EU očekuje nezavisnu istragu za Možuru
U istrazi na Malti oko navodne korupcije prilikom izgradnje vjetroelektrana, pominju se funkcioneri, firme i transakcije obavljene preko Crne Gore
Evropska komisija očekuje da se u Crnoj Gori sprovede kredibilna, nezavisna i efikasna istraga u vezi s optužbama za korupciju u slučaju gradnje vjetroelektrana na Možuri, saopštila je “Vijestima” portparolka Evropske komisije Ana Pisonero.
“Vladavina prava jedna je od fundamentalnih vrijednosti Evropske unije i kao takva predstavlja odlučujući element za proces pristupanja Evropskoj uniji, koji određuje sveukupnu brzinu pregovora o pristupanju Crne Gore Evropskoj uniji. Imajući to u vidu, očekujemo da optužbe o korupciji dobiju kredibilne, nezavisne i efikasne institucionalne odgovore i takođe ponovo ističemo važnost raspravljanja o takvim pitanjima u demokratski izabranim institucijama”, kazala je Pisonero.
“Vijesti su pitale da li EK prati dešavanja na Malti u vezi s ubistvom novinarke Dafne Karuana Galizije i korupcionaške afere koju je istraživala o vezi biznismena i visokih državnih funkcionera sa projektom izgradnje vjetroelektrana u Crnoj Gori? Kakva su očekivanja Evropske komisije u vezi s rezultatima istrage? S obzirom na to da se u istrazi na Malti pominju kompanije koje su poslovale i u Crnoj Gori, kao i visoki državni funkcioneri Crne Gore, da li je moguće očekivati proširenje istrage i na Crnu Goru? Da li smatrate da u Crnoj Gori postoji dovoljno jaka vladavina prava i nezavisno tužilaštvo koje bi moglo voditi istragu o slučaju u kojem su potencijalno umiješani visoki državni funkcioneri?
Sin ubijene novinarke Metju Karuana Galicija, prije dva dana je u intervjuu “Vijestima” kazao da je tadašnji predsjednik Vlade Crne Gore Milo Đukanović bio ključna osoba iz Crne Gore kojom se njegova majka bavila dok je istraživala slučaj Možura. “Ispitivala je veze između Đukanovića, premijera Malte Džozefa Muskata i vladajuće elite u Azerbejdžanu”, kazao je Metju.
On je i sam kao istraživački novinar, zajedno sa grupom kolega, nastavio istraživanje svoje majke ubijene 2017. godine. Tužilaštvo Malte je kazalo da njeno ubistvo ima veze sa istragom kojom se bavila. Kazao je da se istražuju i firme koje su bile povezene sa malteškim funkcionerima, a koje su imale transakcije i u Crnoj Gori.
Evropska komisija već se više puta izjašnjavala da istraga na Malti u vezi s ubistvom novinarke i višemilionskih sumnjivih transakcija firmi uključenih u izgradnju vjetroelektrana u Crnoj Gori, ali i povezanih sa funkcionerima Vlade te države, mora imati najveći prioritet.
Predsjednik crnogorskog parlamenta Ivan Brajović u junu je odbio da na dnevni red uvrsti zahtjev poslanika Srđana Milića, kojeg je podržalo svih 39 poslanika opozicije, da se formira anketni odbor o ovom slučaju. Specijalno državno tužilaštvo je 2017. godine nakon pisanja medija otvorilo izviđaj o ovom slučaju koji i dalje traje, bez jasnih rezultata.
Pomoćnik direktora Uprave policije Enis Baković rekao je juče da će policija, ukoliko dobije zahtjev od policije Malte preko Interpola i Europola u vezi sa slučajem ubistva malteške novinarke, postupiti “promptno i efikasno”. Metju Karuana Galicija je ranije kazao da je crnogorska policija već dobijala takve zahtjeve.
EP upozoravao na ugroženu vladavinu prava, da nema nezavisne istrage bez ostavki...
Evropski parlament u decembru prošle godine usvojio je “Rezoluciju o vladavini prava na Malti nakon nedavnih otkrića u slučaju ubistva Dafne Karuana Galizije” u kojoj su kritikovali postupke Vlade i neefikasnu istragu. Nakon toga predsjednik Vlade Malte Džozef Muskat podnio je ostavku.
Evropski parlament u Rezoluciji navodi da je duboko zabrinut zbog integriteta i vjerodostojnosti istraga o ubistvu novinarke Galicije, kao i da “prima na znanje široko rasprostranjeno negativno mišljenje o djelovanju vlade u tom pogledu, kao i smanjenje povjerenja u institucije i njihova kredibiliteta”.
“EP naglašava da je prijeko potrebno eliminisati svaki rizik od ugrožavanja istraga, bilo potencijalan bilo stvaran. Nadalje, ističe da taj rizik postoji sve dok je premijer i dalje na dužnosti. Izrazito je zabrinut zbog toga što u brojnim drugim istragama povezanim sa slučajevima pranja novca i korupcije nije ostvaren napredak ili one nisu ni pokrenute, naručito kad je riječ o bivšem šefu kabineta premijera i bivšem ministru turizma. Pozivamo malteške vlasti da pokrenu te istrage i da ostvare napredak u njima”, navedeno je u Rezoluciji.
EP je istakao da duboko žali što su događaji na Malti proteklih godina doveli do ozbiljnih i trajnih prijetnji vladavini prava, demokratiji i temeljnim pravima, među kojima su i sloboda medija, nezavisnosti policije i pravosuđa te sloboda mirnog okupljanja.
U rezoluciji je istaknuto žaljenje što Evropska komisija ranije nije preduzela nikakve konkretne mjere protiv malteške vlade zbog ugrožavanja vladavine prava, navode se i sumnje u nezavisnost državnog tužilaštva, da je slaba zaštita istraživačkih novinara i zviždača...
“EP poziva Ujedinjene Arapske Emirate na saradnju sa malteškim i evropskim vlastima, kao i na to da osiguraju da zamrznuta sredstva na bankovnim računima društva “17 Black” ostanu zamrznuta sve dok se ne sprovede temeljita istraga. Poziva Komisiju i malteške vlasti da upotrijebe sva sredstva koja su im na raspolaganju kako bi osigurale saradnju vlasti Ujedinjenih Arapskih Emirata i propisnu pravnu pomoć u svim istragama”, navedeno je u Rezoluciji.
( Goran Kapor )