Ekološki vezovi i na ostrvu Katič

NVO Mediteranski centar za ekološki monitoring (MedCEM) tokom avgusta nastavila je prošle godine započetu akciju postavljanja ekoloških sidrišta za manje brodove u oblasti budućeg zaštićenog područja u moru (ZPM) Katič.

To je, kako je saopšteno iz te NVO, jedna u nizu aktivnosti koje su planirane da se u prošloj, ovoj i sljedećoj godini sprovedu na tom području u okviru CEPF projekta “Podrška lokalnim zajednicama u zaštiti i promociji potencijalnog morskog zaštićenog područja - Katič”, koje se sprovode zajedno sa NVO Green Home i Crnogorskim društvom ekologa.

“Pored prošle godine postavljenih, a ove godine obnovljenih pet mjesta za vez brodova ispred Petrovačke plaže, ovog ljeta instalirano je još pet vezova na istočnoj strani ostrva Katič. Svrha ovih vezova je zaštita livada morske trave Posidonia oceanica, izuzetno značajne vrste koja čini jedno od najvažnijih staništa Mediterana”, saopšteno je iz MedCEMa.

Za razliku od tradicionalnih sidrišta gdje je po morskom dnu išao lanac koji bi uništavao morsko dno u okolini veza, ova vezišta imaju lanac postavljen pri površini, tako da je efekat amortizacije sile potezanja isti, ali bez negativnog uticaja na morsko dno.

Posidonia oceanica je spororastuća i dugoživeća biljka za koju je u Crnoj Gori uobičajen naziv “murava”. Danas Posidonia oceanica, kao endem Mediterana, predstavlja stanište zaštićeno brojnim međunarodnim ali i nacionalnim konvencijama i zakonima. Razlog tome je ponajviše činjenica da je do danas poznato više od 2000 različitih morskih organizama koji u nekom periodu svog razvoja koriste ovu biljku i vezuju svoj životni ciklus za nju. Drugi, ne manje važan razlog, jeste činjenica da je kao posljedica ljudskih djelatnosti odumiranje ove biljke registrovano u 20. i na početku 21. vijeka brže i veće nego što je ikada registrovano u prošlosti Mediterana.

Jedan od načina je umanjenje negativnog uticaja koje ima sidrenje manjih plovila na takvoj vrsti dna. Povlačenjem sidra čupaju se izdanci trave i stvaraju “ožiljci” na kompaktnoj livadi, a učestalo ponavljanje takvog sidrenja dovodi do degradacije, povlačenja i potpunog odumiranja livade. Stoga se svuda u Meditaranu postavljaju bove za vez brodova, koje pod vodom imaju sistem sidrenja koji obezbeđuje minimalan uticaj na morsko dno.

NVO Mediteranski centar za ekološki monitoring (MedCEM) je u proteklih osam godina u akvatorijumu budućeg ZPM Katič postavilo više ovakvih bova.

( Dejan Peruničić )