Najviše kredita za preživljavanje
Najznačajniji rast imaju krediti za održavanje likvidnosti sa 21,2 miliona u julu prošle godine na 56 miliona uzetih u istom mjesecu ove godine Privredi i građanima značajno manje kredita nego u julu 2019, a Vlada se više zadužila
Privrednici, ostala pravna lica i Vlada su od banaka u julu uzeli 68,3 miliona eura kredita, od čega je 56 miliona eura dobijeno za likvidnost. Građani su iz banaka istovremeno uzeli kredite u vrijednosti 21,9 miliona eura, duplo manje nego u julu prošle godine kada su dobili 41,4 miliona eura, pokazuju jučerašnji podaci Centralne banke.
Privreda je u julu uzela kredite vrijedne 32 miliona eura, pet miliona manje nego u istom mjesecu prošle godine. Vlada i njene institucije su sada od domaćih banaka uzele 30 miliona eura, a u julu prošle godine ta suma bila je svega 132 hiljade eura.
Druge finansijske institucije su od banaka u julu pozajmile šest miliona eura, dok u istom mjesecu lani nijesu imali pozajmica.
Uporedni podaci pokazuju da privreda, ali i državni budžet i vladine institucije u periodu krize, usljed pandemije koronavirusa, ima povećane zahtjeve prema bankama za odobravanje kredita za održavanje tekuće likvidnosti usljed pada prometa. Kod drugih vrsta kredita postoji značajno manje interesovanje.
Cifre
U julu prošle godine privreda je od banaka uzela 21,2 milion eura kredita za likvidnost. Od ovog iznosa, krediti uzeti s rokom vraćanja do godinu dana iznosili su 15,8 miliona eura, a 5,3 miliona je imalo rok vraćanja duži od 12 mjeseci. To znači da je 75 odsto kredita za likvidnost uzeto na rok otplate do 12 mjeseci.
Od 56 miliona eura vrijednih kredita uzetih za likvidnost u julu ove godine, s rokom vraćanja do 12 mjeseci je svega 9,8 miliona eura, a 46,2 miliona na duži rok otplate. Sada svega 17 odsto uzetih kredita za ovu namjenu ima rok vraćanja do 12 mjeseci.
Ovi podaci ukazuju ne samo da je skoro utrostručena potreba privrede za kreditima za održavanje likvidnosti, već i da kompanije nijesu sposobne da te kredite vraćaju u kratkom roku. To što privrednici sada i za kredite za održavanje likvidnosti traže duže rokove otplate, ukazuje na njihovo očekivanje da će ova kriza trajati znatno duže.
Prosječna efektivna kamatna stopa privredi za kredite za likvidnost odobrene u julu ove godine iznosi 4,31 odsto, dok je u istom mjesecu lani iznosila 4,48 odsto. To pokazuje da postoji blagi pad kamatnih stopa i da banke ne koriste postojeću situaciju za podizanje cijena usluga.
Za investicije samo 307 hiljada
Za realizaciju investicionih aktivnosti firme su u julu uzele kredite vrijedne svega 307 hiljada eura. Za ovu namjenu ni u julu prošle godine iznos nije bio mnogo veći - milion i po eura.
Za izgradnju građevinskih objekata i adaptacije, firme su u julu ove godine uzele 1,1 miliona eura, dok je lani u istom mjesecu ta suma bila i manja 426 hiljada eura. Za refinansiranje obaveza kod drugih banaka, privreda je u julu ove godine uzela kredite od dva miliona eura, a prošle godine je ta suma iznosila 3,2 miliona.
Za nabavku osnovnih sredstava, firme su u jule ove godine iz kredita potrošile 3,1 milion eura, a prošle godine 3,5 miliona. Gotovinskih kredita uzeto je 4,2 miliona eura, a u istom mjesu lani privrednici su dobili 4,4 miliona s ovom namjenom.
Za kupovinu automobila u julu firme su uzele kredite od 34 hiljade eura, dok je u istom mjesecu lani ta suma iznosila 157 hiljada eura.
Za ostale potrebe firme su u ovom mjesecu uzele kredite od 924 hiljade eura, a u julu prošle godine je suma bila znatno veća 6,8 miliona eura.
Prosječna efektivna kamatna stopa privredi za kredite za likvidnost odobrene u julu ove godine iznosi 4,31 odsto, dok je u istom mjesecu lani bila 4,48 odsto
Prosječna efektivna kamatna stopa za privredu na kredite odobrene u julu iznosila je 5,35 odsto. Za kredite koje je uzimala Vlada kamata je bila 3,73 odsto, dok je za građane 7,69 odsto.
Građani značajno manje uzimaju keš i stambene kredite
Od ukupnog iznosa od 21,9 miliona eura, koliko su od banaka dobili kredita u julu, građani su najviše uzeli gotovinskih kredita - u vrijednosti 13,2 miliona. U julu prošle godine građani su uzeli gotovinskih kredita u vrijednosti 28,7 miliona eura.
Za kupovinu stanova građani su uzeli stambene kredite vrijedne četiri miliona eura, dok su u julu prošle godine za tu namjenu podigli kredite vrijedne 6,5 miliona eura.
Za kupovinu robe široke potrošnje građani su u julu podigli kredite vrijedne 1,1 miliona eura, a u istom mjesecu prošle godine 978 hiljada eura.
Za redefinisanje obaveza kod drugih banaka građani su uzeli kredite od 1,9 miliona eura, a u julu prošle godine ta cifra je bila 2,2 miliona eura.
( Goran Kapor )