Barokno muziciranje tople intimnosti

Od vremena baroka kreće preokret u muzici - eru vokalnog stila zamjenjuje era instrumentalista i muzičari dobijaju prostor da iskažu individualnost i osobenost. Muzički ukrasi kompozicijama daju bogatiju zvučnost, a često su solisti-virtuozi bili i kompozitori koji su stvarali djela za instrument na kome su muzicirali.

Muzičar koji se godinama bavi muzikom baroka, koja ga po sopstvenom priznanju fascinira, i koji veoma uspješno transkribuje, odnosno prevodi neki zaboravljeni muzički jezik, je Danijel Cerović. Nakon sonata za čembalo Domenika Skarlatija, kamerne muzike Antonija Vivaldija, i Bahovih engleskih svita koje je transkribovao i snimio zajedno s Goranom Krivokapićem, njegovu pažnju privukao je Silvijus Leopold Vajs, najveći barokni izvođač laute, koji je komponovao više od 600 komada za pomenuti instrument.

Njegov novi CD, “S. L. Vajs - djela za lautu u aranžmanu za gitaru Danijela Cerovića”, koji je snimljen u saradnji s poznatom svjetskom izdavačkom kućom “Naxos Records”, od 14. avgusta je dostupan svjetskoj javnosti. Izdanje je producirao Norbert Kraft, dobitnik Gremi nagrade, a projekat je podržalo i Ministarstvo kulture Crne Gore.

„Vajs je bio Bahov savremenik, a sudeći po istorijskim izvorima i njegov prijatelj. Takođe su i muzicirali zajedno. Iako je Johan Sebastian u svoje vrijeme, kao i danas, bio jedna od ključnih muzičkih figura koja je inspirisala i privlačila muzičare oko sebe, Vajs pripada drugačijoj muzičkoj estetici koja je nastala pod uticajem drezdenske škole koja je u to vrijeme predstavljala stvaralačku muzičku oazu koja je prednjačila u evropskim okvirima“, kazao je Cerović za „Vijesti“.

Prema njegovim riječima pripadnici drezdenske škole su danas relativno nepoznati široj publici, a jedan od razloga je i savezničko bombardovanje Drezdena, tokom koga je uništena velika kolekcija rukopisa, čime su neka djela od neprocjenjive vrijednosti uništena.

„Imamo sreću da su Vajsovi rukopisi u velikoj mjeri sačuvani i nalaze se u bibliotekama u Moskvi, Beču, Drezdenu i Londonu. U izradi transkripcija sam u najvećoj mjeri koristio londonski manuskript. Napominjem da se radi o tabulaturama, specifičnom načinu zapisivanja muzike za lautu“, kazao je jedan od istaknutijih umjetnika na međunarodnoj sceni klasične gitare iz svoje generacije.

Cerovićev album, koji je snimljen u aprilu 2019. godine u Kanadi, dobio je recenziju u avgustovskom izdanju uglednog belgijskog magazina za kulturu i umjetnost “Stretto“, gdje je ocijenjen kao album „muziciranja tople intimnosti“. Na njemu se nalaze dvije Vajsove sonate, jedine, kako reče Cerović, koje imaju poetične nazive - „L’infidele” (Nevjernik) i „Le fameux corsaire” (Slavni pirat).

„Sonata ‘L’infidele’ je nastala kao uspomena na neuspjelo otomansko osvajanje Beča, pa se u njoj mogu naći melizmi i ukrasi svojstveni muzici istoka. Druga sonata, ‘Le fameux corsaire’ inspirisana je čuvenim gusarom toga doba, Crnobradim (Edvardom Tičom, prim. aut.) i ta sonata je na ovom izdanju premijerno izvedena na gitari“, istakao je Cerović.

Kompozicija „Slavni pirat“ rađena je u šest stavova, tehnički je zahtjevna, s brojnim tonalnim varijetetima i kontrastima, koji reflektuju poetiku baroka.

„Iako dolaze iz iste porodice instrumenata, lauta i moderna klasična gitara razlikuju se dramatično po načinu sviranja, po estetici zvuka i zvučnim mogućnostima, pa sam imao ideju da, služeći se izvornim muzičkim pravilima epohe baroka, dam svoj lični umjetnički i zvučni pečat, te pomalo zaboravljene muzike vanvremenske vrijednosti“, kazao je suosnivač i umjetnički direktor Festivala gitare u Nikšiću i Međunarodnog takmičenja za gitaru u Tivtu. U čast albuma, u saradnji s Budva Grad teatrom, snimljen je dvadesetominutni muzički film.

Cerović je s izdavačkom kućom „Naxos Records“ saradnju započeo 2013. godine, kada je s Goranom Krivokapićem transkribovao i snimio šest Bahovih Engleskih svita, izdatih na dva albuma. Njih dvojica za narednu godinu pripremaju novi projekat – snimanje i objavljivanje muzike Astora Pjacole, a izdanje će, kao i Vajsove sonate, producirati Norbert Kraft.

Cerović je, kao solista i član dua (s Krivokapićem), nastupao na brojnim međunarodnim festivalima, kao i u prestižnim dvoranama širom svijeta. Sarađivao je s mnogim ansamblima i orkestrima, poput Crnogorskog, Daejeon i Shenyang simfonijskih orkestara, Mossani strings iz Holandije, Kamerata kvartet i Gudački kvartet Rubikon. Od 2003. predaje na Muzičkoj akademiji na Cetinju, a gostujući je profesor gitare na Muzičkoj akademiji u Sarajevu.

Predavač je na Tonebase-u, vodećoj američkoj online platformi za klasičnu gitaru. Redovno predaje na majstorskim kursevima u zemlji i inostranstvu, a od 2013. nalazi se na listi umjetnika koji ekskluzivno koriste i promovišu žice za gitaru francuske kompanije Savarez.

( Svetlana Mandić )