Treba živjeti sa vašim bezdušnim objektima

Arhitekte Ivan Milošević i Andrej Mitrović, umjesto da se ljute na mještane Donje Lastve koji protestuju, i mene koji izvještavam o “buri oduševljenja“ što je u lokalnoj zajednici izazvala jedna od njihovih kreacija - stambeni objekti “Gemini“, trebaoi bi prije toga da se zamisle oko toga šta su napravili. Jer, arhitektura jeste nauka, ali i svojevrsna umjetnost.

Svakom umjetniku je, valjda, cilj da svojim djelom impresionira i oduševi publiku, a ne, kao što je to slučaj kod projekta “Gemini“, kako kažu, višestruko nagrađivanih arhitekata Miloševića i Mitrovića, da izazove zgražavanje i manje-više jednodušnu osudu onoga ko je tako nešto “nacrtao“.

Tačno je da nisam stručnjak za arhitekturu, ali sam ipak dovoljno pismen i intelektualno sposoban da mogu pročitati UTU i ono što piše u njime, uporediti sa idejnim riješenjem dvojice arhitekata. UTU: “Arhitektonski volumeni novih objekata moraju biti pažljivo projektovani sa ciljem dobijanja homogene slike naselja. Kako se radi uglavnom o stambenim objektima koji se implementiraju u već djelimično izgrađeni prostor, novi objekti oblikovno i materijalizacijom treba da podrže ambijent prije svega u naslijeđenom tradicionalnom maniru“.

Idejno riješenje: dva objekta oblikovana tako da podsjećaju na umanjene kopije hotela “Žabljak“ ili “Jezera“ sa Žabljaka, i otvorenim bazenom od 10 metara na suterenskoj etaži (koja je nota bene, NAD zemljom u visini maltene jednog sprata), sa materijalizacjom tipa sitnozrnasti bavalit kao završna obloga demit fasade, krovni pokrivač od limenih sendvič penala, ravni krovovi nasuti sitnozrnastim šljunkom, drvene lamele tipa Woodn (Italija) na aluminijumskoj podkonstrukciji na otvorima bočnih fasada, i isti takav drveni deking oko bazena.

Nema šta, maksimalno ispoštovana tradicionalna mediteranska, primorska arhitektura i materijalizacija objekata. Bravo za arhitekte Mitrovića i Miloševića i još veći apaluz molim za glavnog državnog arhitektu koji je sve ovo aminovao. Ajmo još malo o UTU i idejnom riješenju: Milošević i Mitrović su vjerovatno želeći da ostvare traženu “homogenu sliku naselja“ iskoristili maksimalne DUP-om dozvoljene gabarite za objekte “Gemini“ - četiri (zapravo pet, ako brojimo i suteren koji to nije jer je nad zemljom) nadzemne etaže u naselju gdje nema kuće koja ima više od jednog sprata, i zauzeli površine pod objektima od 181 i 201 kvadrat koliko ukupnu površinu nemaju na svim svojim etažama gotovo sve ostale kuće u naselju VII kvart. A šta tek reći za “zajedničku suterensku etažu“ ova dva objekta koja je površine od čak punih 878 kvadrata? I koja se pritom, nalazi NAD zemljom, a ne ispod nje? To je za tričavih samo nešto preko 310 kvadrata više nego što dozvoljava DUP-om predviđeni indeks zauzetosti (0,4) za ove dvije urbanističke parcele koje imaju ukupnu površinu od 1.419,5 kvadrata.

Kako objasniti usklađenost sa DUP-om i “jednoporodičnim stanovanjem“ čak 20 parking mjesta u garaži objekata u kojem bi zvanično, trebalo da živi ukupno osam porodica? Možda time što neki od većih stanova koje su u “Geminiju“ projektovali Milošević i Mandić, pored klasične, imajuju i, zamislite, čajne kuhinje i po dva dnevna boravka i to tako zgodno pozicionirane, da je jednostavnim “otvaranjem“ novih vrata u holovima, moguće veoma lako taj veliki stan pretvoriti u dva manja.

I tu onda dolazimo do pitanja sa koliko je ozbiljnosti i odgovornosti prema svojim obavezama, glavni državni arhitekta u januaru 2019. kada je potpisao ovakvo idejno riješenje nagrađivanih arhitekata Miloševića i Mitrovića, zapravo radio svoj posao za koji ga ne plačaju investitori (kao što rade u slučaju arhitekata Miloševića i Mitrovića), već građani Crne Gore - između ostalih, i oni koji žive u Donjoj Lastvi, u susjedstvu objekata kojima su ta dvojica podgoričkih arhitekata već “uljepšali“ i “blagoslovili“ to naselje.

O njihovoj etici i odnosu prema poslu najbolje govori to što su na skoro svakom od njih (uključujući i “Gemini“) Milošević i Mitrović išli maltene do maksimalnih (dakle, ne i obaveznih) gabarita koje im dozvoljava DUP (ponekad “malo okolo“ i preko tih gabarita), što su stvorili betonske mastodonte oko kojih maltene nema ni lista zelenila već su naprotiv zbog njih padali i sječeni i stoljetni borovi (primjer objekat “Stare škole“) te što ni najmanje nisu vodili računa o tome kakav će biti život ljudi u tim i takvim objektima, a još manje kako će sa njima i oko njih, živjeti ljudi koji su imali (ne)sreću da im komšiluk “crtaju“ ovako ugledni i nagrađivani arhitekti.

( Siniša Luković )