Vulkanska energija i mediteranski šarm

Sigurno da nema muzičara ni ljubitelja umjetnosti na ovim južnim i slovenskim prostorima i vilajetima kojeg nije rastužila vijest o odlasku Darinke Matić-Marović, dirigentice i dugogodišnjeg pedagoga na Muzičkim akademijama u Podgorici i Beogradu, Novljanke koja je tokom svoje dugogišnje karijere proslavila i svoj grad i svoje države, učinila puno da se i kroz horska i orkestarska sazvučja dopre i do najtananijih osjećaja i osjećanja i ljudi koji sa njom dijele scenu, i publike koja je, kao po pravilu, ovacijama ispraćala izvođenja pod njenim dirigentskim vođstvom. Sigurno da nema akademskog muzičara na ovim prostorima koji, bez obzira pjevali ili svirali, nisu bar jednom u svom životu imali privilegiju da osjete djelić njene energije i profesionalizma, njenog žara i predavanja partituri i muzici, lijepog i ponekad nemilosrdnog i beskompromisnog i velikog rada i načina da izvuče i predstavi ono najbolje od vas, ali i sebe.

“Da li se možemo oprostiti od osobe koja je iza sebe ostavila toliko energije i strasti za muzikom kojom se bavila... adio na kraju puta za koji smo vjerovali da će još trajati jer je tako snažno vjerovala u život i slavila ga svakog dana. Iskonski pozitivne energije, mudra učiteljica optimizma Dara je hrabrila, bodrila i podsticala ljude oko sebe uvjerena da tako iz njih izvlači njihove najbolje osobine”, kaže mr Boba Popović, savjetnica za muziku u Ministarstvu kulture Crne Gore, dugogodišnja članica hora Kolegijum muzikum, pod čijom će selekcijom i početi koncertni život u tek obnovljenom CNP-u godine, sa Božićnim koncertom u decembru 1997. godine i fenomenalnim nastupom hora Kolegijum muzikum.

“Svoju primarnu djelatnost dirigovanje izdigla je iznad ustaljenih standarda”, ističe Boba Popović, “stvarajući osobeni stil kojim je suvereno vladala na domaćoj i međunarodnoj sceni. Pripadala je samom vrhu jugoslovenske umjetničke elite, njeni uspjesi na prestižnim međunarodnim festivalima i takmičenjima, brojne nagrade i najveća priznanja oslikavaju razvojni put umjetničke muzike nekadašnjeg jugoslovenskog prostora. Njenim odlaskom zatvara se krug velikih dirigenata u kojem je njena uloga prve žene dirigenta bila dominantna.”

Dva poznata ansambla, Akademski kamerni ženski hor “Kolegijum muzikum” i Akademski mješoviti hor Krsmanović-Obilić vodila je Darinka Matić-Marović decenijama, neiscrpnim entuzijazmom i strašću svojstvenom istraživaču neotkrivenih i unikatnoh zvučnih prostora.

”Posjedovala je čvrstinu vojskovođe a članovi njenih ansambala su bili njeni vojnici. Disciplina, red i iznad svega istrajnost u radu, savladavanje novog materijala, svakodnevne višesatne probe i česti koncerti u zemlji i inostranstvu samo su skica djelatnosti kojom se bavila”, sjeća se mr Popović, i napominje da je upisati muzičku akademiju značilo studiozno se baviti muzikom, a postati član Darinog hora Kolegijum muzikum značilo je pohađati i svojevrsni Djevojački institut, jer, “pod Darinim budnim okom, odlučnom, strogom rukom koja je bila i materinski nježna kada je bila prilika za to, uz kodeks ponašanja na sceni ali i van nje kalile su se generacije muzičarki”.

Mnoga od savremenih djela koja je izvodila izvajana su njenom rukom, uobličena i harmonski dotjerana, priča Boba Popović, a “imati Daru za saradnika, značilo je imati profesionalca visokih umjetničkih nazora” sa kojom je uspjeh manifestacije ili samo koncerta koji je vodila već unaprijed mogao da se nasluti. “Sa urođenim osjećanjem za diplomatiju uvijek je pronalazila dobar način za rješavanje neugodnih situacija ali kada je muzika u pitanju sa Darom nije bilo kompromisa”, priča sa puno pijeteta i ljubavi mr Popović, evocirajući i kako je Darinka Matić-Marović “sa ponosom isticala svoje bokeljsko porijeklo i sa nasmijanim se prkosom suprotstavljala zamkama koje su donosila turbolentna vremena, nesalomivog duha i vedrine koja je privlačila snagom magneta, a mudrošću i profesionalnim autoritetom postala je omiljena figura, Alma mater za mnoge generacije muzičara.”

I u Muzičkom centru Crne Gore zahvalni su velikoj umjetnici za svu podršku u nastajanju i radu CSO, za „čaroliju na scenama i festivalima, za cjelokupan doprinos i neizbrisiv umjetnički trag koji je Darinka ostavila u crnogorskoj kulturi i srcima svih umjetnika, saradnika i publike koja joj je klicala.“

“Darinku Matić-Marović upoznao sam sedamdesete godine na prijemnom ispitu u Beogradu, a iste je godine osnovan i hor “Kolegijum muzikum”, čuveni ansambl sa kojim je obišla svijet a koji je uvijek puno pažnje posvećivao opusima savremenih kompozitora. Bio sam njen saradnik po osnivanju Muzičke akademije u tadašnjem Titogradu punih petnaest godina, kada je dirigovala svim ansamblima crnogorskim, od Simfonijskog orkestra Radio Televizije Crne Gore, preko horova Muzičke akademije i hora “Stanko Dragojević” do Crnogorskog simfonijskog orkestra. Pamtim i kako je dirigovala spektakularni koncert crnogorskih umjetnika u Moskvi 1980. godine, kada su učestvovali i glumci, i solisti i orkestar RTCG. Bila je neumorna, i na sceni i van nje, muzika je zaista bila njen život i plijenila je oko sebe jedinstvenim mediteranskim šarmom”, kaže za Vijesti crnogorski dirigent, maestro Radovan Papović.

I poznati srpski dirigent omiljen i kod crnogorske publike, maestro Bojan Suđić kaže da “nema osobe u našoj muzici koja je više plenila svojom osobenošću i stavom, uradila, izgradila, naučila, podigla... i pre svega - pomogla tolikima od nas, ova istinska heroina naše kulture. Plemićke dostojanstvenosti a krajnje pristupačna, vulkanske energije i sugestivnosti a istovremeno veoma patrijarhalna, utisnula je deo sebe duboko i trajno u duše svih koji su je poznavali. Do poslednjih dana mi je bila dragoceni kritičar, pomoć i podrška”, kaže, uz veliko “hvala” maestro Suđić.

I, zaista, posljednji adio velikoj Bokeljki i - hvala... za Lakrimozu, Karminu Buranu, Stabat mater, za Tebe pojem, za Rukoveti i Rekvijeme... za svaki napjev, simfoniju, za klasični i savremeni opus, za svaki koncert, probu, sjećanje, muziku...

( Tijana Jovović )