Verica Čuljković: Violina je moj savršen izbor

Možda i najgraciozniji muzički instrument je violina, kraljica klasične muzike. Poznata crnogorska violinistkinja Verica Čuljković sa svojih pet godina je počela i nastavila da otkriva nevjerovatnu moć ovog instrumenta, ali i sebe zajedno sa njim razbijajući stereotipe da je violina vezana samo za klasičnu muziku. Zahvaljujući svojoj izuzetnoj muzičkoj nadarenosti, ali i brzom napredovanju, uz upornost i želju za savladavanjem i istraživanjem granica, Čuljković je, sa svega 16 godina, završila srednje muzičko obrazovanje kao đak generacije u klasi profesorice Nade Glomazić u Muzičkoj školi za talente „Andre Navara“ u Podgorici.

Svoje druženje sa violinom nastavila je u raznim segmentima, pa je tako saradnica više orkestara u regionu, a posljednjih nekoliko godina je angažovana u Crnogorskom simfonijskom orkestru. Pored toga, uz klasičnu muziku, Čuljković svoju karijeru gradi u više pravaca: 2010. je osnovala gudački kvartet „Unique“, sa kojim od tada aktivno nastupa i koji na repertoaru ima djela tango, filmske, rok i pop muzike za koji sama piše aranžmane. Uporedo sa tim nastupa i sa mnogim bendovima u kojima svira električnu violinu, nerijetko i u formi solo električne violine uz pratnju live DJ setova, a tokom razgovora za “Vijesti” ponosno ističe da publika u zemlji i inostranstvu biva oduševljena otkrivanjem muzičkog opsega (električne) violine, a otkriva i da se bavi komponovanjem - koliko stigne.

“Komponovanjem i studijskim radom se bavim u onoj mjeri koliko mogu da stignem, a najčešće za regionalne muzičare i za svoj kvartet. Svakako, moj prilično praktični način rada i ne iziskuje nikakva ulaganja osim veoma puno vremena, mira i tišine, što je uz trogodišnje dijete, mora se priznati, svojevrsni luksuz. U ovom trenutku radim na dvije kompozicije koje će definitivno donijeti osvježenje na našoj muzičkoj sceni”, priča ona “Vijestima”.

Protekle sedmice, 13. jula na Dan ustanka i Dan državnosti Crne Gore, sa kvartetom je predstavila kompoziciju - obradu pet crnogorskih pjesama i spot. Sastav, koji pored Čuljković, čine i violinistkinja Teodora Kaličanin, na violi Anda Dizdarević i za violončelom Ana Dulović, obradio je pjesme: “Na Svetoga Nikolu” i “Zastave” poznatog crnogorskog sastava “Perper”, kao i narodne crnogorske pjeme “Oj Vrsuto”, “Poljem se vija” i “Još ne sviće rujna zora”, a kao gošća se pojavljuje i vokal Tanja Šeter.

Video su snimili na Biogradskoj gori, radile su ga firme Qqriq i Nordpixels, a dostupan je na njihovom Jutjub kanalu. Kvartet se posebno zahvaljuje Momčilu Zekoviću na ustupljenim kompozicijama i Saši Gajiću na aranžmanima, kao i modnom brendu Mina Leone na kreacijama u kojima su crnogorske muzičarke nastupile.

Čuljković u razgovoru za “Vijesti” prenosi utiske sa snimanja, ali i nakon toga. Govori o svom radu i stvaralaštvu, otkriva kako je bilo tokom rada na filmu „Filmski san“ o reditelju Živku Nikoliću na kojem se, pored uloge kompozitora i violiniste, pojavljuje i u filmskoj ulozi.

Verica Čuljković je rođena 1991. godine u Podgorici. Osnovno muzičko obrazovanje je započela sa četiri godine, a diplomirala je na Fakultetu muzičke umjetnosti na Univerzitetu umjetnosti u Beogradu, u klasi prof. Maje Jokanović. Od 2019. godine je ambasador muzike „Yehudi Mehuhin“ fondacije sa sjedištem u Belgiji. Predstavnica je Crne Gore u orkestru Planete Zemlje “The Earth Orchestra“, sa kojim trenutno radi na projektu Universal Music UK, sa BAFTA nagrađivanim kompozitorom Džordžom Fentonom (autor Plave planete).

