Evropska komisija očekuje odgovor institucija na optužbe za korupciju
“Ponavljamo važnost razgovora o takvim pitanjima u demokratski izabranim institucijama”, rekla je Ana Pisonero Hernandez odgovarajući na pitanje da li bi crnogorski zvaničnici trebalo da se pozabave aferom na Malti u koju je Crna Gora uključena preko projekta vjetroelektrane Možura
Evropska komisija očekuje da optužbe za korupciju dobijaju vjerodostojne, nezavisne i efikasne institucionalne odgovore, rekla je “Vijestima” portaprolka EK Ana Pisonero Hernandez odgovarajući na pitanja u vezi sa slučajem Možura i aferom na Malti.
Ona je podsjetila da je vladavina prava jedna od osnovnih vrijednosti Unije i kao takva ključni element procesa pristupanja EU koji određuje ukupni tempo pregovora Crne Gore.
“U tom pogledu, očekujemo da optužbe za korupciju dobijaju vjerodostojne, nezavisne i efikasne institucionalne odgovore i takođe ponavljamo važnost razgovora o takvim pitanjima u demokratski izabranim institucijama”, rekla je Pisonero Hernandez odgovarajući na pitanje da li bi crnogorski parlament trebalo da prihvati predlog opozicije i razgovara o aferi na Malti u koju je Crna Gora uključena preko projekta vjetroelektrane (VE) Možura.
“VIjesti” su pitale i da li bi Tužilaštvo i crnogorski zvaničnici trebalo da reaguju.
Predsjednik Skupštine Ivan Brajović odbio je 23. juna da na dnevni red parlamenta uvrsti inicijativu da se formira odbor za parlamentarnu istragu u vezi afere Možura i novih informacijama nakon što je tužilaštvo na Malti podiglo optužnicu protiv biznismena Jorgena Feneka, optužujući da ga je organizovao ubistvo istraživačke novinarke Dafne Karuane Galicije koja je istraživala izgradnju vjetroelektrane Možura u Crnoj Gori.
Brajović je kazao da su inicijativu potpisala 24 poslanika, a da prema poslovniku treba 27.
On je naveo da je inicijativu naknadno potpisalo još pet poslanika, ali da je to bilo 24 sata prije početka sjednice. Brajović je kazao da se Skupština ne može izjašnjavati o predlozima koji su podnijeti u periodu kraćem od 24 sata prije početka sjednice.
Pokretač inicijative poslanik Srđan Milić kazao je da su inicijativu potpisali i poslanici koji bojkotuju sjednicu, odnosno svih 39 poslanika opozicije.
Zbog ove afere Možura početkom ove godine pala je Vlada Malte.
Malteška policija sarađuje sa Europolom u istrazi povodom tvrdnje da je kompanija biznismena Jorgena Feneka zaradila milione od projekta vjetroelektrane kod Ulcinja. Mediji sa Malte objavili su da u istrazi povodom ubistva novinarke tragovi novca vode do Crne Gore, odnosno projekta na brdu Možura. Galicija je ubijena 16. oktobra 2017. godine u eksploziji bombe ispod njenog automobila.
Istraga o ubistvu novinarke je uzdrmala politički establišment mediteranskog ostrva i dovela do ostavke premijera Džozefa Muskata početkom ove godine. U centru istrage biće izvještaj lista “Tajms ov Malta” i agencije Rojters o tome kako se Fenekova tajnovita firma “17 Black” “ugradila” u posao malteške državne kompanije Enemelta u Crnoj Gori i profitirala 4,6 miliona eura.
Crnogorsko Specijalno državno tužilaštvo (SDT) formiralo je 19. oktobra 2017. godine predmet u vezi sa gradnjom vjetroelektrane na Možuri, a izviđaj i vještačenje dokumentacije još traje, navedeno je u odgovoru glavnog specijalnog tužioca Milivoja Katnića na pitanje poslanika Demosa Miodraga Lekića i Neđeljka Rudovića dokle je stigla istraga.
