CGO: Vlada da zaustavi gradnju malih hidroelektrana u Kraljskim Barama

Zbog kršenja propisa u izgradnji, povrede lokalnih voda i devastacije prostora toga kraja, Centar za građansko obrazovanje uputio je Ministarstvu održivog razvoja i turizma Inicijativu za obustavu izgradnje i eksploatacija tri mHE – „Crnja”, mHE „Ljubaštica” i „Crni potok”(Čestogaz) u Opštini Kolašin, koje, na istoimenim rječicama, planira da gradi investitor “Dekar” d.o.o. .

„CGO podržava napore aktivnih građana i građanki Kraljskih Bara, iz opštine Kolašin, koji se bore za svoja osnovna ljudska prava, braneći od eksploatacije “divlje” rječice Ljubašticu, Crnju i Čestogaz, koje su i pitke vode. Ovo se dešava u skoro proglašenom Regionalnom parku, a ove rječice su prve izvorišne pritoke rijeke Tare, koja je pod zaštitom UNESCO-a. CGO je, nakon obraćanja ovih mještana, uputio različite vrste zahtjeva nadležnim organima kako bi se zaustavila izgranja malih hidrolektrana (mHE) od strane privilegovanog investitora“, kažu u toj organizaciji.

Iz CGO tvrde da se „planiranom izgradnjom mHE nastavlja dugogodišnje devastiranje ovog kraja i kompletnog Potkomlja. Podsjećaju i da se u blizini planiranog zahvata mHE rijeke Čestogaz i Ljubaštica, na manje od 100 metara, nalazi veliko seosko groblje koje može biti ugroženo, što predstavlja posebnu opasnost."

„Građani i građanke tog kraja navode da je kupac koncesionog prava od 2008.godine firma “Dekar” d.o.o, koju predstavlja Momčilo Momo Miranović, započeo projekat na vodotoku Crni Potok-Čestogaz bez znanja mještana i stanovnika Kraljskih Bara. Investotr je skoro započeo prve radove, odnosno 12 godina od dobijanja koncesione dozvole i devet godina od dobijanja građevinske dozvole po tada važećim zakonima koja je istekla pa se vjerovalo da je investitor odustao“- podsjećaju iz CGO.

Ta organizacija je od Ministarstvu ekonomije zahtjeva „ da objasne kojim razlozima su se rukovodili kada su investitoru “Dekar” d.o.o. nekoliko puta produžili ugovor o koncesiji , ali i da dostave dokumentaciju kojom se ta opravdanja mogu potkrijepiti“.

„ Naime, iz dokumentacije koja je dostupna na sajtu Vlade, može se zaključiti da je Vlada, s jedne strane, bila spremna da zbog kršenja rokova u izgradnji ovih mHE raskine ugovor o koncesiji sa investitorom, ali se nakon toga dozvoljava nerazumljivo produžavanje roka za izgradnju. Radi se o protivrječnim stavovima, koji vode zaključku da Vladina zvanična politika gubi u poslovima gdje pojedina privatna lica imaju interes.“

Iz CGO podsjećaju da je, 12 godina, nakon što je Vlada otpočela sa davanjem prvih koncesija za projekte izgradnje mHE, „nesporna negativna strana takvih projekata“.

„...Insistiranje da se zarad nečijih privatnih interesa nastavi da ovim poslovima vodi u nestabilnost lokalne zajednice koje se nisu uspjele izboriti protiv privilegovanih investitora mHE, jer se rijeke sa pitkom vodom, koje su prirodna mrjestilišta stavljaju u cijevi koje uzimaju svu vodu iz korita i odvode je do elektrana. Građani su izmanipulisani oko obezbjeđivanja biološkog minimuma u vodotocima, koji su dati koncesionarima na višedecenijsku upotrebu“- tvrde iz CGO.

U toj organizaciji očekuju da će Ministarstvo održivog razvoja i turizma, Ministarstvo ekonomije, kao i Vlada u cjelosti, imati razumijevanja da ovo i sami ocijene kao štetan i protivan javnom interesu posao i da će preduzeti mjere i radnje da zaustave ovakve “investicije”.

„Takođe, očekujemo da se oglasi i Uprava za inspekcijske poslove od koje smo tražili da utvrdi stanje na licu mjesta i da obustavi radove na ovom lokalitetu zbog niza netransparentnih procedura. “Ova Vlada neće raditi protiv volje građana,” rekao je u februaru 2019. premijer Duško Marković kada je zbog protesta građana u Baru obustavljena gradnja vrtića u dvorištu tamošnje gimnazije. Da bi Vlada bila dosljedna i da ne bi radila protiv volje građana Kraljskih Bara neophodno je obustaviti izgradnju mHE u njihovom kraju“- zaključuju iz CGO.

( Dragana Šćepanović )