U Njemačku na bauštelu dok ne prođe korona

Rješenje je da svi odemo u Njemačku i radimo na baušteli dok sve ovo ne prođe, sarkastično objašnjava barski fotograf Adnan Alomerović tešku poziciju u kojoj se on i kolege nalaze zbog pandemije COVID-19.

Zatvaranje kafića i ograničavanje njihovog rada, zabrana kulturnih događaja, proslava i okupljanja ostavili su crnogorske fotografe i fotografkinje bez posla. Neki od njih su mjesecima bez ikakve zarade.

Nada Vojinović kaže da se njen život drastično promijenio od početka pandemije. Podgoričanka se bavi fotografijom deset godina i vlasnica je foto-studija. Kaže da je ove godine imala najviše rezervisanih termina do sada, ali su nakon prvog naleta virusa sve mušterije otkazale i da šest mjeseci nije imala nikakvu zaradu.

„Svadbe su kod većine fotografa u Crnoj Gori glavni izvor priliva novca kao i fotografisanje enterijera/eksterijera - hrane i pića u ugostiteljskim objektima”, kaže Vojinović. “Ovakva vrsta fotografije je sada luksuz”. Zbog epidemioloških mjera one i njene kolege ne mogu da zarađuju na ovaj način.

Vojinović objašnjava da je jedna od rijetkih u ovom poslu koja ima registrovanu firmu i prijavljen biznis. Međutim, to joj nije mnogo pomoglo da lakše prođe kroz ovaj period.

“Imala sam mogućnost ostvariti pravo na subvenciju (zarada) iako su one za fotografe određene na 50 odsto, a druga vrsta umjetnosti ima pravo na 100 odsto. Što nam govori odnos nadležnih prema ovoj sferi posla i neshvatanje njene važnosti. Fotografija se i dalje smatra hobijem i sve dok bude takva svijest - nikada se neće vrednovati više ili podržavati”, ocjenjuje ona. Vlada je fotografske usluge svrstala u pomoćne usluge u djelatnostima vezanim za organizaciju događaja, čije je održavanje zabranjeno. Fotografi imaju pravo na subvenciju polovine minimalne zarade, što iznosi 111 eura Kao rješenje Vojinović ne predlaže ukidanje mjera protiv COVID-19, već “osnivanje posebnog fonda i odvajanje novca za podršku ovoj sferi biznisa i umjetnosti”.

Vojinović kaže da je ključ u razumijevanju fotografije kao “cijele nauke, procesa kreiranja i jake umjetnosti”. Iako je situacija teška ona kaže da je situacija jako teška, ali da ne želi da odustane već da se za svoju profesiju bori zajedno sa svojim kolegama i kaže da oni misle “da je vrijeme da se to čuje - ali da se zaista čuje a ne površno”.

Adnan Alomerović Doa, višegodišnji fotograf iz Bara nulom ocjenjuje odnos države prema fotografima. On smatra da bi trebalo dozvoliti organizovanje manjih proslava uz poštovanje mjera “već kad niko ne odgovara za masovna politička okupljanja i za nedavnu sahranu, kao ni za velike gužve izazvane ‘black friday’ popustima”. Alomerović kaže da to ne bi koristilo samo njima, “već bi ugostitelji i ostale kolege imali od čega živjeti”.

Kao poseban izvor zarade on ističe male i velike mature koje prošle godine nijesu održane. “Maj nam je glavni mjesec u godini i tada imam mnoštvo posla, ne samo u Baru već širom Crne Gore”, objašnjava Doa.

“Rješenje je da svi odemo u Njemačku i radimo na baušteli dok sve ovo ne prođe”, kroz smijeh kaže Alomerović. Njegov “ozbiljan” predlog je da fotografi i fotografkinje osnuju neko udruženje i izaberu predstavnika koji će se u njihovo ime zalagati za pomoć od države. On takođe poručuje da je “korona možda ubila posao, ali ne i umjetnost”.

Sagovornici “Vijesti” na ovu temu saglasni su da je stanje alarmantno te da nadležni moraju reagovati ukoliko se trenutna situacija nastavi.

Milica Radovanović iz Nikšića kaže da “država dovoljno ne podržava i uvažava umjetnike u ovim izrazito teškim vremenima”. Njoj pored prihoda fali i kreativna satisfakcija te kontakt sa ljudima, što navodi kao najljepši dio fotografije. Posljednje epidemiloške mjere ograničile su rad ugostiteljskih objekata do 18 časova, a zabrana proslava i okupljanja i dalje je na snazi.

( Marija Pešić )