Vjetroelektrane kod Ulcinja su u međuvremenu i izgrađene. Procedura za njihovu izgradnju pokrenuta je 2007. godine od BWP Montenegro, iza kojeg su bili Budvanin Vladimir Popović i Španac Karlas Kol Palou, i španska kompanija Fersa Energia Renovables
Crnogorsko tužilaštvo, prema odgovoru Katnića, istražuje poslovanje firmi povezanih sa Fersom, dok ne pominju istragu na Malti i nove vlasnike vjetroelektrana.
“U SDT-u formiran je predmet povodom provjera novčanih transakcija pravnih lica Time UP Podgorica i BWP Montenegro Podgorica, koje su okarakterisane kao sumnjive”, naveo je Katnić u odgovoru.
U projektu VE Možura, kako je objavio Rojters, Fenekova kompanija je sa 2,9 miliona eura finansirala kupovinu akcija koju je obavila treća kompanija - Cifidex. Cifidex je, samo nekoliko sedmica kasnije, iste akcije prodao Enemalti, i to tri puta skuplje.
Šest mjeseci nakon što je Enemalta kupila akcije, Cifidex je Fenekovoj firmi vratio prvobitnu investiciju, zajedno sa 4,6 miliona, koji su označeni kao “profit”. Iza Cifidexa, registrovanog na Sejšelima, kako navodi Rojters, stoji azerbejdžansko-britanski državljanin Turab Musajev, izvršni direktor SOCAR Tradinga, švajcarske podružnice azerbejdžanske državne naftne kompanije SOCAR.
Vlada Crne Gore je sa SOCAR-om 2012. potpisao ugovor o prodaji kasarne u Kumboru, da bi azerbejdžanska naftna kompanije kasnije prava i obaveze iz ugovora prenijela na Azmont investments koji razvija projekat Portonovi.
Preko Fenekove “17 Black” navodno je deponovan novac na račune panamskih kompanija u vlasništvu bivšeg ministra turizma Konrada Micija i Kita Šembrija, šefa kabineta bivšeg premijera Muskata.
Mici je bio ministar energetike u vrijeme sklapanja posla sa Crnom Gorom. U izvještaju malteške Agencije za borbu protiv pranja novca 2017, upozoreno je na Micijeve česte posjete Crnoj Gori uoči zaključenja dogovora o vjetroelektrani. Takođe je izražena sumnja u kriminalnu aktivnost u Micijevim poslovima.
“Tragovi novca ponovo vode u srce naše izvršne vlasti”
Iz Ujedinjene Crne Gore (UCG) juče su saopštili da zvanični tužilački organi u Crnoj Gori “sramno ćute o Možuri” dok se rasplamsava istina o projektu u koji je umiješan “bivši predsjednik Vlade, aktuelni predsjednik Crne Gore i vječiti predsjednik DPS-a, Milo Đukanović”.
“UCG upućuje javnost na brižljivo praćenje slučaja Možura, jer tragovi novca ponovo vode u srce naše izvršne vlasti. Broj vlasničkih transformacija u vezi pomenutog vjetro-parka nije ništa manji od broja pitanja koja još ostaju bez dogovora. Španske, malteške, crnogorske, azerbejdžanske i kineske firme smjenjuju se kao na traci u iščitavanju svih preokreta oko Možure. Nova vlada Malte pokušava da razriješi dileme jer je, očigledno, pod pritiskom Brisela, ali u Crnoj Gori, stara vlast, partner svih starih i novih malverzacija, gura problem u opasnu tišinu. Istraga nije krenula sa mjesta, a u evropskoj štampi smrt novinarke sa Malte sve više traži odjek kod nas. Putevi sa Možure granaju se na sve četiri strane svijeta, ali izvjesno i povratno završavaju u Crnoj Gori”, kazali su iz UCG.
Smatraju da će afera Možura biti razotkrivana u našem evropskom okruženju, “dok naše tužilačke strukture budu progonile pojedince i grupe građana po nalogu Đukanovića”. “Ipak, ubrzo, Možura može postati najupečatljiviji “spomenik” cijele jedne, tridesetogodišnje, kriminalizovane vladavine”, rekli su iz UCG.
( Biljana Matijašević )