Šest mjeseci više nije prepreka za glasanje

Odredbe Zakona o izboru odbornika i poslanika, koje biračima na lokalnim izborima uskraćuju pravo glasa ukoliko su se preselili u drugu opštinu i tamo živi manje od šest mjeseci, prestale su od juče da važe.

One su ukinite odlukom Ustavnog suda, koja je juče objavljena u “Službenom listu”. Takođe i stavka istog zakona koja je sporila pravo glasa za one koji su “poslovno nesposobni”, a o čijoj diskrimnatorskoj postavki se razgovaralo i pred nedavne izbore 30. avgusta.

Inicijativu za ocjenu ustavnosti stavki Zakona o izboru odbornika i poslanika podnio je ranije građanski aktivista Demir Hodžić, ona je bila mnogo šira ali je Ustavni sud prihvatio samo te dvije. Odluku je potpisala, kako se navodi, predsjedavajuća sutkinja Desanka Lopičić i datirana je 6. novembra.

Naredne godine Crnoj Gori predstoje loklani izbori u više opština, između ostalog u Nikšiću i Cetinju.

Ustavni sud je odluku donio bez odgovora Vlade i Skupštine Crne Gore, što se navodi u njoj.

Podsjeća se da u zakonu piše da pravo da bira i bude biran za odbornika ima birač koji je navršio 18 godina života, koji je poslovno sposoban, koji ima prebivalište u Crnoj Gori najmanje dvije godine i koji ima prebivalište u opštini, odnosno gradskoj opštini, kao izbornoj jedinici, najmanje šest mjeseci prije dana održavanja izbora.

“Ustavni sud je, nakon razmatranja sadržine osporenih odredaba Zakona utvrdio da su se stekli uslovi da se ukinu odredbe članova... u dijelu koji glasi - koji je poslovno sposoban i najmanje šest mjeseci prije dana održavanja izbora”, piše u odluci.

U inicijativi je pisalo da je odredba o šest mjeseci dodatni boravišni cenzus u opštini, te da bi to moglo uticati da jedan broj građana koji su u tom periodu promijenili mjesto stanovanja, neće moći ostvariti svoje biračko pravo za lokalne izbore.

U objavljenoj odlucu US citira se Protokol broj 1. uz Evropsku konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, odnosno odredba koja, kako se navodi, obavezuje visoke strane ugovornice da u primjerenim vremenskim razmacima održavaju slobodne izbore sa tajnim glasanjem, pod uslovima koji obezbjeđuju slobodno izražavanje mišljenja naroda pri izboru zakonodavnih tijela.

Kada je u pitanju odredba koja je zabranjivala pravo glasa za poslovno nesposobne, po ocjeni Ustavnog suda, kako piše, svrha ograničenja biračkog prava propisivanjem da je birač poslovno sposoban, bila je legitimna, ali nije srazmjerna cilju koji se želio postići....”, jer iz njih proizilazi apsolutna zabrana glasanja svakom licu kojem je oduzeta poslovna sposobnost i koje je stavljeno pod starateljstvo, bez obzira na njegove stvarne sposobnosti”, piše u odluci.

( Mila Radulović )