Grad koji se guši ili park prirode

Došli smo u situaciju da dokazujemo najočiglednije stvari. Tako Danilovgrađani poslednjih pola godine troše svoje vrijeme kako bi dokazali da postrojenju za tretman fekalija nije mjesto na prostoru u centru grada - u Landži, to jest 150 metara od gradskog trga.

Jedina neurbanizovana površina u krugu od 200 metara od centra grada je Landža. Naselje Glavica koje se nadovezuje na centar (prvu urbanu matricu) propustilo je šansu da bude urbanistički uređeno jer je izgrađeno bez urbanističkog plana.

Apsurd je da smo prije 150 godina umjeli organizovati svoj prostor i napraviti funkcionalnu matricu novog grada, a danas sa više resursa i znanja to ne umijemo. Ulaz u grad sa magistralnog puta se zatvara benzinskim pumpama i marketima. Rsojevica, koja je trebalo da bude gradski park, napadnuta je stambenim zgradama koje su blokirale prilaz nekadašnjem domu bjelopavlićke omladine, muzeju i gradskoj biblioteci, koja još nema svoju čitaonu. Glavni saobraćaj je i dalje usmjeren kroz strogi centar.

Samo je Landža ostala neurbanizovana. Umjesto da imao mirno mjesto na obali Zete, sa razvijenim sportskim ribolovom, poljoprivredom i reprezentativnom kulturnom baštinom, pretvaramo se u predgrađe Podgorice i prolazno mjesto na putu ka manastriru Ostrog.

Firma koja je radila urbanistički plan Danilovgrada 2011. godine uvidjela je ove prijetnje pa je zato predvidjela da Landža bude sprotsko-rekreativna zona. Takva namjena Landže ublažava ostale nedostatke grada. Tokom javne rasprave u prostorijama Opštine Danilovgrad je bila izložena mapa na kojoj smo mogli pročitati da će Landža biti sportsko-rekreativna zona, ali ne i postrojenje za otpadne vode. Ovo potvrđuje i izvod iz danilovgradskog prostorno urbanističkog plana:

Danas opštinski funkcioneri optužuju građane da nijesu iskoristili javnu raspravu, ali nam pri tome još nijesu objasnili zašto su tokom javne rasprave sakrili mapu na kojoj je bio ucrtan prečiščivač.

Ipak, u tekstualnom dijelu plana bez obrazloženja stoji da će postrojenje za fekalne vode biti u Landži što je u suprotnosti sa grafičkim dijelom plana. Tako smo u situaciji da isti dokument predviđa na istom mjestu dvije aktivnosti koje su u suprotnosti jedna sa drugom, jer rekreativna zona ne može da postoji pored mjesta gdje se talože fekalije.

Veće interesovanje građana je nastalo u trenutku kada je Radio Danilovgrad prenio informaciju da se odvija javna rasprava o uticaju postrojenja na životnu sredinu i kada je ubrzo zatim pokrenuta peticija o stopiranju ovog projekta. Tada je za nepunih 48 sati peticiju potpisalo preko 1500 građana. Prije ovoga Opština Danilovgrad nikad nije organizovala bilo kakavu javnu tribunu u cilju dogovora sa mještanima, iako na ovom projektu radi više od 10 godina.

Platili smo opštinsko rukovodstvo da nam urade najbolji plan i najbolji projekat. Svi koji su radili na tom planu su uredno primali platu plus honorare. Zauzvrat danas imamo plan čija nam primjena otežava svakodnevni život. Umjesto da funkcioneri Opštine Danilovgrad isprave nastalu grešku, oni za nju okrivljuju građane.

Planirani troškovi postrojenja su oko 2.400.000 eura. Na postrojenje se planiraju prikopčavanje domaćinstava iz centra grada i naselja u neposrednoj blizini centra. Opština nam nije pojasnila cijenu investicije, niti koliko će poskupjeti računi za vodu. Nismo još dobili informacije kako će se građani prikopčati na kanalizacionu mrežu i koliko ih to može koštati. Ako sva domaćinstva koja su prikopčana na vodovodnu mrežu budu plaćala troškove rada postrojenja, račun za vodu će biti najmanje 30,00 eura. Još nijesmo dobili objašnjene što ako se mali broj građana prikopča na postrojenje, da li će ono tada moći da radi zbog nedovoljne količine otpadne vode? Sve više ljudi strahuje od toga da će se ukoliko potisne pumpe ne budu radile (zbog nestanka struje, npr.) fekalije vraćati u naša dvorišta i naše domove.

Trenuto opština pokušava da izmjesti dalekovod iz Landže jer to je uslov za početak građevinksih radova. Po našim saznanjima, ovo izmještanje će koštati opštinu oko 200.000 eura. Sa ovim novcem opštini je jeftinije da kupi zemljište na novoj lokaciji za prečišćivač nego da izmješta dalekovod.

Niko od građana nije protiv izgradnje postrojenja za otpadne vode, ali ne želimo taj projekat usred grada. Potrebno je naći lokaciju na kojoj se može povezati veći broj korisnika, pa i čitavo naselje Spuž kao i dobar dio industrijskih objekata.

Čak i da se radi o savršenoj tehnologiji, Landža ne smje biti potrošena kao parcela za filtriranje i presovanje fekalija. Grad bez parka nije grad. Zato hoćemo Landžu kao gradski park, kao zelenu učionicu i urbanu baštu. U Landži nam treba mali rasadnik kojim ćemo pošumiti Garač i novi vrtić gdje će djeca provoditi veći dio vremena na otvorenom.

Autor je građanin Danilovgrada

( Darko Zarubica )