Vojnicima ograničili kretanje

Načelnik generalštaba Vojske Crne Gore (NGŠ), general-major Dragutin Dakić izdao je 8. jula naređenje kojim je ograničio prava na slobodno kretanje pripadnika Vojske Crne Gore, iako u tom trenutku za to nije imao uporište u zakonu, niti u tada važećim mjerama zdravstvenih vlasti u vezi sa sprečavanjem širenja koronavirusa.

Ovo naređenje i dalje je na snazi.

Iz Ministarstva odbrane i Generalštaba VCG, ni nakon pet dana, nisu odgovorili na pitanja „Vijesti“ i objasnili da li je general Dakić ovakvim postupkom povrijedio ljudska prava profesionalnih pripadnika vojske, ograničivši im slobodu kretanja, mimo zakonskih mogućnosti koje mu stoje na raspolaganju.

“Vijestima” je dostavljeno naređenje komandanta Vazduhoplovstva VCG, potpukovnika Bojana Blagojevića od 9. jula kojim on, pozivajući se na naređenje NGŠ od prethodnog dana, zabranjuje pripadnicima Vazduhoplovstva VCG, sva putovanja u inostranstvo privatnim povodom.

Osim na naređenje generala Dakića, potpukovnik Blagojević se u svom naređenju pozvao i na „privremene smjernice Instituta za javno zdravlje za prevenciju infekcije koronavirusom (kovid-19) i naredbe Nacionalnog koordinacionog tijela (NKT) za borbu protiv zaraznih bolesti za preduzimanje mjera za suzbijanje i sprečavanje širenja koronavirusa.

Međutim, ni u Privremenim smjernicama IJZ, niti u tada niti sada važećim naredbama NKT-a, nigdje nije propisano da se zbog sprečavanja širenja koronavirusa, bilo kojem građaninu Crne Gore, a posebno ne pripadniku neke od državnih službi, zabranjuje da putuje u inostranstvo, bilo kakvim povodom. U naređenju komandanta Vazduholovstva stoji i da se “u izuzetnim slučajevima (liječenje člana porodice, smrtni slučajevi, posjeta članovima porodice u slučaju bolesti i sl.) ista (putovanja u inostranstvo) mogu odobriti, ali samo na osnovu predloga načelnika ili komandira, radi odobravanja od strane pretpostavljene komande”.

Izvori “Vijesti” iz VCG tvrde da su tada, pozivajući se na naređenje NGŠ Dakića od 8. jula, istovjetna naređenja o zabrani putovanja pripadnika VCG u inostranstvo privatnim povodom, izdali i komadanti Mornarice, odnosno Kopnene vojske.

Po članu 48 Zakona o VCG, lice u službi u Vojsci može putovati u inostranstvo, s tim što je dužno da putovanje prijavi pretpostavljenom starješini na položaju komandanta samostalnog bataljona, njemu ravnog ili višeg položaja. “Licu iz stava 1 ovog člana načelnik Generalštaba može ograničiti putovanje u inostranstvo zbog potreba službe. Lice iz stava 1 ovog člana, u slučaju ratnog, odnosno vanrednog stanja, može putovati u inostranstvo samo po odobrenju ministra”, piše dalje u članu 48.

U vrijeme kada je general Dakić donio ovu naredbu nije (kao što je to slučaj i danas kada imamo višestruko veći broj zaraženih koronavirusom nego početkom jula) u Crnoj Gori nije bilo proglašeno vanredno, a kamoli ratno stanje da bi se mogle uvoditi restrukcije u slobodi kretanja ljudi koji rade u oružanim snagama.

Isto tako, ni “potrebe službe” VCG tada nisu bile uopšte povećane u odnosu na one koje su bile tokom proljeća, u vrijeme prvog talasa korone u Crnoj Gori, kada je VCG bila pojačano angažovana na dezinfekciji javnih površina i čuvanju karantina, a da bi takvo nešto moglo opravdati Dakićevu odluku da svim svojim potčinjenima u vojsci ograniči slobodu kretanja.

Zbog sličnih postupanja generala Dakića, komandanata nekih od vidova VCG te većih vojnih jedinica prema svojim potčinjenima, ali i postupaka ministra odbrane Predraga Boškovića (DPS) od početka godine kada su se oni bukvalno obrušili na pripadnike VCG koji su učestvovali u litijama Mitropolije crnogorsko-primorske, cijeli crnogorski sistem odbrane je bio meta kritika aktivista za ljudskih prava, institucije Ombudsmana i nekih od poslanika Evropskog parlamenta.

( Siniša Luković )