Iz šupljeg u prazno (2)

“Neko je napravio brljotinu i to će sad morati da se “pegla”...” (veza: nedeljnik Vreme, br. 1544, 6. 8. 2020, S. Georgiev). Ovako je istraživač-novinar sažeo suštinu nezakonitog spiskovanja u našeg sjevernog susjeda. Zvanična institucija sistema, koja nema ovlašćenja za NVO sektor, angažovana je tajnim “kanalima” ko zna kakvih naloga da odradi analizu priliva i odliva s transakcionih računa neposlušnih nevladinih organizacija (spisak). Kakav užasavajući-institucionalni autogol.

Uvod ima upotrebnu vrijednost i u našoj strukovno-uništenoj vuko***inici, slijedeći konkretne primjere nedavnog unižavanja važnih profesija: poreznika i računovođa-i-revizora.

Javno kastiganje o trošku integriteta poreznika u Crnoj Gori desilo se u primorskoj opštini (izvor: https://borba.me/pukla-tikva-u-... -u-baru-odbornik-…-napustio-partiju-sefa-nazvao-jadnikom-i-nesretnikom/; kao i https://www.in4s.net/isplivao-prljav-ves-u-barskom-...). Direktoru Poreske uprave CG bi trebalo da je posao da pod hitno uvede vanrednu upravu u poresku ispostavu na jugu zemlje, zbog sljedećeg citata: “Činjenica da je … (prezime partijskog drugara) visokokotiran u našem Opštinskom odboru je morala da ga obavezuje na lojalnost partiji. Naročito ako se ima u vidu da smo ga od vozača kamiona u Komunalnom preduzeću, preko policajca, poreskog inspektora i zamjenika direkora Uprave lokalnih javnih prihoda, protežirali i doveli do glavnog poreskog inspektora u Opštini, iako s krajnje oskudnim stručnim, a naročito intelektualnim kapacitetom“– kazao je naš sagovornik iz … Bar(a).”

Imena partije i fizičkog lica iz ove farse o CG tipičnoj neodgovornosti su izostavljena. Ključno pitanje se odnosi na sistemski-zgražavajuće: kako se realno vrši regrutacija među našim poreznicima. Svaka od ovih rečenica je znak namjernog slamanja CG ekonomije i naših javnih finansija. Kakvi amateri gluposti i sistemskog prljanja Crne Gore, što je prijemčivo-prepoznatljivo za “gromade” s pjene od mora, zagrizle u sopstveničko-interesne sujetnosti. Nevažno je da li ih je neko iz “centrale” kritikovao i “peglao”. Takve žovijalne igrarije, kako se u vladajućoj politici sve svodi na “čvrstu ruku” nekog bubašvapca iz Podgorice, očekivani su indikatori o institucionalnom kukavičluku neznavenih, koji na prikazani način, jednakim bahatostima u kaljugama lične osionosti, okreću leđa ekonomijama u opštinama i ekonomiji Crne Gore.

Suprotno navedenom lokalnom nepoštovanju zakona, poreski direktor je obavezan da sprovede ovlašćenja visoko-obavezujuće pozicije u javnim finansijama zemlje, koju pokriva još jedan petogodišnji mandat. Zadatak mu je da svakodnevno brani i dokazuje integritet i stručnost Poreske uprave CG, čak i kad nisu dovoljno znaveni. U vezi s citatom, odgovornost poreskog direktora je bila da objavi demanti na veb stranici PU CG. Iako bi to bila post-istina, bar bi odglumila naznaku da je institucija daleka od politike (posljednji pregled sajta 19. 8. 2020, prim. aut.). Završili smo u dubokoj šutnji, što je bjelodano potvrdilo kako je nepatriotsko važnije od institucionalnoga i sistemskoga, a tako se ne vode poreznici zemlje prema ne”klap”ovskom u budućnosti.

Drugi primjer crnogorskog liderstva u uništavanju strukovnosti pripada esnafskom institutu računovođa i revizora (ISR CG), koji izgleda planira da se samoukine u taštini ružnih licenci, dalekih od posvećenja računovođama i revizorima. Primjer se tiče međuodnosa različitih esnafskih tijela na tržištu, koja se odgovorno ne umiju, niti žele, dogovoriti oko minimuma zajedničkog, što bi bilo visoko-potrebno logičnom razvoju profesija.

Sekretar ISR-a se obratio kolegama/koleginicama, kao što slijedi: “Poštovane koleginice i kolege, Koristim ovu priliku da vam kao članovima/članicama ISRCG dostavim izvod iz presude Upravnog suda Crne Gore koji je oborio rješenja Ministarstva prosvjete povodom davanja licenci za školovanje ovlašćenih računovođa - IRRCG i Crnogorskom edukativnom centru. U prilogu su presude. Od samih početaka vjerovali smo da je zakonodavstvo, prateći propisi i regulativa na vašoj strani kao članova profesije od javnog značaja i jednog od osnovnih stubova građanskog društva i demokratije, a to su računovodstvo i revizija u privatnom i javnom sektoru. Vrijeme je pokazalo da su naše odluke, poštovanje zakona, podrška javnim i državnim institucijama Crne Gore naša ispravna orijentacija tj. da samo tako prosperiramo povezujući Crnu Goru s EU. Ova presuda nam je potvrda da je vaša nepokolebljiva vjera u stratešku orijentaciju i vrijednosti za koje se zalaže i baštini računovodstvena profesija Crne Gore bila osnov da izdržimo i da se izborimo za naša osnovna prava poštujući institucije sistema. Presuda Upravnog suda je prvi korak kao vid priznanja da smo na ispravnom putu.” (veza: e-mail od 5. 8. 2020. godine članovima/članicama ISR CG-a).

