Eh, što poćerasmo Austrougare

Gradonačelnik Budve i predsjednik NVO “Grbalj - Opština” Marko Bato Carević ocijenio je da Grbljani imaju istorijsku i moralnu obavezu da isprave veliku nepravdu - ukidanje statusa opštine 1945. godine.

Tvrdi da je postojala vjekovima, da od obnove, što bi značilo i otcjepljenje od Budve, nijesu odustali, a kada je riječ o granicama - citira pjesmu koju su, kako kaže, Grbljani pjevali na svadbama:

“Od tunela do tunela, 20 je srpskih sela“.

Pojašnjava da se opština Grbalj prostirala od tunela Vrmac do tunela Mogren, ukupno 20 sela - po 10 u Donjem i Gornjem Grblju.

“To je teritorija od ‘tunela do tunela’, ispod Mirca, ide skroz ispod Lovćena, tačno kako voda valja, to je gore bila Crne Gora, a ovo je Boka. NVO ‘Grbalj - Opština’ nije odustala od svoje incijative. Nadam se da ćemo u narednom periodu ispraviti tu istorijsku nepravdu jer je Grbalj imao svoju opštinu. Ne tražimo nešto što Grbalj nije imao, nego je nepravedno ukinuta i podijeljena između tri opštine - Kotoru je pripao najveći dio, a manji djelovi Budvi i Tivtu“, navodi Carević u razgovoru za “Vijesti“.

Ističe da samo traže da Grblju bude vraćeno ono što je imao i da će insistirati na tome jer se taj kraj, “kroz istoriju, zaustavljao i zapostavljao”.

“Danas je to jedan od najnerazvijenijih krajeva Crne Gore. Da raspolaže značajnim resursima, dovoljno govori podatak da imamo 22 kilometara obale, a da smo zapostavljani svjedoči i to da je tek prije dvije godine donesena planska dokumentacija za ovo područje, koje je nažalost bilo predviđeno da na njemu budu samo deponije“, kaže Carević.

On je naglasio da je podmorski i kabl za trafo-stanicu devastirao Trsteno - “najljepši zaliv na ovom dijelu Jadrana”.

“Vidite kuda je kabal prošao, nešto što ni u snu niko normalan ne bi uradio i postavio onako trafo-stanicu koja svojim magnetnim poljima uništava živote i zdravlje ljudi i životinja. U tako naseljnom mjestu su to postavili. Ništa nije slučajno, jer ako znamo da su deponije smeća - Trešanjski mlin, Grabovac u Grblju, da smo mi lokacija za deponiju, dovoljno govori koliko je vođena briga o Grblju“.

Kao primjer nebrige prema Grblju, Carević je naveo i činjenicu da nema sistema za vodosnabdijevanje, već da se i dalje koriste bistijerne, te da je Grbalj bio razvijeniji u doba Austrougarske.

“Zamislite, Regionalni vodovod koji je doveden na primorje sa Skadarskog jezera, prošao je kroz srce Grblja, uz magistralu, ali nigdje nije ostavio česmu. Mi danas u Donjem Grblju ćeramo vodu kamionima u bistijerne, kao u vrijeme Marije Tereze. Kada gledamo sadašnju situaciju, meni je lično žao što je Austrougarska ikada otišla, a mi smo ih oćerali kao okupatore. Jer, svako ko je došao poslije nje, za Grbalj je bio gori. U vrijeme Austrougarske, imali smo vodovod, imali smo puteve...“.

Carević je ocijenio da je upravo ta zapostavljenost trenutno najjači reusurs za razvoj turizma u Crnoj Gori i “valorizaciju naše imovine“.

On je podsjetio da je strategija održivog razvoja, kao polazna osnova za formiranje opštine Grbalj, urađena 2006. godine.

“Sve smo uradili, i tu nema dileme, Grbalj ima potencijal za razvoj države, a ne samo opštine“.

Carević je nedavno položio vijenac na spomen-ploču na zidinama budvanskog Staroga grada, posvećenu “srpskim oslobodiocima Budve” - od Austrougara.

I Petrovac bi da se otcjepljuje

I dalje je aktuelna i inicijativa za stvaranje samostalne opštine Petrovac, koju su pokrenuli mještani.

Prije pet godina vodila se žestoka kampanja da se Petrovac osamostali, čak je Inicijativni odbor, sačinjen od mještana, predao Ministarstvu unutrašnjih poslova Studiju sa inicijativom za samostalnu i uređenu opštinu, koja bi bila najmanja po veličini u Crnoj Gori ali, kako su isticali, i najbogatija i najfunkcionalnija.

Nezadovoljstvo građana nekada prelijepog primorskog grada probuđeno je prije svega urbanističkim uništenjem i gradnjom visokospratnica, ali i nedomaćinskim odnosom Budve prema tom kraju.

Peticiju je 2014. potpisalo čak 760 građana, odnosno polovina tada upisanih birača. Međutim, nakon izbora 2016. godine, incijativa je praktično zaboravljena, ali se svih prethodnih godina stidljivo govorilo da se ne odustaje od otcjepljenja od Budve.

Buduća opština obuhvatala bi naselja Androvići, Brda, Buljarica, Čami do, Golubovići, Grabovica, Gruda, Drobnići, Đurovići, Ilino brdo, Kaluderac, Krstac, Katun, Medigovići, Novoselje, Perazića do, Petrovac, Podbabac, Prijevorac, Rijeka Rđevići i Žukovica, ukupno 38,1 milion metara kvadratnih.

( Vuk Lajović )