Podignuta optužnica protiv Tanje Terić, privremene upravnice Atlas banke

Podignuta je optužnica protiv privremene upravnice Atlas banke Tanje Terić, koja se tereti da je zatvaranjem kredita jednim klijentima depozitima drugih umanjila depozit banke, kao i stečajnu masu za više od tri miliona eura - na štetu stečajnih povjerilaca.

Informaciju o tome da je privremena uprava Atlas banke zatvorila kredite klijenata depozitima drugih u iznosu od 21,8 miliona eura u javnosti je prvi put iznio bivši poslanik i ekonomista Aleksandar Damjanović.

Nakon toga, tužilaštvo je formiralo predmet o tom slučaju, koje u ovom slučaju ne tereti guvernera Centralne banke Crne Gore (CBCG) Radoja Žugića.

Optužnicu je podiglo Više državno tužilaštvo, a o njenoj zakonitosti odlučiće Viši sud.

"Optužnica je dostavljena Višem sudu na kontrolu", kazala je "Vijestima" savjetnica za odnose sa javnošću Višeg suda u Podgorici Aida Muzurović.

Istraga u tom slučaju prethodno je prebačena s Specijalnog državnog tužilaštva na Više tužilaštvo.

Šta piše u optužnici protiv Terić

U optužnici piše da je Terić, od 10. decembra 2018. godine do 25. januara sljedeće godine, nezakonito umanjila depozit banke za 3.134.894 eura.

Prema navodima optužnice, Terić je u periodu od 10. decembra 2018. godine do 25. januara naredne godine kao privremena upravnica u Atlas banci AD Podgorica, kojoj su za vrijeme privremene uprave bila povjerena sva ovlašćenja organa banke, protivpravnim iskorišćavanjem svog službenog položaja i ovlašćenja i prekoračenjem granica svog službenog položaja, korišćenjem istovrsnosti predmeta djela, iste situacije, jedinstva mjesta i prostora izvršenja krivičnog djela i jedinstvenog umišljaja, drugom pribavila imovinsku korist od 3.134.894 i drugom napravila štetu u istom iznosu.

Terić je za vrijeme moratorijuma, tokom trajanja privremene uprave u periodu od 10. decembra 2018. godine do 25. janura naredne godine pritivno Zakonu o bankama odobrila da se iz depozita Investiciono razvojnog Fonda Crne Gore refinansiraju krediti drugih pravnih lica kai i da se zatvore krediti fizičkih i pravnih lica iz depozita drugih pravnih ili fizičkih lica. Iako se tokom privremene uprave moraju obustaviti sva plaćanja izuzev plaćanja po osnovu potraživanja koja se odnose na zarade i druga lična primanja povjerilaca banke, naknade štete nastale po žvot i zdravlje i tekućih troškova koji su neophodni za redovno funkcionisanje banke, tako što je dozvolila da se iz depozita Investiciono razvojnog Fonda Crne Gore kod Atlas banke AD Podgorica na neposredan način refinannsiraju krediti drugih pravnih lica u ukupnom iznosu od 1.682.791,43 eura.

Prilikom davanja odbrane pred specijalnim tužilaštvom, Terić je negirala zloupotrebu službenog položaja navodeći da je postavljena za privremenog upravnika Atlas banke na osnovu odluke Savjeta Centralne banke Crne Gore.

Ona je pojasnila da u toku trajanja moratorijuma privremeni upravnik obustavlja sva plaćanja izuzev plaćanja po osnovu potraživanja koja se odnose na zarade i druga lična primanja povjerilaca banke, naknade štete nastale po život i zdravlje i tekućih troškova koji su neophodni za f-nje banke shodno zakonu o bankama.

Ona je navela da su obustavljena sva šplaćanja koja nijesu u skladu sa moratorijumom , ali su bili dozvoljeni interni prenosi jer oni nijesu narušavali likvidnu poziciju banke, niti su povećavali obavezu banke da su interni prenosi morali biti dozvoljeni i oni su bili preduslov da se plaćanja izvrše na šalterima banke iz depozita pravnih lica koji su bili poslodavci klijentima koji su primali plate, da su isplate vršene samo onim zaposlenim pravnih lica koji su imali račun kod Atlas banke jer je to bila praksa i prije nego je uveden moratorijum da su interni prenosi bili dozvoljeni oni su vršeni isključivo po nalozima klijenata na šalterima.

