Prljava bitka za nasljednika Angele Merkel

Demohrišćani (CDU) njemačke kancelarke Angele Merkel se, prema istraživanjima javnog mnjenja, visoko kotiraju ali njihova popularnost maskira ozbiljnu napetost među visokim partijskim zvaničnicima zbog unutrašnjih podjela izazvanih odlaganjem glasanja za novog lidera.

Odluka rukovodstva CDU u ponedjeljak da odloži stranački kongres zakazan za 4. decembar na kojem bi bio izabran novi lider izazvala je unutrašnje podjele, a jedan od kandidata, Fridrih Merc tvrdi da ga određeni elementi u establišmentu CDU ne žele na čelu stranke.

Usljed toga CDU se, prema pisanju Rojtersa, suočava sa bitkom za lidersku poziciju koja bi mogla da se oduži najmanje do proljeća što znači da će novi lider imati malo vremena da izađe iz sjenke Angele Merkel.

Vodeći zvaničnici CDU, koji tvrde da su odložili kongres zbog pandemije koronavirusa, zabrinuti su za sklad i disciplinu unutar stranke - koja je obično na visokom nivou - i to u izbornoj 2021. godini.

„Pojedini strahuju da poraženi kandidat za lidera neće moći da se pomiri sa tom odlukom nakon izbora“, kazao je za Rojters jedan visoki partijski zvaničnik, dodajući da je Merc podstakao te strahove izjavama da je stranački kongres odložen iz zadnjih namjera.

U pitanju je upravljanje najvećom evropskom ekonomijom u eri poslije Angele Merkel, koja je kazala da se neće ponovo kandidovati na izborima sljedeće jeseni nakon što je dominirala evropskom scenom od 2005. godine i osvojila podršku njemačkih birača.

Juče objavljeno istraživanje javnog mnjenja koje je za list „Bild“ sprovela agencija INSA pokazalo je da Merkelin konzervativni savez CDU i njene bavarske sestrinske partije CSU uživa podršku od 35, 5 odsto birača ispred Zelenih koje podržava 17,5 procenata i socijaldemokrata koji imaju podršku od 14,5 odsto.

Popularnost CDU je rezultat Merkelinog kompetentnog upravljanja tokom pandemije sa mnogo nižom stopom zaraze u Njemačkoj u odnosu na susjedne zemlje.

Međutim, odlazeća predsjedavajuća CDU Anegrat Kramp Karenbauer upozorila je trojicu kandidata za stranačke lidere – Merca, Armina Lašeta i Norberta Retgena - da se ne upuštaju u „razorno takmičenje“ pošto novi lider bude izabran, kazali su stranački zvaničnici.

Rivalitet je već postao ružan i ličan, piše britanska agencija.

Merc tvrdi da je odluka izvršnog stranačkog odbora o odlaganju kongresa „protivna partijskoj bazi“.

On je za list „Velt“ takođe kazao da ima „jasne naznake“ da je Lašet „poslao poruku da mu je potrebno više vremena kako bi unaprijedio svoju poziciju“.,

Mihael fon Aberkon, saveznik Merca i poslanik iz redova CDU, kazao je da napori Lašetovih pristalica da kao „teoriju zavjere“ odbace tvrdnje da establišment CDU ne želi Merca za lidera pokazuje razmjere napetosti.

Izvršni odbor CDU - i Lašet - insistiraju da bi zbog pandemije bilo neprikladno da 1001 delegat održe kongres u Štutgartu 4. decembra.

Ankete pokazuju da je Merc među članovima CDU popularniji od Lašeta, koji je premijer Sjeverne Rajne Vestfalije, i Retgena, spoljnopolitičkog eksperta. Međutim stranačka elita, sa kojom su delegati bliski, favorizuje Lašeta.

Njemački ustav dozvoljava partijama da održavaju sastanke preko interneta ali glasanje za izbor zvaničnika mora biti lično. To se može obaviti poštanskim putem, međutim budući da nijedan od kandidata za lidera CDU vjerovatno neće dobiti apsolutnu većinu u prvom krugu glasanja, vjerovatno će biti neophodno održavanje drugog kruga - što znači da će proces potrajati. „Neće izbjeći da održe normalan stranački kongres“, kazao je za Rojters jedan zvaničnik CDU. „Svaka druga opcija je previše komplikovana“.

Rast broja zaraženih znači da redovni CDU kongres možda neće biti moguće održati do sredine naredne godine, a Njemačka nove savezne izbore mora održati najkasnije do 24. oktobra 2021.

Lijevo orijentisani SPD je već izabrao Olafa Šulca, koji je ministar finansija u Merkelinoj širokoj koaliciji, za kandidata za kancelara. Iz te partije je saopšteno da ne žele da obnavljaju neprirodni desno-lijevi vladajući savez.

Za razliku od SPD-a, demohrišćani vjeruju u osvajanje i zadržavanje vlasti“, kazao je Jozef Jofe, urednik nedjeljnika „Cajt“. „Zbog toga, oni održavaju disciplinu kao dobra vojska“.

On smatra da će odlaganje kongresa imati nepredvidive posljedice, ali „ukoliko Njemačka povrati javno zdravlje i rast, novi kancelar će biti iz redova CDU/CSU“.

( Nada Bogetić )