Tri psa maksimum, ostali u azil
Opština Berane jedina u Crnoj Gori uvela ograničenje na broj ljubimaca koje neko može da drži, vlasnici 24 psa naložili da ih udomi ili ukloni, ne pitajući za uslove u kojima žive
Ako iz dvorišta porodične kuće do 13. jula ne ukloni ili ne udomi najmanje dvadeset svojih pasa, Ines Gargović iz Berana životinje će morati da preda skloništu za napuštene životinje u toj opštini.
Nakon odluke lokalne vlasti da je moguće držati najviše do tri psa ili mačke, aktivisti, pa i iz Savjeta za životinje pri Ministarstvu poljoprivrede, kažu da se životinje ne mogu oduzimati na osnovu broja, nego isključivo uslova u kojima se drže.
“Vijesti” nisu dobile konkretan odgovor da li su službe u beranskoj Opštini utvrdile eventualno nesavjesno postupanje Gargović prema životinjama. Iz Opštine su negirali i tvrdnje više sagovornika “Vijesti” da su lokalne propise za držanje ljubimaca promijenili zbog slučaja Gargović i kazali da je to učinjeno zbog pritužbi i da više drugih sugrađana na teritoriji grada i okoline drže veći broj pasa i drugih ljubimaca.
Gargović, vlasnica 24 psa, od kojih neke ima deset godina i duže, kaže da, iako nije jednostavno brinuti o toliko njih, psi kod nje žive u dobrim uslovima. Psi su, dodaje, sterilisani i registrovani, odnosno čipovani i u zvaničnim evidencijama vode se na njeno ime.
I Gargović i aktivisti za zaštitu životinja uvjereni su i da je Opština Berane, upravo zbog njenog slučaja, kratko po donošenju opštinske odluke o držanju ljubimaca, tu odluku i promijenila i, kako to nije slučaj nigdje drugo, pa ni u Zakonu o zaštiti dobrobiti životinja, ograničila broj pasa, odnosno životinja koje jedno domaćinstvo može da drži.
Gargović se plaši da psi koji sada žive kod nje, smještanjem u gradsko sklonište, neće preživjeti.
“Udomljavanja su rijetka i životinje su praktično osuđene na smrt”, kazala je ona “Vijestima”.
Opština Berane donijela je krajem prošle godine Odluku o uslovima i načinu držanja kućnih ljubimaca. Takve odluke tokom proteklih godina donosila je svaka opština i tekst tog propisa u svakoj od njih je, manje ili više, jednakog sadržaja. Razlika je u dijelu koji se odnosi na obavezu stavljanja korpe psu.
Nijedna odluka, međutim, ne propisuje i broj pasa koji neko može da drži. Prvi put, ta vrsta ograničenja uvodi se u Beranama, izmjenama prve odluke, koje su stupile na snagu 1. juna.
U zavisnosti od dijela i zone teritorije opštine, tako se sada u Beranama može držati jedan do tri psa, ali i drugi ljubimci, među kojima su i mačke.
U obrazloženju za izmjene, iz beranske Opštine navode da je, nakon donošenja teksta propisa iz decembra 2019, Sekretarijatu za inspekcijske poslove i Komunalnoj policiji proslijeđen velik broj prijava građana, koji su se žalili na pojedince “koji i pored propisanih odredbi drže veći broj pasa i drugih životinja u svojim dvorištima, koji predstavljaju opasnost po građane i javni red i mir”.
Svaki sličan propis propisuje uslove za držanje i obavezuje na poštovanje javnog reda i mira. Nijedan propis, međutim, ne kaže i koliko je životinja dopušteno držati.
Iako u Opštini tvrde da su izmjene odluke donijeli zbog pritužbi na cijeloj teritoriji opštine, u izvještaju s javne rasprave svi koji su saglasni da se ograniči broj držanih životinja žive u naselju i Mjesnoj zajednici Donje Luge, gdje živi i Gargović.
Sve predloge i komentare sugrađana i nevladine organizacije “Ruka-šapi” kojima se ukazuje da slično ograničenje nigdje ne postoji, da ograničenje može da podstakne vlasnike na napuštanje “prekobrojnih” pasa, da odluka nema pravno utemeljenje, da se njome krši i ustavno pravo da niko nema pravo da zadire u privatnost lica niti da određuje kako će da raspolaže imovinom, gdje se ubrajaju i psi kao kućni ljubimci, u Opštini Berane su odbili.
Zbog usvajanja izmjena sporne odluke reagovala je i Svetlana Manojlović članica Savjeta za zaštitu životinja i ambasadorka Svjetskog dana životinja za Crnu Goru.
Smatra da takvo ograničenje broja pasa nije adekvatno i da bi držanje ljubimaca trebalo da bude ograničeno isključivo uslovima u kojima se oni drže, te da postojanje takvih uslova moraju da utvrde stručna lica veterinarske struke i nadležna veterinarska inspekcija.
“Neko može držati jednog ili dva psa u lošim uslovima i njemu je potrebno naložiti mjere, a sa druge strane neko drugi može posjedovati uslove za držanje četiri, pet, deset ili više pasa na prostoru koji je adekvatan i u uslovima koji su primjereni rasi ili veličini samih pasa. Ovakva ograničenja su relikt prošlosti i njihovo nametanje nije efikasno niti svrsishodno, pogotovo ako je namjera zaštita dobrobiti životinja ili prevencija problema napuštenih životinja. Upravo suprotno, ono može izazvati kontarefekat, odnosno masovno napuštanje pasa u opštini Berane, gdje je ovaj problem već izražen”, kazala je ona.
Manojlović dodaje i da je problem jer Opština “nije stvorila adekvatne niti dovoljne kapacitete u kojima bi mogla da smjesti oduzete pse na osnovu ovakve odluke”.
“U razvijenom svijetu sistem prvo stvara sve preduslove za sprovođenje određenih mjera, a tek nakon toga može te mjere i da planira i sprovodi”, poručila je ona.
Sekretarijat za inspekcijske poslove Opštine Berane izdao je 6. jula rješenje Ines Gargović i dao joj rok od sedam dana da kod sebe ostavi tri, a da sve ostale pse udomi ili ukloni.
Sklonište u Beranama osnovano je na lokaciji Gradinskog polja 2015. godine, sedam godina od stupanja na snagu Zakona o zaštiti dobrobiti životinja, kojim je predviđeno osnivanje skloništa u svim crnogorskim opštinama.
Prema izvještaju o radu Komunalnog, sklonište u Beranama može da primi 75 pasa.
Aktivisti za zaštitu životinja prošle godine su u avgustu objavili video i kazali da su uslovi držanja pasa u beranskom skloništu loši, da psi dane provode u izmetu, da su danima izgladnjivani... Rukovodstvo Opštine negiralo je te navode.
Iz resora Milutina Simovića tada se nisu oglasili o situaciji u beranskom skloništu, a nisu odgovorili i na pitanja “Vijesti” u vezi sa slučajem Ines Gargović i odlukom lokalne vlasti da ograniči broj životinja koje neko može da drži.
“Vijesti” su nedavno objavile da u podgoričkom naselju Tološi Aco Novović drži 23 vuka. Iako držanje divljih životinja tretiraju drugi propisi, zajedničko s propisima o držanju ljubimaca je da se ni njima ne ograničava broj životinja po vlasniku.
Nadležni od Novovića traže jedino da pribavi dozvolu za držanje i da životinje izmjesti na odgovarajuću lokaciju, uz ispunjene uslove za držanje vukova.
( Damira Kalač )