Prva pravosnažna presuda za zaštitu od diskriminacije OSI u oblasti političkog i javnog života

Viši sud u Podgorici 7. jula 2020. godine potvrdio je Presudu Osnovnog suda u Podgorici, kojom je utvrđena diskriminacija izvršena prema Miroslavi-Mimi Ivanović 15. aprila 2018. godine od strane Opštine Kotor, Državne izborne komisije i države Crne Gore, navodi se u saopštenju koje potpisuje Miroslava Mima Ivanović, aktivistkinja za prava osoba s invaliditetom i izvršna direktorka Inicijative mladih s invaliditetom Boke.

“Diskriminacija je izvršena na način što su mi uskratili ostvarivanje biračkog prava, neobezbjeđivanjem uslova za nesmetan pristup biračkom mjestu (7) Dobrota u Kotoru”, objašnjava Ivanović u saopštenju.

Kako se navodi, potvrđenom Presudom Osnovnog suda u Podgorici, koja je donijeta 28. februara 2020. godine, izvršiocima diskriminacije je zabranjeno ponavljanje radnje diskriminacije i u tom smislu naloženo da preduzmu sve potrebne mjere kako se počinjena diskriminacija više ne bi ponovila, odnosno da obezbijede uslove za nesmetan pristup biračkom mjestu, kao i da Ivanović, na ime naknade nematerijalne štete isplate iznos od 1.500,00 €.

“Postupak pred Višim sudom u Podgorici je pokrenut usljed žalbi Opštine Kotor i države Crne Gore. Državna izborna komisija se tokom cijelog postupka držala pasivno i nije dostavila odgovor na tužbu niti se odazivala na zakazana ročišta, niti su se tuženi uprkos datom nalogu Osnovnog suda u Podgorici uopšte izjašnjavali da li je na predmetnom biračkom mjestu bio omugućen pristup licima sa invaliditetom”, stoji u saopštenju.

Kako objašnjava Ivanović, ona je dana 15. aprila 2018. godine, u pratnji svoje tadašnje personalne asistentkinje, htjela pristupiti biračkom mjestu (7) Dobrota – Sveti Stasije – Zgrada Jugooceanije – Bivša prodavnica „Servo Mihalj“ na adresi Dobrota II Kotor, kako bi izvršila svoje zakonsko pravo i dužnost i glasala na Predsjedničkim izborima.

„ Međutim, kako do njega s javne površine vodi s jedne strane preko 15, a sa druge strane sedam stepenica, i kako je prolaz pored stepeništa bio neasfaltiran (raskopan), nisam mogla prići biračkom mjestu i izvršiti glasanje. Pred Osnovnim sudom u Podgorici sam navela da imam zakonsko pravo kao lice sa invaliditetom da glasam putem pisma, ali to nisam htjela uraditi, jer se zahtjev za ostvarivanje ovog prava mora predati do 13h istog dana i poslije glasač mora da bude kod kuće da čeka predstavnike/ce biračkog odbora u vrijeme kad njima odgovara, a s obzirom na svoje i lične obaveze personalne asistentkinje, kao i troškove koje ovaj servis iziskuje, nisam mogla izdvojiti cijeli dan kako bih obavila radnju koja se završava za 5 minuta. Inače, samo biračko mjesto se nalazi na 200m od mog stana“, kazala je Ivanović.

Ona ističe da je pretpostavljala da će licima sa invaliditetom biti omogućen nesmetan prilaz biračkim mjestima „s obzirom na najave u medijima iz Ministarstva za ljudska i manjinska prava i Državne izborne komisije u tom pravcu, a naročito prilaz mom biračkom mjestu, koji je Opština Kotor mogla vrlo lako da prilagodi postavljanjem bilo privremene montažne ili trajne betonske rampe pored 7 stepenica koje vode do njega, kako nagib nije prevelik i ima dovoljno prostora“.

Kako dodaje, samo biračko mjesto nalazi se u prizemlju zgrade i ono je moglo biti takođe prilagođeno od strane DIK-a i Opštinske izborne komisije.

„Na ovaj način, od strane tuženih, sam direktno diskiminisana u odnosu na lica bez invaliditeta“, napominje Ivanović.

Osnovni sud u Podgorici, kao i Viši sud u Podgorici, su odbili navode Opštine Kotor i države Crne Gore kojima su sporili osnovanost Tužbe zbog nedostatka dokaza, nepostojanja pravnog osnova za njihovu odgovornost u konkretnom slučaju, kao i zbog postojanja mogućnosti glasanja putem pisma. U tom smislu, sudija Osnovnog suda u Podgorici Branka Zeković i vijeće Višeg suda u Podgorici u sastavu Vjera Šljivančanin, Miodrag Pešić i Ognjena Boljević su istakli da je Zakonom o izboru Predsjednika Crne Gore, u članu 3 propisano da postupak izbora Predsjednika sprovodi Državna izborna komisija, opštinske izborne komisije i birački odbori, nadležni za izbore odbornika i poslanika. Takođe, Pravilima o određivanju i uređenju biračkih mjesta i o mjerama kojima se obezbjeđuje tajnost glasanja, odredbom člana 3, stav 5, utvrđeno je da prilikom određivanja biračkih mjesta opštinska izborna komisija je dužna da vodi računa da olakša pristup biračkom mjestu licima sa invaliditetom.

„Prema tome, organ koji imenuje Skupština Opštine Kotor, koji je nadležan da određuje biračka mjesta, Državna izborna komisija, koja sprovodi postupak izbora Predsjednika, ali i država Crna Gora, koja je u obavezi da obezbijedi jednake uslove za sve građane u ostvarivanju biračkih prava, nisu vodili računa o prilagođenosti spornog biračkog mjesta licima sa invaliditetom, pa shodno tome postoji odgovornost svih tuženih“, navodi se u saopštenju i dodaje da se odredbom člana 24 Zakona o zabrani diskriminacije lica sa invaliditetom decidno propisuje da se diskriminacijom po osnovu invaliditeta u oblasti političkog i javnog života smatra i uskraćivanje, ograničavanje ili otežavanje ostvarivanja biračkog prava licu ili grupi lica sa invaliditetom u smislu propisa kojima se uređuje izbor odbornika i poslanika.

„Očekujem da Opština Kotor, Državna izborna komisija i država Crna Gora, kao i druge opštine u Crnoj Gori, preduzmu sve potrebne mjere kako bi se osiguralo da lica s invaliditetom, koja imaju pravo glasa na predstojećim parlamentarnim i lokalnim izborima 30. avgusta ove godine, to pravo ostvare na dostojanstven način i bez diskriminacije po osonovu invaliditeta kao ravnopravni građani/ke Crne Gore. U suprotnom, pozivam sve osobe s invaliditetom da zaštitu i ostvarivanje svog biračkog prava štite pred nadležnim institucijama u svim dozvoljenim pravnim postupcima, za šta im organizacije osoba s invaliditetom, kao i ja lično, možemo dati podršku“, zaključuje Ivanović u saopštenju.

( Vijesti online )