Izgradnja bulevara od aerodroma Tivat do Jaza: Kineski CCECC najjeftiniji, ali i sumnjiv

Na tender Uprave za saobraćaj za rekonstrukciju magistralnog puta M-1 na dionici Tivat-Budva u saobraćajnicu bulevarskog tipa, na potezu od aerodroma Tivat do Jaza, stiglo je ukupno pet ponuda domaćih i stranih kompanija.

Najjeftiniju ponudu, prema izvještaju s njihovog javnog otvaranja, u koji su „Vijesti“ imale uvid, dala je kineska kompanija China Civil Engineering Construction Corporation (CCECC) iz Pekinga koja za izgradnju 16 kilometara saobraćajnice s četiri trake i s 12 kružnih tokova, te paralelno postavljanje 15 kilometara dugog drugog cjevovoda za potrebe preduzeća Regionalni vodovod, između Jaza i ulaza u Tivat, traži 35,2 miliona eura, odnosno 42,59 milona eura s PDV-om.

Druga povoljna ponuda takođe je kineska - državne građevinske kompanije China State Construction Engineering Corporation (CSCEC), koja ima i domaće partnere među građevinskim kompanijama u Crnoj Gori. Oni za taj posao traže 43,67 miliona eura odnosno 52,84 miliona s uračunatim PDV-om.

Konzorcijum firmi Green Line General Trading and Contracting i Salillari Limited iz Kuvajta ponudio je cijenu od 47,06 miliona, odnosno 56,94 miliona eura s PDV-om, dok konzorcijum koji čine autrijski Štrabag i kompanija Bemax iz Podgorice za ove radove traži 48,48 miliona eura, odnosno 58,66 miliona s PDV-om.

Najskuplja je ponuda turskog konzorcijuma kojeg čine kompanije ANT i Yuksel Insaat iz Ankare, a koja iznosi 67,07, odnosno čak 81,15 miliona eura s PDV-om.

Tenderska komisija Uprave za saobraćaj još nije donijela odluku kome će povjeriti ovaj posao, za koji se ranije najavljivalo da će državu koštati najviše oko 40 miliona eura i za koji je već uzet kredit kod Evropske banke za obnovu i razvoj (EBRD)

Pojačani nadzor

Jedan od zanteresovanih ponuđača pod jednim oblikom je međunarodnih sankcija i pojačanog nadzora. Riječ je o kineskoj kompaniji CCECC koja je dio konzorcijuma China Railway Construction Corporation (CRCC).

Svjetska banka (SB) je taj konzorcijum i svih njegovih 730 kompanija - podružnica, 5. juna prošle godne stavila pod sankcije i pojačani nadzor zbog kršenja propisa i standarda, osnosno nelegalnosti kojima se služio tokom unapređenja sistema autoputa u Gruziji. Svjetska banka, koja je finansirala te projekte u Gruziji, konstatovala je da su Kinezi „dali pogrešne podatke u vezi s osobljem i opremom, kao i reference i iskustva pojedinih članica tog konzorcijuma“, a što se u administraciji SB i njenim internim kriterijumima „smatra obmanjivačkom praksom“.

Zbog toga je Svjetska banka CRCC-u i svim njegovim podružnicama, među kojima je i CCECC, koja konkuriše za posao Uprave za saobraćaj Crne Gore, u junu prošle godine uvela devetomjesečnu zabranu učešća u projektima pod nadzorom te međunarodne finansijske institucije. Nakon što je ta zabrana istekla na proljeće ove godine, CRCC i sve njene članice su i dalje pod pojačanim nadzorom i uslovnim izuzećem od zabrane da učestvuju u projektima koje finasira SB, a što podrazumijeva da u naredne dvije godine mogu opet biti izbačene s tržišta ako se utvrdi da u međuvremenu ne poštuju svoje obaveze iz interne nagodbe koju su zbog svojih prekršaja u Gruziji, lani postigli sa SB.

To znači da je i CCECC - najjeftiniji ponuđač za bulevar Aerodrom Tivat-Jaz, takođe pod „uslovnom kaznom“ i pojačanim međunarodnim nadzorom. Osnovna ponuda te kompanije, prema slobodnim procjenama crnogorskih građevinara, za oko pet miliona eura je potcijenjena u odnosu na najminimalniju objektivnu cijenu tih radova, što bi podrazumijevalo da njihov izvođač bukvalno ne zaradi ni centa. Dodatni razlog za oprez je činjenica da se ovaj projekat finasira iz kredita EBRD-a i da se on mora sprovesti po strogim procedurama te institucije.

Šta donosi posao

Saopšteno je ranije da je, uz dobijenu saglasnost Vlade, ovo zajednički posao Uprave za saobraćaj i Regionalnog vodovoda “Crnogorsko primorje“ vrijedan oko 40 miliona eura. Podrazumijeva izgradnju modernog bulevara s četiri trake na potezu od Jaza do aerodroma Tivat i postavljanja drugog cjevovoda Regionalnog vodovoda u dužini od 15 kilometara. Time se kapacitet Regionalnog vodovoda za opštine Herceg Novi, Tivat i Kotor povećava za oko 130 procenata zbog veće potražnje za vodom.

Direktor Uprave za saobraćaj Savo Parača (DPS) je naglasio da će se rekonstrukcijom magistrale na ovom potezu u bulevar, riješiti usko grlo u jeku ljetnje turističke sezone.

“Bulevar Jaz-Tivat je sastavni i veoma važan dio saobraćaja i stoga je planirana izgradnja dužine 16 km, koji će se sastojati od četiri kolovozne trake, trotoara duž cijele dionice, uključujući 12 kružnih tokova. Cijeli bulevar će imati modernu javnu rasvjetu, a rok za završetak radova je dvije godine. Tenderska procedura se sprovodi po pravilima Evropske banke za obnovu i razvoj, a projekti će biti realizovani po evropskim standardima”, naglasio je Parača.

( Siniša Luković )