I pred Ustavnim sudom v.d. stanje

Ustavni odbor Skupštine trebalo bi da pokrene proceduru za izbor dvoje sudija Ustavnog suda jer Mevlida Muratović i Hamdija Šarkinović početkom naredne godine stiču uslove za odlazak u starosnu penziju.

Taj sud obavijestio je početkom sedmice Skupštinu da naredne godine dvoje sudija stiče uslove za starosnu penziju, i to Muratović 9. februara, a Šarkinović 5. januara, saznaju “Vijesti” u parlamentu.

U dopisu predsjedavajuće sutkinje Ustavnog suda Desanke Lopičić podsjeća se da su oni dužni da parlament, koji bira sudije, obavijeste o tome šest mjeseci prije ispunjenja uslova za ostvarivanje prava za starosnu penziju.

Iz Skupštine su „Vijestima“ odgovorili da su primili obavještenje da sudije Muratović i Šarkinović početkom naredne godine ispunjavaju uslove za starosnu penziju. „Obavještenje Ustavnog suda je u proceduri, kod nadležnog skupštinskog odbora“, navode iz parlamenta, ne precizirajući da je to nadležnog Ustavnog odbora.

Skupština je dužna ne kasnije od 15 dana od prijema obavještenja, što znači početkom avgusta, da raspiše javni poziv za izbor sudije Ustavnog suda u Službenom listu i u najmanje jednom od štampanih medija.

Ustavom je propisano da se i sudije Ustavnog suda biraju dvotrećinskom većinom, odnosno tropetinskom u drugom krugu glasanja, što je 52, odnosno 49 poslanika. Ona trenutno u Skupštini ne postoji i vjerovatno će izbor sudija sačekati novi saziv parlamenta, jer su 30. avgusta parlamentarni izbori.

Zbog problema obezbjeđivanja dvotrećinske većine u Vrhovnom državnom tužilaštvu (VDT) je v. d. stanje, a nijesu još izabrana ni četiri člana Sudskog savjeta.

Zakonom o Ustavnom sudu propisano je da kada sudiji Ustavnog suda prestane funkcija zbog isteka mandata, a predlagač (predsjednik države i skupštinski odbor) ne predloži ili Skupština ne izabere na upražnjeno mjesto njegovog nasljednika, Skupština će donijeti odluku o prestanku funkcije sudiji kome je istekao mandat i odluku da on nastavlja da vrši funkciju do izbora novog sudije, ali ne duže od jedne godine.

Međutim, Zakonom o penzijskom osiguranju, zaposleni koji stiče pravo na starosnu penziju dužan je da napusti radno mjesto iako je u praksi bilo i suprotnih primjera.

Penzionisanje dvoje sudija moglo bi blokirati rad tog suda koji ukupno ima sedam sudija, a za odlučivanje je potrebna većina od ukupnog broja. To znači da ako ostane petoro sudija, četvoro mora podržati odluku da bi ona bila usvojena. U dosadašnjoj praksi, sudije Milorad Gogić i Miodrag Iličković često se nijesu slagali sa odlukama kolega.

Ukoliko ni novi saziv ne bude imao potrebnu političku podršku, postoji mogućnost da će se inicirati izmjena Ustava kako bi se smanjio broj neophodne podrške poslanika.

Međutim, stručnjaci navode da najviši pravni akt pripada takozvanim “tvrdim ustavima” te da njegova promjena podrazumijeva komplikovanu i zahtjevnu proceduru u parlamentu, odnosno takođe podršku dvije trećine poslanika.

U Državnom tužilaštvu je od oktobra, kada je vrhovnom državnom tužiocu Ivici Stankoviću istekao mandat, v. d. stanje jer još nije izabran njegov nasljednik.

Mandat aktuelnom sastavu Sudskog savjeta istekao je 2. jula 2018. godine. Vlada je inicirala izmjene Zakona o Sudskom savjetu i sudijama, kojima je predviđeno da se članovima Sudskog savjeta iz reda uglednih pravnika produžava mandat do izbora novih.

Brajović: Neće se ponavljati čitav postupak izbora VDT-a

Nezavisni poslanik Aleksandar Damjanović pitao u utorak na sjednici predsjednika parlamenta Ivana Brajovića da li će se pod tačkom izbori i imenovanja glasati o kandidatima za vrhovnog državnog tužioca jer su se stekli uslovi da se parlament izjasni o kandidatima Lidiji Vukčević i Danki Marković.

“Ovaj postupak traje maltene od oktobra prošle godine. U novom sazivu će se postupak morati ponavljati, pa nećemo imati VDT-a do naredne godine”, upozorio je Damjanović.

Brajović je odgovorio da se neće ponavljati čitav postupak ako se ovaj saziv Skupštine o tome ne izjasni.

Vukčevićeva nije dobila dvotrećinsku podršku u prvom krugu glasanja.

( Biljana Matijašević, Mila Radulović )