Iako posao strukovnih instituta nije da pišu o demokratiji, građanskom društvu, i/ili podršci javnim i državnim institucijama, već treba da jačaju širenje znanja i uvezanosti među članovima/članicama, u prethodnom obraćanju su istaknute neprecizne informacije, osporene kroz naredni citat, u kojem se tvrdi da se radi: “…o ’’povredi odredbi Zakona o upravnom postupku’’ kojim je prilikom donošenja Rješenja od strane Ministarstva prosvjete ’’povrijeđeno’’ pravilo iz člana 22 stav 7 Zakona o upravnom postupku, koje se odnosi na to da je pomenutim Rješenjem trebalo da: ’’Obrazloženje rješenja treba da bude razumljivo i da sadrži kratko izlaganje zahtjeva stranke, činjenično stanje na osnovu kojeg je rješenje donijeto, propise na osnovu kojih je rješenje donijeto,...’’ (izvor: e-mail prepiska prema članovima/članicama IRR CG-a, avgust, 2020).

Jednostavnije o istom: esnafski instituti (ISR; IRR; i još poneki), kojima je zadatak da budu lideri neprikosnovenog znanja među računovođama i revizorima u CG, perčinaju se decenijama oko para, kvadrata, bliskosti/udaljenosti od: resornog ministarstva, tugaljive akademije, kao i moćnika iz CB CG-a. Zato, kada Upravni sud ospori rješenja ministarstva prosvjete, to automatski ne znači da je vrijeme za samoglorifikaciju na suprotstavljenoj strani; predmetna sudska odlučivanja se odnose na povrede upravnog postupka, pa ne osporavaju edukacije u narednom periodu. Na sličnom tragu, nedavni intervju predsjednika UO ISR-a je zakonomjerno predstavio liderski poraz esnafa uz svjesno uništavanje strukovnosti, čemu imparcijalno svjedoči sljedeći citat: “ISRCG, kao ozbiljna organizacija profesionalaca, nikada nije, niti će donositi brzoplete odluke koje su od krucijalnog značaja po rad i opstanak Instituta. Mi smo profesionalne računovođe i revizori kojima se sve odluke baziraju na dokazima, a ne na priči „rekla-kazala“… (veza: https://www.vijesti.me/vijesti/ekonomija/460621...-nismo-zataskali-aferu-novac-ce-biti-vracen). Na stranu što je svakom rečenicom iz intervjua predsjednik UO ISR-a dokazao da je “rekla-kazala” tip nelidera u bankarskom sektoru zemlje. Intervju predstavlja pokušaj javnog razvodnjavanja duboke krize ISR-a, što ne umanjuje profesionalnu neugodnost da se pažljivim čitanjem određenih rečenica može identifikovati diskretna, no opipljiva prijetnja prethodnoj šefici računovodstva ISR-a. Takvo strukovno i upravljačko nepočinstvno zakucava posljednji ekser u vonjajući kovčeg pregolemog neznanja, koje će resorno ministarstvo sada morati sistemski da razrješava.

Drugačije o istom: konundrum “dođeš-mi-dođem-ti-licencu” slika petrifikovano stanje na tržištu, koje odgovara političkim moćnicima i privrednicima, regrutovanim kroz CG decenijsku gotovinsku kafanokratiju. Njihov prezir u vezi s obavezujućim kvalitetom finansijskih izvještaja u crnogorskoj ekonomiji jeste neozbiljno privredničko štetočinstvo koje ne obezbjeđuje održivi razvoj CG ekonomije. Zato je misija esnafskih institucija da uz strukovnu dosljednost i uz inkluzivnu profesionalnost smanjuju i rješavaju očigledni, višedecenijski, okivajući prezir CG privrednika prema brojkama, knjiženjima i izvještajima iz dokazive dokumentacije poslovnih transakcija.

Kad se podvuče crta, vrijeme netačnosti u (ne)razvojnom ponašanju instituta, koji se bave računovodstvom i revizijom u zemlji, ne može da opravda nerad u struci, koji se pride dokumentuje kroz onomadašnji jalovi javni stav da poslove računovodstva i revizije u kvalitetu sprečavaju “mesari i lugari” (citat, 2012. godine). Kada će se ova tragedija u grotesci na nivou sistema srediti(?), krucijalno je pitanje za predstojeći oporavak naše ekonomije, pošto računovođe i revizori, odnosno poreznici, kada rade svoj posao, snaže fokusiranost oko korisnosti u razvoju, što je neupitni putokaz o objektivnoj izuzetnosti rezultata, koji proističe iz izvršavanja javnih djelanja.

( Mila Kasalica )