukupno 50 miliona eura kredita, dok su u martu, aprilu i maju prošle godine uzeli kredite u vrijednosti 128 miliona, što predstavlja pad od 61 odsto.
Privreda je u ova tri mjeseca 2020. godine dobila 99 miliona eura kredita dok je u istom periodu lani, ta cifra vrijedjela 146 miliona eura. Smanjenje kreditiranja privrede u uporednom periodu iznosi 33 odsto.
Rast zaduživanja u prvim mjesecima korone postoji kod Vlade, koja je u istom periodu lani od domaćih banaka uzela kredite vrijedne 5,5 miliona eura, a sada je podigla 25,5 miliona eura.
Građani i privreda su u martu, aprilu i maju prošle godine uzeli 102 miliona eura takozvanih gotovinskih namjenskih kredita, dok su u ta tri mjeseca ove godine istih kredita iz banaka podigli za 33 miliona eura. To je pad od 67 odsto.
Krediti za likvidnost i obrtna sredstva lani u istom periodu vrijedjeli su 111 miliona eura, a sada 100 miliona. Realizacija kredita za investicione programe u uporednom periodu povećana je sa 6,2 na 12 miliona eura, zahvaljujući podizanju ovog kredita u maju od 10,5 miliona eura.
Iznos stambenih kredita u uporednom periodu pao je sa 20 na 15 miliona eura ili za 25 odsto. Krediti za kupovinu automobila pali su sa 1,9 miliona na 650 hiljada. Ovdje je do velikog pada došlo u posljednja dva mjeseca, pa su krediti za kopovinu automobila u aprilu i maju vrijedjeli svega po 62 hiljade eura, dok su u aprilu prošle godine bili 1,1 milion, a u maju 420 hiljada eura.
Tokom tri mjeseca korone rasli su krediti za kupovinu robe široke potrošnje, sa prošlogodišnjeg iznosa od 2,2 miliona eura na 3,4 miliona. Krediti za pripremu turističke sezone pali su sa 1,7 miliona na svega 103 hiljade.
Ukupne kamate padale, ali ne i za gotovinske kredite
Ukupne efektivne kamatne stope na novoodobrene kredite, prema podacima CBCG, imale se pad tokom prvih mjeseci epidemije koranavirusa. Prosječna efektivna kamatna stopa na nove kredite u martu je iznosila 5,93 odsto, u aprilu 5,39, a u maju 4,77 odsto.
Najveći pad bio je kod kredita za kupovinu robe široke potrošnje sa 6,86 odsto u martu na 3,09 odsto za kredite odobrene u maju.
Ukupna prosječna kamata za gotovinske kredite odobrene u martu iznosila je 8,73 odsto, pa je u aprilu pala na 5,76 da bi se u maju vratila na 8,73 odsto. Za gotovinske krediti sa otplatom do godinu značajno su povećane kamatne stope sa 10,4 odsto u martu, na 11,31 odsto u aprilu, a zatim na 13,15 odsto u maju.
Za nabavku osnovnih sredstava kamata za novoodbrene kredite u martu je iznosila 5,28 odsto, pa je u aprilu pala na 4,58, da bi u maju imala rast na 6,36 odsto.
Kamate na nove kredite za likvidnost i obrtna sredstva u martu su bile 4,94 odsto, u aprilu su povećane na 5,35 odsto, da bi se u maju spustile na 4,17 odsto.
( Goran Kapor )