Predstavila se u mnogim globalnim projektima poput „Mix the City“ sa British Council i EXIT festivalom, „Music Up Close“ kreativnim progamima Evrope i mnogih drugih, uz mnoštvo koncerata odsviranih sa velikim imenima svjetske klasične i pop muzičke scene. U toku školovanja je učestvovala na brojnim republičkim i međunarodnim takmičenjima na kojima je postigla zavidne rezultate (apsolutno sve zlatne lire i sprecijalne nagrade na preko dvadeset regionalnih i međunarodnih takmičenja u Italiji, Rumuniji, Srbiji...).

Zajedno sa kvartetom “Unique” čiji ste osnivač i sa kojim nastupate, objavili ste protekle sedmice spot za kompoziciju - obradu pet crnogorskih pjesama, a povodom 13. jula. Kakvi su utisci do sada, kako je i kada nastala ideja o svemu tome?

Spotove za pet numera, tačnije obrada crnogorskih pjesama, objavile smo simbolično na Dan ustanka, odnosno Dan državnosti. Ideja se sasvim prirodno nametnula s obzirom na to da smo do sada snimile više videa stranih pjesama i drugih žanrova, tako da je bilo vrijeme da se posvetimo i svom nasljeđu. Utisci su zaista jako pozitivni počevši od naše publike, zatim ljudi koji prvi put čuju za nas, tako i kolega i svih onih koji su u ovom poslu pa znaju koliki je bio podvig uraditi sve ovo za tako malo vremena i usljed mogućnosti koje smo imali za snimanje u ovom momentu.

Šta je bilo najizazovnije prilikom rada na ovom projektu? Koliko je i na koji način na vas uticala čitava situacija sa virusom korona?

Situacija sa virusom korona je umnogome odmogla samoj realizaciji projekta (danima snimanja audio i video materijala), ostavljajući nas takođe u neizvijesnosti i požurujući da sve završimo jako brzo očekujući novi talas i zatvaranje. Sa druge strane, kako su svi nastupi kvarteta u ovim mjesecima otkazani, finansijski dio ove priče je diktirao da se snimanje svede na jednu lokaciju i jednostavno pojednostavi u izvodljivu verziju.

Zbog čega je važno ovakvo i slično obrađivanje i aktuelizovanje crnogorske muzičke zaostavštine, pa i da li se dovoljno radi na tome?

Izuzetno je važno za svaku zemlju i njeno nasljeđe, pa tako i naše, pogotovo u današnjem vremenu globalizacije. Moj je cilj već dugo vremena bio donijeti teme iz nasljeđa na savremeni umjetnički način, sa jedne strane poštujući klasičarske postulate komponovanja i izvođenja, a naginjući popularnom muzičkom stilu sa druge.

Pored nastupa sa kvartetom stalno ste angažovani i u Crnogorskom simfonijskom orkestru, ali nastupate i samostalno, kao i sa DJ-ima, bendo(vi)ma i slično. Na osnovu svega toga može se zaključiti da praktikujete vrlo raznovrstan repertoar. Šta se sve može naći na njemu i šta lično najviše volite da svirate?

Tačno, počevši od klasike koja je moja uska profesija i temelj svega što radim, zatim kvarteta sa kojim sviram i djela tango, filmske i popularne muzike, sa DJ-em je repertoar utemeljen na elektronskoj muzici i njenim popularnim žanrovima poput Deep Housea... a u ovom trenutku najviše volim svirati muziku inspirisanu orijentalnim ili latinoameričkim zvukom, dok uporedo pripremam jedan romantičarski koncert.

