Jugoslovenska arhitektura u MoMA u Nujorku: Crteži i snimci 1948-1980
“Ka betonskoj utopiji: Arhitektura u Jugoslaviji, 1948-1980”, naziv je izložbe koja će biti otvorena 15. jula
Muzej moderne umjetnosti (MoMA) u Njujorku najavio je za drugu polovinu 2018. godine reprezentativnu izložbu jugoslovenske arhitekture iz perioda od 1948. do 1980. godine, prenosi portal seecult.org.
“Izložba će obuhvatiti više od 400 crteža, modela, fotografija i filmskih snimaka iz gradskih arhiva, privatnih i muzejskih kolekcija iz cijelog regiona” piše Seecult.
Izložba nazvana “Ka betonskoj utopiji: Arhitektura u Jugoslaviji, 1948-1980” biće otvorena 15. jula u njujorškom Muzeju moderne umjetnosti i postavku je moguće posjetiti do 13. januara 2019. naredne godine.
“Ovo će biti prvo predstavljanje izuzetnih djela vodećih arhitekata socijalističke Jugoslavije američkoj i međunarodnoj javnosti. Izložba će istaći značajan, ali još uvijek nedovoljno istražen opus modernističke arhitekture, čije napredno razmišljanje ima uticaj i danas”, istakli su iz MoMA.
Jugoslovenske arhitekte odgovorile su na kontradiktorne zahtjeve i uticaje razvojem poslijeratne arhitekture koja je podjednako bila na liniji, ali se i razlikovala od pristupa koje je bilo moguće vidjeti u ostatku Evrope i šire.
“Jugoslovenska arhitektura koja je obuhvatala i nebodere građene u stilu međunarodne prakse i brutalističke 'društvene kondenzatore', manifestovala je radikalnu raznolikost, hibridnost i idealizam koji su karakterisali i samu jugoslovensku državu”, navodi MoMA u najavi izložbe i dodaje da izložba istražuje širok raspon tema - od procesa urbanizacije velikih razmjera, preko upotrebe tehnologije u svakodnevnom životu, spomenika i memorijalizacije, do globalnog dometa jugoslovenske arhitekture.
Izložba će obuhvatiti radove najvažnijih jugoslovenskih arhitekata, među kojima su Bogdan Bogdanović (1922-2010), Juraj Neidhardt (1901-1979), Svetlana Kana Radević (1937-2000), Edvard Ravnikar (1907-1993), Vjenceslav Richter (1917-2002) i Milica Šterić (1914-1998).
“Od skulpturalnog enterijera Bijele džamije u ruralnoj Bosni, preko rekonstrukcije Skoplja posle zemljotresa 1963. godine, koju je osmislio japanski arhitekta Kenzo Tange, do Novog Beograda sa velikim ekspresivnim stambenim blokovima i javnim zgradama, izložba istražuje jedinstveni raspon formi i oblika produkcije jugoslovenske arhitekture i njen distinktivan, a višestruki karakter”, piše Seecult.
Iz MoMA navode da je Jugoslavija, iako pozicionirana između kapitalističkog Zapada i socijalističkog Istoka, izbjegla hladnoratovsku podjelu izborom “trećeg puta”, kao jedna od vodećih zemalja Pokreta nesvrstanih, koji je osnovan 1961. godine i formalno nije pripadao nijednom bloku.
“Istovremeno, jugoslovenska vlada je započela ubrzanu modernizaciju i izgradnju, u cilju privrednog razvoja, unapređenja svakodnevnog života građana i afirmisanja raznovrsnostin kultura u regionu. Država je proširila te napore i izvan granica, unapređujući urbanizam i izgradnju širom zemalja u razvoju, posebno nesvrstanih zemalja u Africi i na Bliskom istoku”, napisali su o nekadašnjoj zemlji.
( Jelena Kontić )