Da bi se neki depozit prenio sa jedne partije klijenta na drugu partiju, prvi preduslov je bio da oba klijenta imaju račun u banci, da su utvrđeni dozvoljeni modaliteti plaćanja u okviru banke u toku trajanja moratorijuma, tako da su klijenti banke sa ukupnim depozitima koji nijesu prelazili iznos garantovanog depozita od 50.000 eura mogli vršiti plaćanja prema drugim klijentima banke bez ograničenja a što piroizilazi iz člana 125 Zakona o bankama.

Prema ovom zakonu banka ne smije da povećava obaveze jer bi se time povećavale obaveze Fonda za zaštitu depozita a ne Atlas banke. Ona je pojasnila da je svaki klijent buo dužan da dostavi adekvatan dokument na osnovu kojeg se vršio prenos na drugu partiju, da su šalterski radnici sjkkenirali tu dokumantaciju koju su mehjlom skali posebnom timu ljudi zaduženih za ovu situiaciju.

Za realizaciju je bila neophodna saglasnost privremenog upravnika. Ona je istakla da je svaki klijent imao ista prava i isti tretman i da nijedan klijent nije doveden u neravnopravni položaj.

Svaka transakcija je bila onovana, dokuntovana i realizovana u skladu sa moratirijumom.

U toku trajanja moratorijuma je smanjena obaveza Fonda za zaštitu depozita za osam miliona eura i nije došklo do ugrožavanja likvidne pozicije banke već samo do smanjenja ponderisane aktive banke odnosno poboljšanja njenog rizičnog profila.

Ona je istakla da zadatak privremene uprave nije bio pripremanje banke za stečaj već preduzimanje svih mjera i aktivnosti koje su neophodne za nastanak njenog poslovanja. Shodno tome privremena uprava je sprovodila aktivnosti na smanjenju rizičnog profila, poboljšanju likvidne pozicije i naplate kredita.

Da nije bilo aktivnosti koje je privremena uprava preduzimala na smanjenju rizičnog profila nbanke ona ne bi dočekala kraj druge dokapitaclizacije već bi sa imperativnom normom Zakona o bankama CBCGbila u obavezi da uvede stečaj.

Prilikom davanja iskaza 13. oktobra 2020. godine pred Višim tužilaštvom, Terić je pojasnila da je uvođenje privremene uprave mjera za ozdravljenje banke i da je privremeni upravnik imao obavezu da preduzme sve potrebne mjere i aktivnosti koje su neophodne za nastavak poslovanja banke i zaštitu njene imovine.

Ona je istrakla da je privremena uprava izvještaje o poslovanju dostavljala Centralnoj banci. Pored CBCG aktivnosti privremene uprave u Atlas banci pratile su i svjetska banka i MMf ocjenjujući ih kao uspješne.

U obrazloženju optužnice se navodi da je tužilaštvo ovakvu odbranu Terić ocjenilo kao neosnovanu i sračunatu na izbjegavanje krivice jer je u suprotnosti sa nalazom i miškljenjem sudskog vještaka finansijske struke Hamida Šabovića.

Prema tom nalazu, u vrijeme privremene uprave izvan moratorijuma nije bilo zakonom zabranjeno zatvaranje kredita iz depozita drugih pravnih lica dok je za vrijeme moratorijuma to zabranjeno.

Otvaranjem stečaja nastupila je šteta za stečajne povjerioce koji nijesu mogli da učestvovati u spornim transakcijama jer će ovi stečajni poverioci izgubiti svoju imovinu novac u banci u najmanjem iznosu od 3.134.894 eura jer stečajna masa nije dovoljna za podmirenje svih depozita, odnosno deponenata.

Prema stavu tužilaštva, Terić je u konkretnom slučaju postupala sa direktnim umišljajem.

Okrivljena je u spornom periodu preuzela ovlašćenja svih organa upravljanja Atlas banke AD u stečaju i izvršnih organa banke i bila isključivo ovlašćena za odobravanje spornih novčanih transakcija. Imajući u vidu f-ju koju je okrivljena obavljala u spornom periodu moralo joj je biti poznato da dozvoljavanjem spornih tzransakcija postupa protivno odredbi člana 124 Zakona o bankama kojom se propisuje da se tokom privremene uprave moraju obustaviti sva plaćanja izuzev plaćanja po osnovu potraživanja koja se odnose na zarade i druga lična primanja povjerilaca banke, naknade štete nastale po život i zdravlje i tekućih troškova koji su neophodni za redovno funkcionisanje banke, navodi se u optužnici.

( Svetlana Đokić, Marija Mirjačić, Komnen Radević )