Pitam kako bi se “razbila” slika o violini kao instrumentu namijenjenom samo za klasično muziciranje. Kako Vi spajate sve te pravce i žanrove u Vašoj dosadašnjoj praksi, koliko Vas upravo ta različitost podstiče na dodatna otkrivanja sopstvenih, ali i potencijala violine? Kako publika reaguje na moć električne violine?

Da se vidjeti u prethodnom odgovoru da je u svakom trenutku prisutno bar nekoliko žanrova, a violina je svakako instrument koji svemu tome može da odgovori. Violina je mimo toga što je kraljica klasične muzike, zastupljena u tradicionalnoj muzici raznih naroda.

Kod nas ljudi vole njen zvuk, a sve je veće oduševljenje zvukom kombinacije električne violine sa modernim žanrovima.

Kada ste počeli da se posvećujete muzici i kako ste je odabrali za Vaš životni poziv? Uz to, čime Vas je violina privukla?

Sa violinom se aktivno družim od svoje pete godine. Tada mi je posle prijemnog ispita za muzičku školu na kom sam pokazala izvrstan talenat savjetovano da kao svoj instrument izaberem violinu i to se zaista pokazalo kao savršen izbor za mene.

Bavite se i komponovanjem, pa koliko je to zahtjevno, koliko vremena iziskuje, ulaganja i sa druge strane da li trenutno radite na nečemu, da li biste nešto najavili čitaocima Vijesti?

Komponovanjem i studijskim radom se bavim u onoj mjeri koliko mogu da stignem, a najčešće za regionalne muzičare i za svoj kvartet. Svakako, u mom prilično praktičnom načinu rada i ne iziskuje nikakva ulaganja osim veoma puno vremena, mira i tišine, što je uz trogodišnje dijete, mora se priznati, svojevrsni luksuz.

U ovom trenutku radim na dvije kompozicije koje će definitivno donijeti osvježenje na našoj muzičkoj sceni.

Nastupali ste često i van države, postoji li neki nastup koji posebno pamtite i zbog čega?

Nerijetko nastupam van države, a povod pored mog predstavljanja najčešće bude predstavljanje naše države i kulture drugim narodima. Nemam neki poseban za izdvojiti, osim toga da uvijek i mimo samog nastupa zapamćeni ostanu sjajni komentari, od publike koja manje poznaje našu muziku i takozvane sviračke manire.

Član ste “The Earth Orchestra”, projekta Universal Musica iz Londona koji na tom projektu okuplja 197 muzičara iz svih strana svijeta, po jedno iz svake države. Koliko Vam ta prepoznatljivost znači i doprinosi Vašem radu i šta će biti i kada se može očekivati finalni produkt te saradnje?

Čast mi je što predstavljam Crnu Goru u projektu Universal Musica iz Londona, pod nazivom “The Earth Orchestra”.

BAFTA nagrađivani kompozitor Džordž Fenton je nakon svima poznate “Plave planete” napisao ovo djelo koje se zove “Together is Beautifull” i koje izvodi po jedan muzičar iz svake zemlje svijeta!

Nas 197 muzičara iz 197 zemalja svijeta predstavljaće Universal Music u svojoj državi, počevši od ovog projekta, a kompletan film biće gotov krajem 2020. godine, kada ću kao ambasador ovog projekta za svoju zemlju isti i predstaviti i promovisati.

Koliko je čitava situacija sa virusom korona uticala na muziku i kulturu/umjetnost generalno? Kakvo je vaše viđenje, kako će taj segment izgledati nakon kovida-19, hoće li ljudi shvatiti važnost umjetnosti?

Uticala je jako, pogotovo zabranom muzičkih nastupa, što direktno eliminiše mogućnost bilo kakvog manevra sa te strane u našem poslu, a dovodi u pitanje i samu egzistenciju umjetnika. Pogotovo onog većeg dijela istih, što nisu u stalnom radnom odnosu.

Druge branše na neki način imaju mogućnost da prilagode svoj rad i poslovanje zadatim uslovima, ali uz zabranu okupljanja i muzičkih nastupa, mi smo u ovom trenutku potpuno matirani.

