Domaće kompanije mogu na NATO trpezu: Vino i pršuta među 97 proizvoda

Na zahtjev privrede i drugih subjekata do sada su dodijeljena 144 NATO koda, među kojima su kodovi za namjensku industriju (pištolji, puške, eksplozivi...), kao i robu široke potrošnje (razne vrste vina, lozove rakije, pršut, mesne prerađevine, izvorske vode).

U Crnoj Gori, kodifikovano je ukupno 97 originalnih crnogorskih proizvoda. U posljednje vrijeme posebno je izražen i interes NVO sektora, jer im je kod neophodan administrativni uslov za apliciranje za projekte kod SAD i drugih NATO zemalja.

To je rečeno “Vijestima” u Ministarstvu odbrane čija Direkcija za standardizaciju, kodifikaciju i kvalitet, kao Nacionalni kodifikacioni biro (NCB) Crne Gore kodifikuje originalne crnogorske proizvode.

Sticanjem člnastva u NATO-u i dodjelom NATO koda crnogorski privrednici imaju mogućnost da svoje proizvode i usluge plasiraju na tržište zemalja članice te vojne organizacije, ali i da budu potencijalni dobavljači NATO komandi i agencija koje raspisuju razne tendere za nabavku različite opreme, softvera, usluga, hrane, pića ...

“NCB Crne Gore je do sada kodifikovao proizvode namjenske industrije i široke potrošnje. Neki od kodifikovanih proizvoda namjenske industrije su pištolj, puška, ručna granata, eksploziv, piropatrone... Kodifikovani proizvodi široke potrošnje su razne vrste vina, razne vrste svježe izvorske i mineralne vode, lozova rakija, medovina, pršut, mesne prerađevine, trajno konzervisana hrana…” kazali su iz resora kojim rukovodi Predrag Bošković.

NCB Crne Gore kodifikuje originalne crnogorske proizvode, novonabavljena tehnička sredstva i opremu Vojske Crne Gore i dodjeljuje kompanijske (entitetske) kodove privrednim i drugim subjektima u Crnoj Gori.

“Nakon pištolja 'tara', prvog kodifikovanog proizvoda u Crnoj Gori, kodifikovano je ukupno 97 originalnih crnogorskih proizvoda, prema zahtjevima crnogorskih firmi. Uz to, kodifikovana su novonabavljena tehnička sredstva i oprema Vojske Crne Gore prema dodijeljenim prioritetima. U toku su pripreme i ugovaranja za kodifikaciju predviđenih komponenti za nove helikoptere. Na zahtjev privrednih i drugih subjekata u Crnoj Gori, dodijeljena su ukupno 144 koda”, objasnili su u ministarstvu.

Iz tog Vladinog resora su istakli da su mnogi zainteresovani potpuno informisani o benefitima kodifikacije.

“Predstavnici namjenske industrije su jasno kazali da im kodifikacija otvara tržište naoružanja i vojne opreme širom svijeta. Nastavićemo da promoviše benefite kodifikacije, što je do sada rađeno najčešće u saradnji sa Privrednom komorom. Vlada je već preduzela korake da nakon prijema u NATO, nastavi sa stvaranjem potrebne infrastrukture za korišćenje benefita koji proizilaze iz članstva. Odlukom Vlade formirano je Koordinaciono tijelo za pružanje podrške privrednim društvima u ostvarenju ekonomskih benefita članstva u NATO-u i saradnje sa pojedinačnim NATO članicama. Tim tijelom rukovodiće Ministarstvo ekonomije. Cilj je da se na jednom izvoru dobijaju neophodni podaci o aspektima i procedurama oko kodifikacije, ali i učešća na tenderima...” kazali su u ministarstvu.

Proces dodjeljivanja entitetskih kodova je sada olakšan, jer je u potpunosti u nadležnosti NCB Crne Gore i može se završiti do kraja u Crnoj Gori. Iz ministarstva su naglasili da privredni i drugi subjekti su već izrazili zadovoljstvo relativno brzim postupkom dobijanja NATO kodova, što nije slučaj sa upisom u druge baze podataka koje su van odogovornosti NCB Crne Gore.

