Korona nije zaustavila isplatu obeštećenja

Sve tri regionalne komisije za restituciju u Crnoj Gori neometano obavljaju poslove u kontinuitetu, rečeno je “Vijestima” iz Ministarstva finansija, nakon što je 15. jula počela isplata po osnovu rješenja Fonda za obeštećenje.

Za tu namjenu ove godine je budžetom planirano 2.714.000 eura, a isplata se obavlja u skladu sa Zakonom o povraćaju oduzetih imovinskih prava i obeštećenju.

“Za izvršna rješenja čiji iznos obeštećenja ne prelazi 8.000 eura, isplata godišnje rate obeštećenja izvršiće se u cjelokupnom iznosu”, objasnili su iz resora kojim rukovodi Darko Radunović.

Vlada je 18. juna donijela Uredbu o utvrđivanju isplate obeštećenja bivšim vlasnicima oduzetih imovinskih prava u novčanim sredstvima za 2020. godinu, kojom se propisuje način isplate godišnje rate, a koji su to pravo stekli na osnovu izvršnih rješenja komisija, dostavljenih Fondu za obeštećenje do 31. decembra 2019.

“Takođe, utvrđeno je da se isplata obeštećenja obračunava prema vrijednosti koja odgovara tri odsto od preostalog neisplaćenog iznosa obeštećenja utvrđenih izvršnim rješenjima komisije, da isplata godišnje rate obeštećenja, po pojedinačnom rješenju, ne može biti manja od 1.000 eura, kao i da će se obračun i isplata obeštećenja za svakog bivšeg vlasnika oduzetog imovinskog prava, odnosno nasljednika, izvršiti srazmjerno njegovom udjelu, odnosno nasljednom dijelu u preostalom neisplaćenom iznosu obeštećenja utvrđenim rješenjem komisije”, objasnili su iz Ministarstva.

U periodu trajanja mjera Nacionalnog koordinacionalnog tijela (NKT) koje su se odnosile na zabranu međugradskog saobraćaja, komisije nijesu održavale usmene rasprave, ali su obavljale druge redovne poslove i aktivnosti, pripremale nacrte odluka, razmatrale spise i preduzimale sve potrebne procesne radnje u konkretnim predmetima, kazali su iz Ministarstva.

“Nakon što je uspostavljen međugradski saobraćaj, komisije su nastavile i sa održavanjem usmenih rasprava, tako da se rad komisija u potpunosti obavlja nesmetano”.

Proces restitucije započeo je donošenjem Zakona o pravednoj restituciji još 2001. godine, koji nikad nije zaživio u praksi, a potom je nekoliko godina kasnije nastavljen donošenjem Zakona o povraćaju oduzetih imovinskih prava i obeštećenju, koji je naknadno mijenjan na štetu vlasnika oduzete imovine nakon Drugog svjetskog rata.

Na pitanje “Vijesti” zašto tako dugo traje proces povraćaja oduzetih imovinskih prava i obeštećenja ranijih vlasnika, iz Ministarstva su odgovorili da je taj proces dugotrajan, jer pored toga što je riječ o velikom broju predmeta u radu, i dokazni postupci su dugotrajni i složeni (vještačenja - geodetska, građevinska, finansijska i slično).

Objasnili su da je potrebno vrijeme “da se prikupe svi dokazi potrebni za nesporno utvrđivanje činjeničnog stanja u predmetima”.

“Takođe, dugom trajanju postupaka doprinosi i činjenica da se pred prvostepenim komisijama određeni postupci moraju ponovo sprovoditi, a u skladu sa odlukama Komisije za žalbe za povraćaj i obeštećenje, kao i presudama Upravnog i Vrhovnog suda CG”.

Kod Komisije za povraćaj i obeštećenje u Podgorici broj donijetih rješenja o povraćaju je 128 (od čega opštinske komisije 14 zahtjeva).

Tim rješenjima je izvršen ukupan povraćaj 683 000 metara kvadratnih građevinskog i poljoprivrednog zemljišta, kao i četiri poslovna prostora. Istovremeno je izvršen povraćaj 127 hektara šume i šumskog zemljišta u opštini Nikšić.

Komisiji za povraćaj i obeštećenje u Bijelom Polju predata su u nadležnost ukupno 4.042 nezavršena predmeta, dok su opštinske komisije za povraćaj i obeštećenje od 2004. do 2007. riješile ukupno 561 predmet.

Ukupan broj usvojenih zahtjeva za povraćaj - obeštećenje kod ove komisije je 559, dok je 2.360 zahtjeva odbijeno kao neosnovano ili na drugačiji način riješeno.

Do sada je ukupno vraćeno 3.361.769 metara kvadratnih zemljišta. Regionalna Komisija za povraćaj i obeštećenje u Baru je zadužena sa 2.462 predmeta, od kojih je, kako navode iz Ministarstva finansija, završeno 1.709.

Država plaća novcem i obveznicama

Na pitanje - koliko je do sada ranijih vlasnika obeštećeno u novcu, iz Ministarstva finansija su naveli da su nadležne komisije Fondu dostavile 1.638 konačnih rješenja, čija je ukupna vrijednost više od 232 miliona eura.

“Bivšim vlasnicima, odnosno nasljednicima kojih u Fondu ima registrovanih 8.455, isplaćeno je do sada u novcu preko 38 miliona eura, u obveznicama serija F01 18.528.502, a seriji F02 92.148.915 od čega je po osnovu izdatih obveznica umanjeno obeštećenje za iznos 108.011.381 euro”.

Vrijednost obveznica restitucije na berzi je mala, pa u Ministarstvu finansija pretpostavljaju da ih vlasnici iz tog razloga ne prometuju.

( Milorad Milošević )