Ja sam se zaista u ovom periodu potrudila da svojoj publici pružim bar malu dozu umjetnosti i kulture, time što sam od svoje kuće svakodnevno na društvenim mrežama postavljala takozvane “mikro koncerte”, kako klasične tako i popularne muzike, a mimo toga i pripremala novi program i projekte.

Rado bih ponovo glumila

Bitno je napomenuti da ste, pored komponovanja muzike za film o Živku Nikoliću u njemu i igrali. Kakvo je to iskustvo bilo za Vas i po čemu ćete ga pamtiti? Da li biste se ponovo okušali u glumi?

Ovo je bio prvi put da se nađem na filmskom setu i uopšte spoznam kako sve to funkcioniše. Iako tako ne izgleda u finalu, snimanje je bilo jako rizično i nimalo jednostavno. Scene na jezeru snimali smo tako što bi gliser u kom su bili kamermani gurnuo nestabilni čun u kojem sam ja svirala, a koji bi se onda vrtio u suprotnom smjeru od glisera koji je kružio oko mene, ne bi li se dobili posebni kadrovi. Uz talase koje je to stvaralo i čun se punio vodom tako da je jedan od kamermana svako malo prelazio i izbacivao vodu, bilo je prilično napeto za mene i moju violinu iz 1837. godine.

Na drugom setu u Buronjama svirala sam iznad prave vatre čiji dim je davao efekat kao u scenama sa istog mjesta iz Živkovog filma, tako da mi je od toliko ugljen-monoksida pozlilo, ali smo nakon kraće pauze i nastavili jer to je takav posao.

Scene na jezeru snimali smo tako što bi gliser u kom su bili kamermani gurnuo nestabilni čun u kojem sam ja svirala, a koji bi se onda vrtio u suprotnom smjeru od glisera koji je kružio oko mene, ne bi li se dobili posebni kadrovi. Uz talase koje je to stvaralo i čun se punio vodom tako da je jedan od kamermana svako malo prelazio i izbacivao vodu, bilo je prilično napeto za mene i moju violinu iz 1837. godine”, prisjeća se Čuljković seta za film o Živku Nikoliću

Sve ove nedaće daju draž glumačkom pozivu, koji je i na sceni dok svirate itekako prisutan, rado bih se opet oprobala.

Domaće tržište je više zainteresovano za strane muzičare

Možete li na osnovu dosadašnjeg iskustva uporediti odnos prema muzici kod nas u Crnoj Gori i u inostranstvu, kada je publika u pitanju, a što i materijalna, možda medijska podrška?

U svijetu je već odavno uređen status muzičara i mimo rada u zvaničnim institucijama, što znači i da samostalni umjetnici imaju neku vrstu uređenja, ranga sa kog mogu napredovati, a samim tim i u materijalnom smislu ostati zaštićeni u periodima poput ovoga u periodu kovid-19 pandemije. Kod nas bi trebalo lakše da se dopre do medija i publike, s obzirom na to da nas nema mnogo, međutim ni naše tržište ne obećava toliko prostora za muzičare iz Crne Gore jer godinama unazad primat imaju kolege iz regiona, koji su mnogo više zastupljeni u medijima, često nevezano za kvalitet koji mogu da ponude.

A kakva je situacija u Crnoj Gori kada je u pitanju saradnja i međusobna podrška/umreženost muzičara, prema Vašem mišljenju?

Mislim da je ta saradnja na nezavidnom nivou, što se može i zaključiti iz gore navedenog.

Ovaj projekat sa kvartetom Unique je pokazatelj da se sa malo vremena i nikakve materijalne koristi i uloga, mogu napraviti kvalitetne stvari koje podižu čitavu našu scenu na veću ljestvicu, a kolegijalnost i saradnja su ključni momenat za bilo kakav pomak. Smatram da se mnogo toga može uraditi ako stanemo jedni uz druge.

( Jelena Kontić )