“Ministarstvo odbrane je već promovisalo benefite kodifikacije, što je povećalo interesovanje za dobijanje NATO kodova, naročito kod davaoca usluga. U zadnjem periodu posebno je izražen i interes NVO sektora, jer im je kod neophodan administrativni uslov za apliciranje za projekte od strane SAD i drugih NATO zemalja. To najbolje pokazuje podatak da do sada imamo dodijeljenih 144 kodova u Crnoj Gori. Više ne postoje administrativne prepreke za plasman crnogorskih proizvoda na NATO tržište i učešće na tenderima NATO agencija, komandi ili pojedinačnih NATO zemalja”, rekli su u ministarstvu.

Kako su dodali, dosadašnja saradnja ministarstva sa privrednim i drugim subjektima pokazuje da u Crnoj Gori postoje veoma kvalitetne i ambiciozne male i srednje kompanije za proizvodnju i usluge, koji žele da svoje aktivnosti prošire van granica Crne Gore, na tržište NATO zemalja.

Slobodan pristup NATO investicionim fondovima

Nakon prijema u NATO, potpuno je slobodan pristup NATO materijalnim standardima, koji se smatraju najkvalitetnijim u odbrambenoj industriji. Takođe, kvalitet proizvoda namjenske industrije će biti u potpunosti propisan i kontrolisan prema NATO standardima.

Biće slobodan pristup NATO investicionim fondovima, ali i fondovima za nauku ili obrazovanje, a slobodno je angažovanje i zaposlenje stručnjaka i eksperata iz Crne Gore u različitim NATO tijelima. Crna Gora je pristupila NATO kodifikacionom sistemu 2010. godine, ali sa mogućnošću korišćenja samo jedne kodifikacione baze (NATO master katalog referenci logistike), sa podacima koje su kodifikovale druge zemlje.

Nakon toga, obezbjeđenjem nekoliko neophodnih sertifikovanih softvera (BULCOD, NATO Mail Boks i pristup NATO Biznis sistemu), Crna Gora je dobila dozvolu da se priprema i za najviši nivo kodifikacije namijenjen zemljama koje nisu članice NATO-a (Tier2).

To znači da je Crnoj Gori bila dozvoljena kodifikacija proizvoda i privrednih subjekata, ali uz kontrolu i mogućnost korekcije od strane NATO zemalja i Agencije za podršku i nabavku NSPA. Sve administrativne uslove za Tier2 nivo, Crna Gora je postigla u predpristupnom periodu do 2017. godine. Vrlo važna promjena je da je otpočela razmjena kodifikacionih podataka i transakcija u oba smjera sa svim NATO i Tier2 nacijama.

Prijemom u NATO, Crna Gora je stekla najviši nivo u kodifikaciji, što znači da je NCB Crne Gore u potpunosti preuzeo odgovornost kako na nacionalnom nivou, tako i kao međunarodni subjekt u NATO kodifikacionom sistemu.

Crna Gora na sastancima glavne grupe nacionalnih direktora NATO komiteta (AC 135) za kodifikaciju, sada ravnopravno učestvuje i odlučuje o razvoju NATO kodifikacionog sistema sa najrazvijenijim zemljama Zapada.

Vojska će imati najveće benefite

NATO Agencija NSPA je predala NCB-u Crne Gore odgovornost za dodjeljivanje entitetskih kodova. Time Ministarstvo odbrane postaje jedini nacionalni garant tačnosti i kontrole unosa tih podataka.

“Crna Gora će ubrzo biti podvrgnuta tzv. System Compliance testu, kojim treba da potvrdi potpunu sposobnost za kodifikaciju, za šta je NCB Crne Gore spreman. To će značiti da će naši privredni subjekti moći da sve poslove oko kodifikacije završe u Crnoj Gori, kao i da učestvuju na tenderima NATO Agencija, komandi ili pojedinačnih NATO zemalja.

Vjerovatno najveći benefiti očekuju Vojsku Crne Gore, koja će imati olakšan pristup dobavljačima, uz uvođenje kodifikacione klauzule u ugovore, kao i pristup jeftinijim proizvođačima rezervnih dijelova i opreme, interoperabilnost u logistici u međunarodnim misijama…”, objasnili su u ministarstvu.

Sistem kodifikacije će biti platforma za razvoj i upotrebu logističkog softvera kao značajnog elementa u upravljanju materijalnim resursima u Ministarstvu odbrane.

( Marija Mirjačić )