Hip-hop kultura proslavila svoj 43. rođendan
Rep muzika, kao najznačajniji element ovog pokreta, ponovo dominira muzičkim top listama
Hip-hop kultura nedavno je proslavila 43. rođendan, pa su tim povodom američki mediji podsjetili kako se rodila i razvijala i probali da je definišu, što je i danas mnogima teško, jer se uglavnom smatra da se hip-hop sastoji od četiri elementa: repa, grafita, brejkdensa i DJ-inga, ali postoje i oni koji su mišljenja da bi se ovo trebalo proširiti na još neke elemente, poput recimo mode.
Za datum nastanka hip-hopa smatra se 11. avgust 1973, a mada taj izraz mnogi shvataju usko kao sinonim za rep, on zapravo opisuje cjeloviti kulturni pokret iz 70-ih godina prošlog vijeka koji se nije odnosio samo na muziku, već i na umjetnost generalno, stil, ples i filozofiju.
“Hip-hop kultura proizašla je iz repa, a sastojala se od četiri glavna aspekta samoizražavanja: brejkdens, DJ-ing, rep i grafiti”, piše liverpulski autor i rok novinar Pol de Nojer u svojoj “Ilustrovanoj enciklopediji muzike”. Ova ulična supkultura se razvila u njujorškom Južnom Bronksu među dominantno mladim Afroamerikancima i Hispanoamerikancima.
Suočeni s lošom ekonomskom situacijom, kao i porastom stope kriminala i siromaštva, mladi u Bronksu i okolnim zajednicama počeli su da stvaraju vlastite vrste kulturnih izraza. Ti su se oblici izražavanja udružili u četiri već spomenuta stuba hip-hopa, mada mu mnogi danas dodaju i druge elemente poput mode i bitboksovanja.
Zasluge za stvaranje naziva često se pripisuju reperu Kitu Kauboju, koji ga je navodno stvorio u šali. Međutim, “Onlajn etimološki rečnik” iznosi teoriju da pojam potiče iz 1670.
Mada su pomenuta četiri elementa hip-hopa u nekim formama postojala i ranije, 11. avgust 1973. smatra se za datum rođenja ove kulture, jer je tada DJ Kool Herc organizovao žurku, svoj slavni “Back to School Jam” u Bronksu, gdje su se pomenuti elementi ujedinili i tako kreirali pokret.
Kool Herc je popularizovao rep, a pokret je počeo da dobija pažnju po izlasku pjesme “Rapper’s Delight” 1979. kada je s njom Sugarhill Gang osvojio vrhove tadašnjih muzičkih top lista, predstavljajući ostatku svijeta novu vrstu muzike. Kako se bližio kraj osamdesetih hip-hop je hrabro zakoračio u novu eru, koju su predvodila imena kao što su Run-D.M.C, LL Cool J, Beastie Boys, Public Enemy, Rakim i drugi, a svako od njih dao je hip-hopu neko od obilježja po kojim je danas rep muzika prepoznatljiva. Svaki od ovih umjetnika ostavio je svoju fusnotu u hip-hopu kakav danas poznajemo. Run D.M.C. su ga popularizovali nastupima na MTV-u, Beastie Boys su predstavili umjetnost semplovanja, Rakim i LL Cool J su pomjerali granice, uvodili nove teme i učinili tekstove kompleksnijim, a Public Enemy pokazali političku oštricu te muzike. Pojavile su se i prve ženske hip hop zvijezde, kao što su Queen Latifah i Salt-N-Pepa.
Izlaskom debija grupe N.W.A. “Straight Outta Compton” rep je počeo da bilježi svjetsku popularnost i širi se izvan dotadašnjih okvira, nastao je gengsta rep koji je privukao veliku pažnju. Ova muzika je sve više fanova pronalazila među bijelom srednjeklasnom djecom, dok su njihovi roditelji reagovali zgražavanjem i počeli da protestuju protiv ove muzike.Ubrzo je nastala podjela između zvuka Istočne i Zapadne obale, koja je kulminirala burnim suparništvom između njihovih zvijezda Tupaka i Notorious B.I.G, a završilo se njihovim tragičnim, još uvijek neriješenim ubistvima.
Devedesetih se rodio novi talas hip-hopa koji su redefinisali umjetnici poput Wu-Tang Clana, Fugeesa i Diddya. Hip-hop je postao konstantno rastući svjetski fenomen i do kraja decenije najprodavaniji muzički žanr u SAD, dok su širom svijeta počeli da se pojavljuju reperi od Tokija preko Kejptauna, do Londona i Pariza.
Početkom ovog milenijuma hip-hop je upao u stagnaciju, da bi mu novi život udahnuli trep i dril podžanrovi. Umjesto Istočne i Zapadne obale, nova žarišta postali su Čikago (dril) i prije svega jug Amerike: Nju Orleans, Atlanta, Hjuston, Memfis, čiji zvuk je dominantan danas, a rep je ponovo dominantan žanr, pa je tako recimo striming servis Spotify nedavno saopštio da njegovi slušaoci ubjedljivo najviše slušaju ovu vrstu muzike, dok se u Velikoj Britaniji javio novi talas izvođača i učinio ovaj žanr popularnijim nego ikad
( Stefan Strugar )